* Ông Lê Thanh Hải (nghiên cứu viên Viện hàn lâm Khoa học Ba Lan):

Phải nói cho cả thế giới biết

Bản thân tôi không có gì ngạc nhiên vì kịch bản này đã được nhắc đến nhiều trong các cuộc nói chuyện với các học giả quốc tế, nhưng ngạc nhiên đến sửng sốt vì đã diễn ra sớm hơn một năm so với dự liệu. Trung Quốc đã chuẩn bị cho hành động này từ nhiều năm nay, nhưng điều kiện chín muồi nhất cho họ sẽ là mùa biển êm năm sau, chứ không phải như bây giờ.

Nếu bạn có dịp ra Trường Sa và đứng nhìn Trung Quốc đã làm gì với đảo Gạc Ma thì sẽ hiểu. Vào năm 1988, tàu chiến Trung Quốc nã súng giết hại những người lính công binh Việt Nam không vũ khí trên tay, ngang nhiên cướp hòn đảo chìm lúc ngập nước. Vậy mà 20 năm sau khi đến đây, người ta không còn nhận ra địa danh này nữa, vì những chiếc tàu cát Trung Quốc tấp nập bơm nền tạo thành một khu nổi trên biển với chiều dài có lẽ đủ cho máy bay quân sự hạ cánh. Những người Việt đi cùng tôi trên con tàu ra Trường Sa đã căm phẫn đứng nhìn ánh đèn xa xa trên mảnh đất đang bị Trung Quốc tạm chiếm. Chỉ cần tàu Trung Quốc đóng được cọc nền xuống đáy biển là với công nghệ tiên tiến và ngân sách quốc phòng dồi dào, họ sẽ dễ dàng liên kết mở rộng ra thành cả một hệ thống thành phố nổi tấp nập.

Việt Nam cần nói cho cả thế giới biết về tình hình trong khu vực và chính sách lấn chiếm của Trung Quốc để thế giới biết và không ủng hộ cho những hành động mang tính ăn cướp của họ, yêu cầu các bên giữ nguyên hiện trạng. Đó là việc đang rất cần mà giới trí thức Việt Nam có thể góp sức để bảo vệ chủ quyền thềm lục địa Tổ quốc.

* TS Đàm Quang Minh:

Kiềm chế và truyền thông

Chắc chắn rằng việc hạ đặt giàn khoan trái phép trên vùng biển Việt Nam đã nằm trong kế hoạch dài hạn của Trung Quốc vì biển Đông được coi là khu vực tiềm năng có dầu khí nhất. Và tất nhiên Trung Quốc không bỏ ra 1 tỉ USD xây dựng giàn khoan di động để nằm yên. Tình huống căng thẳng hiện nay đã đẩy đến mức cả hai bên đều rất khó nhượng bộ khi Trung Quốc đã truyền thông thiếu khách quan trong thời gian dài về chủ quyền biển đảo cho dân chúng.

Để đạt được mục tiêu dài hạn, Việt Nam cần xây dựng được các kênh truyền thông có tầm ảnh hưởng quốc tế và hướng cả tới dân chúng Trung Quốc để họ hiểu rõ sự thật về lịch sử Hoàng Sa và Trường Sa.

* Huyền Lam (Mỹ):

Chiến lược du kích biển, lấy đại dương làm rừng sâu

Cha ông ta dù lúc chậm lúc nhanh nhưng bao giờ cũng chiến thắng lẫy lừng, đẩy đối phương rút chạy khỏi biên thùy. Làm được chuyện phi thường ấy là do lòng yêu nước tột cùng, trên dưới một lòng đoàn kết, đồng sức đồng tâm, dũng cảm đánh thắng giặc bằng những chiến lược đầy trí tuệ.

Cách thể hiện lòng yêu nước cụ thể nhất trong tình thế hiện tại là mỗi người dân hạ quyết tâm xây dựng Tổ quốc giàu mạnh, đàng hoàng hơn. Doanh nhân cố gắng giao thương, khoa học gia cố gắng sáng chế, công nhân cố gắng trong công việc, học sinh cố gắng học giỏi cũng là cách thể hiện lòng yêu nước qua việc giúp Tổ quốc phát triển. Bên cạnh đó quân đội Việt Nam đang rất cần sự giúp đỡ về tinh thần lẫn vật chất của mỗi người dân. Để giảm thiểu hi sinh, thiệt hại do thiếu trang thiết bị hiện đại, một quỹ yểm trợ quốc phòng do người dân đóng góp cần được thành lập và phát động để mọi tầng lớp người dân trong và ngoài nước tham gia. Mua thêm được một chiếc tàu ngầm, chế tạo thêm được tên lửa chống hạm là giúp đỡ quân đội thành công trong chiến lược du kích biển, lấy đại dương làm rừng sâu, lấy yếu chống mạnh, lấy ít chống nhiều.

