26/12/2024

Mỹ – Trung dàn xếp vụ thiết bị lặn

Bắc Kinh và Washington đạt được thoả thuận giao trả thiết bị lặn của Mỹ bị Trung Quốc thu giữ ở Biển Đông nhưng căng thẳng xung quanh vụ việc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

 

Mỹ – Trung dàn xếp vụ thiết bị lặn

Bắc Kinh và Washington đạt được thoả thuận giao trả thiết bị lặn của Mỹ bị Trung Quốc thu giữ ở Biển Đông nhưng căng thẳng xung quanh vụ việc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.



 

Một thiết bị lặn tự hành của hải quân MỹAFP

Lầu Năm Góc ngày 18.12 xác nhận Bắc Kinh đã đồng ý trả lại thiết bị lặn tự hành (UUV) của hải quân Mỹ bị tàu Trung Quốc vớt lấy trong vùng biển quốc tế ở Biển Đông vào tối 15.12, theo Reuters. “Thông qua liên lạc trực tiếp với giới chức Trung Quốc, chúng tôi đạt được thoả thuận rằng Trung Quốc sẽ trả lại UUV cho Mỹ”, phát ngôn viên Lầu Năm Góc Peter Cook khẳng định, nhưng không nói rõ thời điểm và cách thức Bắc Kinh trả lại thiết bị lặn.
Tối 17.12, Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố sẽ trả lại UUV cho Mỹ “theo cách thích hợp”. Phía Trung Quốc lý giải rằng tàu hải quân nước này phát hiện một “thiết bị không xác định” nên đã vớt lên nhằm bảo đảm “an toàn” cho tàu bè qua lại.
Trong khi đó, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ Jeff Davis hôm 16.12 khẳng định sau khi tàu Trung Quốc thu giữ UUV tại vùng biển cách vịnh Subic của Philippines khoảng 90 km về phía tây bắc, tàu khảo sát đại dương USNS Bowditch lập tức liên lạc qua sóng vô tuyến, yêu cầu trả lại thiết bị. Tuy nhiên, tàu Trung Quốc không phản hồi dù đã nhận được tín hiệu, theo ông Davis.
Tuy Trung Quốc đồng ý giao trả, nhưng vụ việc vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt do những phát biểu công kích lẫn nhau từ hai phía. Trong thông báo về việc giao trả, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã cáo buộc Washington “thổi phồng” vấn đề.
Vài giờ sau khi Lầu Năm Góc loan báo vụ việc, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump viết trên Twitter: “Trung Quốc đánh cắp thiết bị nghiên cứu của hải quân Mỹ trong vùng biển quốc tế – vớt nó khỏi mặt nước rồi mang về Trung Quốc trong một hành động chưa có tiền lệ”. Vài tiếng đồng hồ sau, ông Trump tiếp tục đăng trên Twitter một câu xanh rờn: “Chúng ta nên nói với Trung Quốc rằng chúng ta không muốn lấy lại thiết bị mà họ đánh cắp – cứ để họ giữ nó”.
Bất chấp phiên bản câu chuyện do Bộ Quốc phòng Trung Quốc cung cấp, giới học giả nước này không ngần ngại đưa ra những nhận xét khác về bản chất của vụ việc. Tờ South China Morning Post dẫn lời đại tá Triệu Tiểu Trác thuộc Viện Khoa học quân sự Trung Quốc cho hay Mỹ đã không ít lần triển khai UUV tới Biển Đông, nhưng đây là lần đầu tiên hải quân Trung Quốc thu giữ thiết bị này nên chắc chắn phải có lý do. Ông Triệu lập luận Bắc Kinh có thể lo ngại UUV Mỹ “đe dọa an ninh và làm tổn hại lợi ích quốc gia” của Trung Quốc.
Theo tờ The Wall Street Journal, vụ thu giữ UUV đánh dấu sự gia tăng nỗ lực của Bắc Kinh nhằm ngăn chặn hoạt động giám sát của Washington và có thể phản ánh mối quan ngại ngày càng tăng về tình trạng Mỹ theo dõi tàu ngầm Trung Quốc ở Biển Đông. Lầu Năm Góc khẳng định UUV bị Trung Quốc thu giữ nằm trong chương trình thu thập dữ liệu đại dương gần Philippines. Tuy nhiên, giới chuyên gia quốc phòng cho rằng Washington thường sử dụng dữ liệu từ các UUV để theo dõi tàu ngầm nước ngoài và điều hướng cho tàu Mỹ.
Một số nhà quan sát nhận định vụ việc có thể là ý đồ của Trung Quốc nhằm dò xét quyết tâm của Tổng thống đắc cử Donald Trump sau khi ông tỏ ý sẽ thách thức Bắc Kinh về các vấn đề thương mại và lãnh thổ, theo The Wall Street Journal.

 

Minh Trung