Iran doạ phát triển hạt nhân ‘không thể đảo ngược’

Iran tiếp tục kêu gọi các nước châu Âu bảo vệ nền kinh tế của nước này sau khi bị Mỹ tái áp đặt các lệnh cấm vận.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani AFP

Hãng AFP ngày 1.9 đưa tin Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron cảnh báo sẽ tiến hành bước tiếp theo trong việc rời thoảthuận hạt nhân nếu châu Âu không thực hiện các cam kết.

Căng thẳng tại vùng Vịnh leo thang từ tháng 5.2018 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân (JCPOA) đồng thời tái áp đặt lệnh cấm vận lên Iran.

Diễn biến tiếp tục căng thẳng với nhiều vụ tàu bị tấn công, máy bay không người lái của Mỹ bị bắn hạ và tàu dầu bị tạm giữ tại vùng Vịnh trong vài tháng qua. Tổng thống Macron dẫn đầu nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng với hy vọng tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Iran bên lề hội nghị G7.

Tuy nhiên, Tổng thống Rouhani loại trừ khả năng đối thoại nếu Mỹ không dỡ bỏ các lệnh cấm vận trước.

“Nếu châu Âu không thi hành các cam kết, Iran sẽ tiến hành bước thứ 3 giảm mức độ tuân thủ các cam kết trong JCPOA. Bước này không giống như trước vì sẽ không thể đảo ngược”, ông nói trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp.

“Không may là sau động thái đơn phương của Mỹ, các nước châu Âu không có biện pháp chắc chắn nào để áp dụng các cam kết. Nội dung của JCPOA không thay đổi và các bên đều phải tuân thủ”, theo Tổng thống Rouhani.

Bên cạnh đó, ông nhấn mạnh 2 ưu tiên hàng đầu của Iran là tất cả các bên tuân thủ thỏa thuận hoàn toàn và an ninh, an toàn cho giao thông hàng hải trên thế giới, trong đó có vùng Vịnh và eo biển Hormuz.

Theo thoả thuận năm 2015 mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) do Iran ký với nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Nga, Mỹ, Trung Quốc và Đức), nước này phải duy trì uranium làm giàu không quá 300 kg với độ tinh khiết không vượt mức 3,67%, vừa đủ để sản xuất điện hạt nhân.

Sau khi Mỹ rút khỏi thoả thuận và tái áp đặt các lệnh cấm vận, từ ngày 1 – 7.7 Tehran tiến hành 2 bước rút khỏi thoả thuận bằng cách sản xuất uranium vượt giới hạn về trọng lượng và độ tinh khiết.

Ngày 8.7, Hãng tin Tasnim dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Seyed Abbas Mousavi tuyên bố sẽ tiếp tục rút dần khỏi các cam kết trong thoả thuận hạt nhân ký kết năm 2015, nếu các thành viên khác không bảo vệ lợi ích kinh tế của nước này dưới sức ép từ Mỹ.

Reuters dẫn lời phát ngôn viên Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi cho hay “bước thứ ba” có thể là làm giàu uranium lên 20% hoặc tái khởi động các máy ly tâm IR-2 và IR-2 M.

KHÁNH AN