Ông Trần Hoàng Thám (uỷ viên Đoàn chủ tịch Uỷ ban trung ương MTTQ VN) đề nghị giảm 50% số lượng thành viên Chính phủ ứng cử đại biểu Quốc hội – Ảnh: Hoàng Long

Đoàn chủ tịch Uỷ ban trung ương MTTQ VN đã biểu quyết và gửi kiến nghị nêu rõ giảm đại biểu hành pháp, khuyến khích tự ứng cử tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau cuộc thảo luận sôi nổi tại hội nghị hiệp thương lần thứ nhất bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XIV do Đoàn chủ tịch chủ trì ngày 16-2.

Trình bày nội dung nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về dự kiến cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội khoá XIV, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Nương cho biết số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách là 114 người (tăng 15 đại biểu so với khoá XIII).

Hà Nội, TP.HCM và hai tỉnh đông dân là Thanh Hoá, Nghệ An sẽ được bố trí hai đại biểu chuyên trách (hiện nay mỗi địa phương chỉ một).

Còn lại, các cơ cấu khác giữ nguyên so với hiện nay: các cơ quan Đảng 11 đại biểu, cơ quan Chủ tịch nước 3 đại biểu, Chính phủ 18 đại biểu. Số đại biểu Quốc hội thuộc cơ cấu trung ương là 198, số đại biểu thuộc cơ cấu địa phương là 302 (tổng số đại biểu Quốc hội là 500 người).

Cần tăng ứng cử viên ngoài Đảng

Đánh giá cao nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhưng ý kiến các thành viên Đoàn chủ tịch Uỷ ban trung ương MTTQ VN chưa hài lòng với cơ cấu dự kiến như trên. Đa số ý kiến đề nghị cuộc bầu cử Quốc hội lần này cần phát huy tinh thần dân chủ trong công tác nhân sự trong Đại hội Đảng XII vừa rồi, đặc biệt phải thể hiện đúng nghị quyết Đại hội Đảng là đổi mới hệ thống chính trị.

“Ngoài việc tăng 15 đại biểu chuyên trách so với nhiệm kỳ trước, các cơ cấu còn lại vẫn giữ nguyên, không có đổi mới gì. Như vậy thì có thực hiện được chủ trương của Đảng về đổi mới tổ chức, bộ máy trong hệ thống chính trị không?” – ông Nguyễn Túc đặt vấn đề.

“Tôi thấy cơ cấu có 35 người ngoài Đảng thì ít quá, họp Quốc hội đâu phải hội nghị đảng viên mở rộng, trong khi chúng ta có nhiều người ngoài Đảng ưu tú. Tôi thấy tăng lên 100 người cũng được, chúng ta hoàn toàn chọn được người đủ tiêu chuẩn. Cơ cấu trong Đảng – ngoài Đảng phải hợp lý, vì Đảng ta có 4,5 triệu đảng viên thôi mà” – ông Lù Văn Que kiến nghị.

Liên quan đến cơ cấu đại biểu thuộc dân tộc ít người, ông Que cho biết: “Khoá XIII có 78 đại biểu dân tộc ít người, nhưng có tới 24 dân tộc chưa có đại biểu trong Quốc hội. Dự kiến khoá XIV vẫn còn 17 dân tộc không có đại biểu trong Quốc hội”.

Phúc đáp vấn đề này, bà Nguyễn Thị Nương cho biết việc cơ cấu số lượng, thành phần đại biểu dân tộc ít người luôn là nỗi trăn trở của những người chỉ đạo công tác bầu cử, cái khó là đã rà đi rà lại đến tận các địa phương nhưng nhiều dân tộc không có nguồn cán bộ đáp ứng tiêu chuẩn ứng cử đại biểu Quốc hội.

Đi họp Quốc hội hết thì ai giải quyết công việc?

“Quốc hội khoá XIII có những phiên họp đại biểu vắng nhiều, ghế trống nhiều quá, trong đó có những phiên các đại biểu thuộc cơ quan hành pháp nghỉ nhiều” – ông Đỗ Duy Thường nhận xét và cho rằng chủ trương giảm đại biểu thuộc các cơ quan hành chính là đúng đắn.

Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Truyền phân tích: “Tôi thấy trong cơ cấu này không thấy giảm đại biểu trong cơ quan hành chính (vẫn giữ nguyên như trước). Cơ quan Chủ tịch nước có 3 lãnh đạo thì vào Quốc hội hết, nếu ngồi họp Quốc hội nghiêm túc thì ai sẽ giải quyết công việc hằng ngày ở cơ quan ấy?

Người đứng đầu cơ quan hành chính đã nhiều việc rồi mà lại vào Quốc hội thêm nhiều việc nữa làm sao hoàn thành tốt nhiệm vụ được, đặc biệt bên hành pháp mà lãnh đạo đi họp Quốc hội hết thì lấy ai giải quyết công việc hằng ngày?”.

Ông Trần Hoàng Thám nêu quan điểm rõ ràng: “Đề nghị giảm đại biểu hành pháp xuống nữa, bởi vì cơ quan hành pháp rất bận. Trong Chính phủ mà 18 người tham gia Quốc hội thì nhiều quá, tôi đề nghị chỉ cần 9 người tham gia Quốc hội thôi.

Quốc hội nên khuyến khích những người tự ứng cử, và điều này phải được thể hiện trong cơ cấu, chứ trong nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tôi chưa thấy cơ cấu cho người tự ứng cử. Nếu mình định ra cơ cấu người tự ứng cử sẽ tạo không khí dân chủ, phấn khởi trong nhân dân”.

Trước khi biểu quyết biên bản hội nghị hiệp thương, Chủ tịch Uỷ ban trung ương MTTQ VN, Phó chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Nguyễn Thiện Nhân khẳng định nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là dự kiến cơ cấu, thành phần nên hoàn toàn có thể điều chỉnh.

“Đề nghị Hội đồng Bầu cử quốc gia, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu tăng số lượng đối với cơ cấu đại biểu Quốc hội là người ngoài Đảng; đảm bảo hài hoà số lượng – tỉ lệ đại biểu là người dân tộc ít người, tôn giáo; giảm tỉ lệ đại biểu thuộc các cơ quan hành chính…” – ông Nhân nói.

Trao đổi về các kiến nghị nêu trên, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết khi dự kiến cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội khoá XIV, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét trên cơ sở thực tế và yêu cầu hoạt động của Quốc hội.

Tuy nhiên, một số ý kiến của các cụ, các vị tại hội nghị hiệp thương này là có lý, cần được tiếp thu và nghiên cứu điều chỉnh phù hợp. Các kiến nghị trên sẽ được ghi nhận để báo cáo Bộ Chính trị, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.