Người nhập cư lậu làm khó châu Âu

Làn sóng nhập cư lậu không ngừng tăng cao đang khiến các nước EU chao đảo vì “không kịp trở tay”.

Người biểu tình đối đầu với cảnh sát Hungary bên ngoài nhà ga ở Budapest – Ảnh: Reuters

Sáng 2.9, tuyến tàu cao tốc Eurostar nối Paris (Pháp) với London (Anh) vẫn bị gián đoạn nghiêm trọng sau khi một số người nhập cư lậu lẻn vào đường hầm xuyên biển Manche, theo tờ Le Monde. Ít nhất 6 đoàn tàu đã xuất bến phải quay lại hoặc bị “mắc kẹt” giữa đường trong hơn 8 giờ vì sự cố này. Cảnh sát phải can thiệp để giải tán những “khách không mời” để tàu Eurostar có thể hoạt động bình thường.

Hiện có khoảng 3.000 người nhập cư đang sống lây lất ở hải cảng Calais, tây bắc Pháp, để chờ đợi cơ hội đi lậu qua Anh bằng nhiều phương tiện. Lúc cao điểm vào cuối tháng 7 vừa qua, mỗi ngày có khoảng 2.000 lượt người tìm cách xâm nhập đường hầm xuyên biển Manche.

Nhiều mũi tiến công

Nhập cư lậu là vấn đề khiến các nước EU đau đầu đã nhiều năm qua nhưng đặc biệt trong vài tháng gần đây, tình trạng này gia tăng đột biến, làm nhiều nước không kịp trở tay. Các chuyên gia nhận định châu Âu đang đối mặt với khủng hoảng di cư nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến 2.

AFP hôm 2.9 dẫn thông cáo của cảnh sát bang Bavaria, đông nam Đức cho biết chỉ trong hai ngày 31.8 và 1.9, chính quyền địa phương đã tiếp nhận hồ sơ xin tị nạn của hơn 2.000 người, một con số kỷ lục. Là nền kinh tế lớn nhất EU nên nước này cũng được xem là điểm đến thu hút nhiều người nhập cư nhất. Dự kiến, năm 2015, Đức sẽ phải tiếp nhận 800.000 trường hợp xin tị nạn, cao gấp 4 lần so với năm 2014.

Trước đây, vượt Địa Trung Hải để cập bến các đảo của Malta, Tây Ban Nha, Ý… vẫn được xem là giải pháp hàng đầu để “gõ cửa châu Âu” của người nhập cư trái phép, bất chấp nguy cơ cao phải bỏ mạng trên biển do bị nhồi nhét trong các loại tàu thuyền cũ kỹ, thô sơ. Sau nhiều tai nạn đắm tàu nghiêm trọng liên tiếp hồi tháng 4 làm hàng ngàn người chết, EU đã tăng cường các biện pháp an ninh và cứu hộ.

Khi an ninh tại Địa Trung Hải được siết chặt, bọn tội phạm đã chuyển sang một tuyến đường khác: từ Thổ Nhĩ Kỳ vượt biển hoặc vượt sông sang Hy Lạp, sau đó băng qua khu vực Balkan để đến Tây Âu.

Tuyến đường này tuy không mới nhưng hiện đã quá tải do phải “gánh” một phần luồng nhập cư chuyển hướng từ Địa Trung Hải, lại thêm bất ổn ngày càng gia tăng tại khu vực Trung Đông do sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), làm người dân ồ ạt lánh nạn. Nửa đầu năm 2015, chỉ có những nước EU ven Địa Trung Hải như Ý, Tây Ban Nha, Hy Lạp phải “kêu cứu” vì nạn nhập cư trái phép. Tình trạng này hiện đã lan đến gần như tất cả các nước trong khu vực.

Sự lúng túng thể hiện rõ qua việc nhiều nước EU liên tục thay đổi các quyết định liên quan đến người nhập cư trái phép. Hôm 2.9, Hungary đã ra lệnh cấm người nhập cư tiếp cận các đoàn tàu đi Áo và Đức. Lệnh cấm được đưa ra chỉ… một ngày sau khi chính phủ nước này cho phép họ rời trại tiếp đón để lên tàu đến Tây Âu và hậu quả là hàng ngàn người chen lấn, gây náo loạn và xô xát với cảnh sát ở ga quốc tế của thủ đô Budapest.

Cung đường tử thần

Quyết định “bật đèn xanh” trong một ngày của Hungary cũng khiến nước láng giềng Áo bị một phen toát mồ hôi vì phải đón tiếp đến hơn 3.600 người nhập cư – phần lớn không có thị thực nhập cảnh – chỉ trong ngày 1.9.

Hồi tuần trước, Áo đã thu hút sự chú ý của dư luận khi cảnh sát nước này tìm thấy 71 thi thể trong một xe tải đông lạnh đậu bên đường cao tốc. Các nạn nhân hầu hết là người Syria và nhiều khả năng đã chết ngạt do bị nhồi nhét quá lâu trong một không gian kín và chật hẹp. Chỉ 2 ngày sau phát hiện kinh hoàng nói trên, cảnh sát Áo lại chặn được một xe tải chở 26 người nhập cư lậu, trong đó có 3 trẻ em bị mất nước nặng.

Hôm 2.9, cảnh sát nước này tiếp tục phát hiện một xe tải loại nhỏ chở 24 trẻ vị thành niên người Afghanistan. Những thiếu niên chỉ 16 – 17 tuổi bị nhồi nhét “không khác gì đồ vật” trên “nhà tù di động”, may mắn là sức khỏe của các em chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tài xế người Romania của “chuyến xe tử thần” đã bị bắt giữ.

Tại Tây Ban Nha, lực lượng an ninh vừa phát hiện một xe hơi 4 chỗ chở theo 2 người tị nạn. Trong đó, 1 người chui dưới băng ghế sau còn 1 người bị nhét trong ca pô xe.

Cũng trong những ngày đầu tuần qua, giới chức Bỉ, Thuỵ Điển cũng thông báo về “kỷ lục người nhập cư lậu” tại các nước này.

Cho đến nay, các nước EU vẫn chưa tìm được tiếng nói chung về nhập cư lậu nên khó có thể sớm tìm ra giải pháp thích hợp cho vấn đề cực kỳ phức tạp này. Giới quan sát lo ngại nếu tình trạng nói trên kéo dài, bọn tội phạm sẽ càng có thêm cơ hội để trục lợi từ người tị nạn, bất chấp an toàn của họ và số lượng người chết trên các cung đường tử thần sẽ tiếp tục tăng.

Gần đây, nhiều nhà lãnh đạo EU, như Thủ tướng Đức Angela Merkel, đã đề nghị phải xem xét lại chính sách mở cửa biên giới của các nước có ký kết hiệp ước Schengen nếu bài toán nhập cư lậu vẫn không tìm ra lời giải.

Lan Chi