Kế hoạch tuyệt mật thời Chiến tranh lạnh

Những tài liệu “rùng rợn nhất lịch sử Anh” tái hiện tình huống giả định nước này bị Liên Xô tấn công hạt nhân trong Chiến tranh lạnh.

Hình ảnh mô phỏng London bị tấn công hạt nhân ẢNH CHỤP MÀN HÌNH DAILY MAIL

Cục Lưu trữ quốc gia Anh ngày 4.4 khai mạc triển lãm “Protect and Survive” (tạm dịch: Bảo vệ và Sống còn) lần đầu giới thiệu các tài liệu, phim ảnh và hiện vật liên quan đến giai đoạn nước này chuẩn bị đối phó Thế chiến 3 – tình huống giả định về cuộc tấn công hạt nhân Liên Xô nhằm vào các nước phương Tây. Trang The Daydẫn lời ông Mark Dunton, người phụ trách triển lãm trên chia sẻ: “Chúng tôi muốn mọi người mường tượng họ sẽ phải đối phó như thế nào nếu tình huống tồi tệ nhất xảy đến”.

Theo Daily Mail, một trong những tài liệu đáng chú ý nhất là kế hoạch tập trận Wintex-Cimex 81 từng được xem là tối mật nhằm thử nghiệm khả năng sẵn sàng cho Thế chiến 3 của Anh. Tài liệu đưa ra tình huống giả định Anh bị tấn công hạt nhân, nhiều thành phố bị san bằng, hàng triệu người thiệt mạng và nền văn minh sụp đổ. Ngoài đường, nhiều người đói rách lang thang tìm thức ăn, trong khi tại các cơ sở của chính phủ, cảnh sát vũ trang sẵn sàng bắn hạ kẻ cướp bóc. Trên cả nước, nhiều gia đình trú trong các hầm trú phóng xạ với nguồn thực phẩm dự trữ cạn dần.

Kế hoạch mô tả tình huống giả định bắt đầu vào tháng 3.1981 khi căng thẳng lên đến đỉnh điểm trong cuộc đối đầu giữa Anh, Mỹ với Liên Xô. Moscow tăng quân đến vùng Balkan và muốn tận dụng sự yếu thế của Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Tổng thống Mỹ Ronald Reagan khi đó do kinh tế suy thoái.

Trong bối cảnh đó, nạn cướp phá xảy ra tại các thành phố và hàng ngàn sinh viên biểu tình, còn London đã điều binh lính đến củng cố lực lượng của NATO ở Tây Đức. Chính phủ Anh buộc phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp, trong khi các cửa hàng không còn than, dầu và nến để bán, nhà thuốc “cháy hàng” thuốc và dụng cụ cấp cứu. Tình trạng hỗn loạn ngày càng trầm trọng và đến ngày 15.3.1981, London tuyên bố phương Tây có thể bị tấn công “chỉ trong vài giờ chứ không phải vài ngày”.

Tiếp theo trong giả định, Liên Xô điều hàng loạt oanh tạc cơ ném bom các căn cứ của Anh vào ngày 16.3.1981. Bốn ngày sau, nội các của Thủ tướng Thatcher họp khẩn để chuẩn bị cho tình huống xấu nhất sau khi Liên Xô tấn công Tây Đức và phương Tây sắp thất bại hoàn toàn. Khi đó, các chỉ huy NATO đề xuất tấn công hạt nhân vào các căn cứ của đối phương ở Đông Đức, Nam Tư, Ba Lan, Hungary và Bulgaria. Tờ mờ sáng hôm sau, các tên lửa đồng loạt khai hỏa và sự tàn phá khủng khiếp của vũ khí hạt nhân bắt đầu lan rộng.

Theo Daily Mail, kế hoạch nghe có vẻ viển vông nhưng ở thời Chiến tranh lạnh, hầu như mọi người đều nghĩ nó hoàn toàn có thể xảy ra. Vào năm 1983, Hiệp hội Y khoa Anh ước tính một vụ tấn công hạt nhân tại nước này có thể khiến 33 triệu người thiệt mạng, chưa kể số người chết dần trong đau đớn vì nhiễm phóng xạ.

Bài phát biểu của nữ hoàng

Trong số các tài liệu được trưng bày có bài diễn văn giả định vào năm 1983 để Nữ hoàng Elizabeth II phát đi trong trường hợp nổ ra chiến tranh hạt nhân toàn cầu. Theo đó, nữ hoàng hồi tưởng bài diễn văn năm 1939 của cha bà là vua George VI khi tuyên chiến với Đức Quốc xã.

“Tôi chưa từng quên nỗi buồn xen lẫn niềm tự hào mà tôi cảm nhận khi cùng em gái ngồi quanh máy thu thanh để lắng nghe phát biểu truyền cảm của vua cha trong ngày định mệnh năm 1939. Chưa giây phút nào tôi lại tưởng tượng đến một ngày mình sẽ phải gánh vác nghĩa vụ khủng khiếp này. Chúng ta đều biết những nguy cơ đang chờ đợi ngày hôm nay lớn hơn nhiều so với bất cứ thời điểm nào trong lịch sử. Kẻ thù không phải là một người lính với khẩu súng trường hay một phi công lảng vảng trên bầu trời của chúng ta, mà là sức mạnh chết chóc của thứ công nghệ bị lạm dụng. Nhưng bất kể nỗi kinh hoàng nào chờ đón chúng ta phía trước, mọi phẩm chất từng hai lần giúp chúng ta duy trì nguyên vẹn sự tự do sẽ lại một lần nữa là sức mạnh”, theo bài diễn văn may mắn chưa từng được sử dụng.

KHÁNH AN