Một chiếc triện nhỏ bằng đá vừa được tìm thấy ở Israel có thể là chứng cứ khảo cổ học đầu tiên về Samson, người mạnh nhất từng được mô tả trong Kinh Thánh.

Với đường kính chưa đến 25 mm, cái ấn khắc hình ảnh một lực sĩ tóc dài đang đánh nhau với quái thú khổng lồ có cái đuôi thuộc về họ nhà mèo. Nó đã được tìm thấy tại tàn tích Tell Beit Shemesh, thuộc đồi Judaean gần Jerusalem, với niên đại vào khoảng thế kỷ 11 trước Công nguyên.

Nói theo Kinh Thánh, cái triện xuất hiện vào thời điểm người Do Thái được dẫn dắt bởi các nhà lãnh đạo gọi là thẩm phán, mà một trong số đó là Samson. Vị trí khai quật triện đá, gần sông Sorek, đánh dấu biên giới cổ đại giữa lãnh thổ của người Israelite với Philistine, cho thấy hình ảnh này có thể đại diện cho phần Kinh Thánh được người Philistine phản ánh.

Là nhân vật trở thành huyền thoại trong Cựu ước, tương truyền Samson được thượng đế ban cho sức mạnh siêu nhiên để đánh bại mọi kẻ thù. Sức mạnh này – được Samson phát hiện sau khi chạm trán với một con sư tử và dùng tay không xé xác con vật – nằm trong mái tóc dài của dũng sĩ. Kinh Thánh ghi lại Samson đã lập nhiều chiến công cho người Israelite, trong đó có một lần đã giết sạch lực lượng gồm 1.000 quân Philistine bằng xương hàm của con lừa. Và theo một mô típ truyền thống, anh hùng khó qua ải mỹ nhân.

Người hùng Samson đã gục ngã trước sắc đẹp của Delilah, một phụ nữ Philistine sống ở thung lũng Sorek. Người đẹp cắt phăng mái tóc dài của tình nhân, tước bỏ sức mạnh siêu nhiên của chàng dũng sĩ khiến Samson lọt vào tay kẻ thù. Quân Philistine đã chọc mù mắt kình địch và bắt Samson lao động khổ sai ở Gaza. Sau khi cầu nguyện thượng đế khôi phục lại sức mạnh lần cuối và toại nguyện, Samson đã phá sập đền thờ Dagon, kéo theo vô số quân Philistine xuống mồ trước khi trút hơi thở cuối cùng.

Bất chấp chứng cứ mô tả chi tiết như vậy, các giám đốc khảo cổ Shlomo Bunimovitz và Zvi Lederman của Đại học Tel Aviv (Israel) vẫn chưa vội kết luận người khắc trên triện có phải là Samson trong truyền thuyết hay không. Đâu biết chừng đây chỉ là một hình khắc đơn giản về một người hùng đánh bại sư tử, theo báo Haaretz.

Các nhà khảo cổ học cũng tìm thấy một số lượng lớn xương heo gần sông Sorek thuộc phần lãnh thổ Philistine, trong khi họ hầu như không tìm thấy gì bên phần lãnh thổ Israel. Điều này có thể là người địa phương chọn không ăn heo để phân biệt với kẻ thù Philistine. “Những chi tiết này bổ sung một tình tiết huyền thoại cho quá trình xã hội, theo đó 2 nhóm thù địch luôn muốn tách biệt về nhân dạng và đặc điểm với kẻ thù, giống như tình trạng diễn ra dọc theo nhiều biên giới ngày nay”, chuyên gia Bunimovitz chia sẻ với tờ Haaretz.