Tại sao nổ súng vào nhà thờ Hồi giáo?

Việc binh sĩ Ai Cập nổ súng vào nhà thờ Hồi giáo al-Fath chiều thứ bảy 17-8, sau đó quyết liệt đánh chiếm, bắt giữ các thành viên Anh em Hồi giáo còn ở bên trong là biểu tượng “đỉnh” của sự đứt gãy đang diễn ra trong một xã hội mà 90% dân số theo Hồi giáo.

Cảnh sát chống bạo động triển khai trong nhà thờ al-Fath ngày 17-8 -Ảnh: Reuters 

Nếu như vụ lật đổ tổng thống Mohamed Morsi hôm 3-7 mới chỉ là một hành động nhắm vào một con người, cho dù đằng sau người đó có là cả một phong trào mang tên Anh em Hồi giáo, thì những tràng đạn tiểu liên bắn vào tháp kinh không chỉ để đáp trả những kẻ bắn tỉa ẩn núp ở đó, mà chính là biểu tượng “đỉnh” của sự đứt gãy “đạo/đời” trong lòng xã hội Ai Cập sau khi Anh em Hồi giáo thắng cuộc bầu cử. Những loạt đạn bắn vào đền thờ đó là để bảo vệ thể chế thế quyền chống lại xu hướng thần quyền.

Éo le thay, mấy mươi năm dưới trào Hosni Mubarak, do quá “tham ăn” mà “mặc xác” dân nên Anh em Hồi giáo đã thay thế nhà nước trong việc cung cấp các dịch vụ công cộng tối thiểu, nhất là ở nông thôn, và giành được chính quyền với 51,3% số phiếu trong cuộc bầu cử năm ngoái. Thế nhưng, tỉ lệ 51,3% này tự thân đã hàm ngụ một sự “đứt gãy chính trị” sâu sắc trong lòng xã hội rồi, bởi thế mới nổi lên những đối kháng chống lại ông Morsi, tạo điều kiện cho quân đội ra tay.

Kinh nghiệm thần quyền lãnh đạo tuyệt đối chính trị ở Iran từ năm 1979 là một viễn tượng mà các nước theo Hồi giáo không hề muốn “noi theo”. Từ Thổ Nhĩ Kỳ giáp ranh với châu Âu, xuống châu Phi, qua Trung Đông… cho đến Indonesia ở Viễn Đông, chính giới đều lo ngại.

Bởi thế ngay hôm sau vụ chính biến, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Saudi Arabia, Qatar… đã lên tiếng hoan nghênh quân đội Ai Cập; sáu ngày sau đó ba nước giàu có nhất trong số các nước Hồi giáo thế quyền hiện nay là Saudi Arabia, UAE và Kuwait đã nhanh chóng loan báo sẽ “bơm” ngay cho Ai Cập 12 tỉ USD viện trợ không hoàn lại và tín dụng ưu đãi không tính lãi, và cả 2 tỉ USD dầu hỏa giao ngay để chế độ mới có vốn mà lèo lái đất nước.

Chưa kể việc chưa vững chân mà Anh em Hồi giáo đã muốn động chạm đến cả Israel. Trong cuộc bầu cử năm ngoái, giáo sĩ Safwat Higazi của Anh em Hồi giáo đã giương ra chiêu bài cùng Morsi giải phóng dải Gaza, khôi phục “Các nước Ả Rập thống nhất với thủ đô là Jerusalem”, cho dù ông Morsi có giữ khoảng cách với chủ trương này.

Quân đội của một nước 84 triệu dân với 90% theo Hồi giáo mà lại bắn vào đền thờ Hồi giáo? Mỹ lên án bạo lực song nhắm mắt; các nước Ả Rập dầu hỏa giàu sụ ồ ạt bơm tiền để giữ vững “trật tự”, cho dù bằng súng đạn.

Một chế độ thần quyền ở Ai Cập xé toạc hiệp định hòa bình với Israel, chống chủ nghĩa đế quốc bằng cách “kiểm soát” kênh đào Suez, kinh tế thế giới sẽ ra sao, nhất là Mỹ, châu Âu và chính các nước dầu hỏa Trung Đông? Một eo biển Hormuz mà phân nửa thuộc Cộng hòa Hồi giáo Iran mới chỉ là “ác mộng con” so với kênh đào Suez. Năm 1956, tổng thống Nasser từng quốc hữu hóa kênh đào này, khiến liên quân Anh – Pháp từ đảo Malta bay đến nhảy dù chiếm cảng Said ngày 5-11 trong khi quân đội Israel tràn qua sa mạc Sinai!

Những câu chuyện nửa thế kỷ ngày trước đủ để giải thích cho hiện tình ngày nay.

DANH ĐỨC