Trả lời Thanh Niên ngày 25.2, ông Lê Văn Tiếp, Phó chủ tịch UBND H.Long Thành (Đồng Nai), cho biết giai đoạn 1 của dự án thu hồi đất, giải phóng mặt bằng dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) đến nay vẫn còn hơn 1.100 thửa đất (45,72 ha) chưa xác định được chủ đất. “Các trường hợp đất vắng chủ phần lớn là đất rẫy điều tập trung ở xã Bình Sơn. Việc không xác định chủ đất gây khó khăn không ít trong quá trình đo đạc, kiểm đếm, hoàn thành hồ sơ bồi thường, thu hồi đất, ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án”, ông Tiếp nói.

Để thực hiện dự án xây dựng sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai phải thu hồi đất của 18 tổ chức và 5.283 hộ gia đình với tổng số 15.716 thửa đất. Nhằm bảo đảm tiến độ, Đồng Nai ưu tiên giải phóng mặt bằng giai đoạn 1 của dự án với diện tích 1.810 ha gồm đất của tổ chức sử dụng khoảng 1.180 ha, còn lại đất hộ gia đình, cá nhân hơn 630 ha. Có khoảng 584,28 ha đã xác định được chủ sử dụng, còn lại hơn 45 ha hiện chưa biết tìm chủ đất ở đâu.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đất vắng chủ, theo ông Tiếp là do dự án sân bay Long Thành được quy hoạch kéo dài, nhiều hộ dân không thể chờ đến khi dự án triển khai nên đã chuyển đi nơi khác sinh sống hoặc phân chia thừa kế cho các con. Có trường hợp sang nhượng, bán đất bằng giấy tay hoặc tìm cách lách luật bán dưới hình thức ủy quyền; số khác không đồng ý với hồ sơ kỹ thuật do giảm diện tích… Hiện nay, chủ đất cũ đã không còn ở tại địa phương, trong khi người mua đất cũng không có đủ các giấy tờ cần thiết nên khó khăn trong việc xác định chính xác chủ sử dụng đất.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, sau khi dự án sân bay Long Thành rục rịch triển khai, đất tại khu vực này “nóng” lên, trong khi người dân sở tại hết kiên nhẫn sau 20 năm mòn mỏi chờ đợi (nhà cửa không được sửa chữa, ruộng vườn không thể canh tác) đã bán sang tay cho các đầu cơ đất hoặc người mua bằng giấy tờ tay. Phần lớn các chủ đất mới này đều ở xa như TP.HCM, Hà Nội cho đến các tỉnh miền Tây. Do vậy, việc xác định chủ đất là vô cùng gian nan. Ngay cả khi xác định được chủ đất thì việc hoàn thiện thủ tục pháp lý và thống nhất giá đền bù… còn là một câu chuyện nan giải.

Ông Lê Văn Tiếp thừa nhận hiện phát sinh nhiều vướng mắc như: việc đối chiếu hồ sơ kỹ thuật thửa đất với thông tin địa chính do hộ dân cung cấp; nhiều trường hợp đất vắng chủ phải có hồ sơ kỹ thuật thửa đất mới đủ cơ sở để tiến hành kiểm tra, kiểm đếm tài sản tại thực địa; nhiều hồ sơ kỹ thuật chưa phù hợp với ranh sử dụng đất của các hộ dân…

Với thực trạng trên, nhiều ý kiến lo ngại sân bay Long Thành khó khởi công đúng kế hoạch. Trả lời Thanh Niên, ông Đặng Minh Đức, Giám đốc Sở TN-MT Đồng Nai, cho biết hiện tỉnh đã chỉ đạo UBND H.Long Thành rà soát cụ thể từng trường hợp đất vắng chủ, giải quyết dứt điểm để bàn giao mặt bằng đúng tiến độ, dự kiến vào tháng 10.2020. “Phải rà soát cụ thể lại xem nguyên nhân vì sao, do địa phương chưa thông tin đầy đủ, người dân chưa nắm được hay có thông tin rồi mà người dân không hợp tác, do chuyển nhượng ngầm không qua pháp luật hay lý do nào khác… Cái này phải làm dứt điểm, vừa đảm bảo đúng quyền lợi cho người có đất bị thu hồi và ngược lại, người dân khi đã biết thông tin thì phải hợp tác, chấp hành chủ trương của nhà nước”, ông Đức nói và cho biết hiện vẫn chưa có giá bồi thường đất cho các hộ cá nhân.

Riêng phần diện tích đất của các đơn vị, tổ chức tôn giáo và công ty cao su, ông Đức cho biết đã và đang hoàn tất, mọi việc diễn ra tương đối thuận lợi. Trong tổng số hơn 5.000 ha đất bị thu hồi để xây dựng sân bay Long Thành thì Tổng công ty cao su Đồng Nai có diện tích đất bị thu hồi hơn 1.800 ha. UBND tỉnh Đồng Nai cũng đã ban hành đơn giá đền bù cây cao su là 475 triệu đồng/ha.

Để có thể bàn giao “đất sạch” cho nhà đầu tư đúng tiến độ, ông Lê Văn Tiếp cho biết UBND H.Long Thành đã thành lập Tổ công tác xử lý đối với các hồ sơ đất vắng chủ do Chủ tịch UBND xã Bình Sơn làm tổ trưởng. Các thành viên bao gồm Trung tâm phát triển quỹ đất huyện, các ban, ngành, đoàn thể, ban ấp của xã Bình Sơn. “Tổ công tác sẽ đẩy mạnh công tác quy chủ, liên lạc mời chủ đất phối hợp thực hiện quy trình đo đạc, kiểm đếm, hoàn thành hồ sơ bồi thường, thu hồi đất. Hết thời hạn thông báo vẫn không xác định được thông tin chủ sử dụng đất, tổ công tác bồi thường sẽ lập thủ tục kiểm đếm vắng chủ theo quy định”, ông Tiếp nhấn mạnh.