Sóng gió chực chờ quan hệ Úc – Trung Quốc

Chính quyền Úc chuẩn bị thông qua dự luật nhằm ngăn chặn ảnh hưởng chính trị của nước ngoài, với Trung Quốc được coi là mục tiêu chính.

Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại một hội nghị ở Sydney ẢNH: REUTERS

Quan hệ giữa Úc và Trung Quốc đang đứng trước một giai đoạn đầy thử thách khi chính quyền Canberra ngay trong tuần này có thể thông qua dự luật mới nhằm ngăn chặn nguy cơ gián điệp và sự can thiệp của nước ngoài về chính trị, theo Reuters. Dự luật được Thủ tướng Malcolm Turnbull công bố cuối năm ngoái sau khi giới tình báo và các chuyên gia cáo buộc “Trung Quốc can thiệp vào các hãng truyền thông, trường đại học và chính trường Úc”. Báo chí Úc cũng phanh phui những mối liên hệ và các khoản tài trợ mờ ám liên quan đến Trung Quốc cho nghị sĩ Công đảng Sam Dastyari, dẫn đến việc ông này phải từ chức. Đến nay, Bắc Kinh cương quyết phủ nhận mọi cáo buộc, đồng thời chỉ trích truyền thông “dựng chuyện vô căn cứ”. Theo Đài ABC, dự luật mới quy định bất kỳ cá nhân, tổ chức nước ngoài nào có hoạt động liên quan đến nền chính trị Úc bắt buộc phải đăng ký, khai báo rõ ràng. Bên cạnh đó, định nghĩa về tội gián điệp cũng sẽ được mở rộng thêm, bao gồm sở hữu, tiếp nhận hoặc trao đổi thông tin nhạy cảm, âm mưu thực hiện hoạt động gián điệp hoặc đánh cắp bí mật thương mại.

Dự luật trên có thể được thông qua cùng thời điểm Úc ban hành lệnh cấm Hãng công nghệ Huawei (Trung Quốc) tham gia xây dựng mạng viễn thông 5G tại nước này do lo ngại về an ninh. Huawei lâu nay bị nhiều nước phương Tây cho là có liên quan đến chính quyền Trung Quốc và sản phẩm của hãng có thể bị lợi dụng để do thám. Đáp lại, Huawei ngày 18.6 công bố bức thư ngỏ phủ nhận mọi cáo buộc. “Nhiều bình luận gần đây về việc Trung Quốc liên quan đến Huawei và vai trò của công ty tại Úc đã gây ra một số đánh giá lo ngại về an ninh. Đa số những bình luận đó thiếu am hiểu và không dựa trên sự thật”, CNN trích nội dung bức thư viết.

Cũng trong hôm qua, Reuters dẫn lời một số chuyên gia cảnh báo chính quyền Úc một mặt cần có biện pháp ứng phó nguy cơ về an ninh và chiến lược nhưng mặt khác cũng phải sẵn sàng cho những tác động xấu về thương mại trong trường hợp quan hệ với Trung Quốc xấu đi nếu dự luật và lệnh cấm được thông qua. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất khi chiếm 110 tỉ AUD (1,86 triệu tỉ đồng), tương đương gần 30% hàng hoá và dịch vụ xuất khẩu của Úc trong tài khoá 2016 – 2017 và cũng là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Canberra với 64,3 tỉ AUD.

Reuters loan tin ít nhất 6 công ty sản xuất rượu vang của Úc bị ảnh hưởng vì các chuyến hàng xuất khẩu bị hải quan Trung Quốc trì hoãn làm thủ tục từ sau khi Thủ tướng Malcolm Turnbull thông báo dự luật mới. Giới lãnh đạo các công ty đã họp khẩn với các quan chức Úc để kêu gọi có biện pháp tháo gỡ bế tắc thương mại. Trong khi đó, Tân Hoa xã dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh bảo vệ quyền kiểm tra hàng hoá của hải quan và cho rằng việc trì hoãn “có thể là tin đồn” từ Úc.

BẢO VINH