Các kênh YouTube được nhiều người theo dõi đều lọt vào “tầm ngắm” của cơ quan thuế – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Trong năm 2019, theo Cục Thuế TP.HCM, cơ quan này đã truy thu và phạt hơn 19 tỉ đồng từ những cá nhân và tổ chức có thu nhập từ Google, Facebook và YouTube nhưng không kê khai nộp thuế.

Tuy nhiên, sau ngày 1-7 sắp tới, số thuế thu nhập cá nhân bị truy thu được dự báo tăng mạnh do cơ quan thuế sẽ rà soát trong phạm vi rộng tại tất cả các ngân hàng chứ không chỉ một vài ngân hàng chịu cung cấp thông tin như thời gian qua.

Có thu nhập, không kê khai

Đây là kết quả thu được sau khi cơ quan thuế thanh, kiểm tra 103 tổ chức, cá nhân. Ngoài ra còn có 22 tổ chức, cá nhân tự giác khai bổ sung thu nhập. So với hàng ngàn người có thu nhập từ việc làm nội dung cho trang mạng xã hội, trong đó có YouTube như hiện nay, con số tự giác kê khai này quá ít ỏi.

Việc các cá nhân, tổ chức nhận thu nhập khủng từ nước ngoài nhưng không tự giác kê khai thuế là vấn đề nhức nhối trong suốt thời gian qua. Trong năm 2019, sau khi rà soát, Cục Thuế TP đã phát hiện một cá nhân ở TP.HCM là chủ kênh YouTube có thu nhập lên đến 19 tỉ đồng trong ba năm 2016-2018 nhưng không kê khai và nộp thuế. Chỉ đến khi bị mời lên làm việc, người này mới thừa nhận và nộp đủ số thuế bị truy thu là 1,5 tỉ đồng.

Theo các cơ quan chức năng, số lượng người nhận thu nhập từ Google, Facebook và YouTube tại VN đang rất nhiều. Trong đợt rà soát tài khoản ngân hàng năm 2018, dù chỉ có năm ngân hàng cung cấp thông tin nhưng ngoài việc truy thu thêm số thuế từ các cá nhân tại TP, Cục Thuế TP còn chuyển cho cơ quan thuế địa phương thông tin của 5.800 cá nhân được ghi nhận có thu nhập từ Facebook, Google với tổng số tiền là 7,1 triệu USD và 97 tỉ đồng.

Sẽ rà soát trên diện rộng

Ghi nhận của Tuổi Trẻ cho thấy lực lượng sản xuất nội dung cho YouTube trăm hoa đua nở, thuộc đủ mọi lĩnh vực từ ẩm thực, du lịch đến các vấn đề của cuộc sống, thu hút lượng view rất cao và được YouTube trả tiền cho việc chèn quảng cáo.

Có nhiều trang du lịch, ẩm thực với nhiều clip lên đến hàng triệu người xem, các clip khác thấp nhất cũng vài trăm ngàn lượt. Nhiều nghệ sĩ cũng có kênh YouTube có từ hàng trăm ngàn đến hàng triệu người theo dõi. Ngoài ra, nhiều cá nhân khác cũng trở thành các YouTuber nổi tiếng trên mạng và được YouTube trả tiền cho việc sản xuất nội dung.

Lực lượng người kiếm tiền qua việc sản xuất nội dung cho kênh YouTube tại VN rất lớn, nhưng theo một cán bộ thuế, cái khó của cơ quan thuế thời gian qua là người nhận tiền không tự giác kê khai thuế, trong khi nhiều ngân hàng không hợp tác cung cấp thông tin cho cơ quan thuế với lý do giữ bí mật thông tin khách hàng.

“Chỉ có vài ngân hàng chịu hợp tác, nhưng không lẽ cơ quan thuế cứ truy mãi các ngân hàng này?” – một cán bộ thuế nói, đồng thời cho biết cơ quan đang chờ đến thời điểm 1-7-2020 khi Luật quản lý thuế 2019 có hiệu lực để yêu cầu các ngân hàng phải cung cấp thông tin.

Trên cơ sở đó, cơ quan thuế sẽ rà soát thu nhập mà các tổ chức, cá nhân nhận từ các trang mạng nước ngoài như Google, Facebook, YouTube để truy thu thuế.

“Soi” thuế bán hàng qua mạng

Sau ba năm đề ra mục tiêu thu thuế bán hàng qua mạng, Cục Thuế TP cho biết tới đây sẽ áp dụng biện pháp mạnh tay hơn nhằm thu thuế loại hình kinh doanh này, đó là “soi” các công ty giao nhận.

Hoạt động bán hàng qua mạng hiện đang phổ biến hình thức ship COD, tức giao hàng nhận tiền qua bưu điện và các công ty giao nhận. Thông qua các công ty giao nhận, cơ quan thuế có thể nắm được doanh thu người bán hàng qua mạng, từ đó truy thu thuế.

Trước đó, cơ quan thuế từng đưa ra phương án tính thuế với người bán hàng trên mạng là nếu hàng hóa bán qua mạng có giá trị từ 1 triệu đồng/lần trở lên sẽ bị thu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Với sản phẩm dưới 1 triệu đồng mà tần suất giao dịch từ hai lần/ngày cũng bị thu thuế.

Cục Thuế TP cũng từng phát giấy mời đến 13.500 người bán hàng trên Facebook lên làm việc nhưng kết quả rất hạn chế. Có chi cục thuế chỉ có chưa đến 20% trường hợp được mời lên làm việc nhưng đa số kê khai doanh thu dưới 100 triệu đồng, chưa đến mức phải nộp thuế.

Nhiều trường hợp khác khai là hộ kinh doanh cá thể đã đăng ký thuế trước đó có mở thêm trang Facebook. Còn lại khai là sinh viên, nhân viên văn phòng bán hàng qua mạng như một công việc phụ nên doanh số thấp, chưa đến mức nộp thuế.