Tổ quốc đang cần mọi người con đất Việt gồm nhiều sắc dân, trong và ngoài nước bỏ qua những dị biệt, đoàn kết thành một khối sắt son, bình tĩnh sáng suốt, bản lĩnh vững như thép để đối phó tình huống ngày càng phức tạp hiện nay.

* Phạm Vũ Hoàng Giang (23 tuổi, làm việc tự do):

Nỗ lực cống hiến cho đất nước

Việt Nam chúng ta phải mạnh hơn để chẳng ai bắt nạt được. Quốc gia mạnh hơn khi mỗi người dân mạnh hơn. Mỗi người dân mạnh hơn khi họ làm tốt công việc của mình, đóng góp có ích cho xã hội. Một dân tộc có tiếng nói mạnh khi có tiềm lực kinh tế mạnh. Mỗi người nỗ lực cống hiến, góp công sức mình thì sẽ xây dựng được nền kinh tế mạnh. Muốn vậy, mỗi người Việt phải làm chủ được trên quê hương mình. Mà muốn làm chủ được thì mình phải giỏi, phải có kiến thức, kỹ năng. Đó là cách tốt nhất, thiết thực nhất và chân thành nhất mà mỗi người có thể làm để thể hiện rõ nhất tinh thần yêu nước, trách nhiệm với Tổ quốc.

* Hương Giang (TP.HCM):

Lan tỏa thông điệp hòa bình

“Nếu có lệnh tổng động viên, tụi mày sẽ thấy tên tao xung phong”, đó là lời của một người bạn tôi. Rồi đồng loạt, chúng tôi rủ nhau thay avatar trên mạng xã hội bằng hình lá cờ Tổ quốc. Dân công nghệ thì rủ rê nhau tìm tư liệu, làm clip về biển đảo. Dân ngoại ngữ thì nhắc nhau trò chuyện, giải thích và nhờ bạn bè nước ngoài truyền đi thông điệp rằng Việt Nam yêu hòa bình, Việt Nam có đủ bằng chứng chứng minh Hoàng Sa, Trường Sa thuộc về Việt Nam. Tiếng Anh, tiếng Pháp, rồi tiếng Trung… đứa này sửa lỗi chính tả cho đứa kia để làm sao thông điệp đưa đi chuẩn nhất. Rồi cả trại hè giao lưu văn hóa, trại sinh cũ hỏi trại sinh mới liệu năm nay tham gia, có cách nào để truyền đi thông điệp hòa bình. Những đứa bạn đang du học ở nước ngoài thì hỏi quê nhà đang ra sao. Những bạn bè quốc tế thì mỉm cười: “Tôi yêu Việt Nam, tôi biết các bạn yêu hòa bình. Tôi sẽ cầu nguyện cho Việt Nam. Pray for Vietnam”.

Chúng tôi biết mình nhỏ bé. Chúng tôi chỉ hi vọng khi mỗi người kể câu chuyện về Việt Nam yêu hòa bình, thông điệp đó sẽ được vài người lắng nghe và lan tỏa tiếp tục.

* Nguyễn Hoàng Duy (30 tuổi, Công ty TNHH chương trình định hướng Thành Công, Q.1):

Dạy con biết yêu đất nước

Ý thức về trách nhiệm với đất nước không phải ngay khi bây giờ có những vụ việc nóng như ở biển Đông mới trỗi dậy, mà tôi nhận thức nó rõ hơn trong mỗi giai đoạn cuộc đời. Tôi cho rằng ngay từ những việc nhỏ nhất cũng có thể thể hiện trách nhiệm với đất nước. Con tôi mới gần 3 tuổi, tôi không dạy cho con học tiếng Anh mà cho con học ca dao, tục ngữ về tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước. Bây giờ bé đọc ca dao, tục ngữ khá thuần thục. Tôi dạy con yêu đất nước, ý thức về quê hương đất nước thấm nhuần từ những thứ bình dị như vậy. Với tôi, đất nước này trường tồn không chỉ trong thế hệ của tôi mà trường tồn trong các thế hệ mai sau. Yêu nước không chỉ trong thế hệ của mình mà đất nước này mạnh khi chúng ta dạy cho con biết yêu và trân trọng đất nước này khi chúng còn rất nhỏ. Yêu nước là dạy con ý thức về dân tộc mình để đi đâu cũng được tôn trọng. Dạy cho con biết mình là ai, mình đang sống trong đất nước như thế nào. Trước khi nói ngôn ngữ khác phải hiểu được ngôn ngữ mẹ đẻ, hiểu được đất nước này, biết yêu đất nước này, phải có tình yêu đất nước đủ lớn để sau khi đi du học sẽ trở về xây dựng đất nước.

Một dân tộc biết giáo dục, sản sinh ra những thế hệ có lòng tự trọng dân tộc cao dù có nhỏ bé về diện tích nhưng uy tín lớn thì cường quốc cũng phải dè chừng và tôn trọng mình. Dân tộc ấy sẽ không đứng một mình khi bị cường quốc bắt nạt.

PHẠM VŨ – MY LĂNG thực hiện