Trường Luỹ – Di sản quý báu

Trường Luỹ – Di sản quý báu

Trong 2 ngày 26 và 27.3 đại sứ một số nước châu Âu cùng các nhà khoa học nước ngoài đã có chuyến tham quan và hội thảo về di tích quốc gia Trường Luỹ Quảng Ngãi.

Sau khi tận mắt chiêm ngưỡng di tích, được hai hướng dẫn viên đặc biệt là TS Nguyễn Tiến Đông (Viện Khảo cổ học VN) và TS Andrew Hardy – Trưởng đại diện Viện Viễn đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội giới thiệu sự hình thành, chức năng của hệ thống trường luỹ, đồn bảo, quá trình nghiên cứu, khai quật suốt 5 năm qua, các đại sứ và nhà khoa học nước ngoài đều chung một nhận xét: “Công trình kiến trúc Trường Luỹ Quảng Ngãi thật ấn tượng và độc đáo”. 

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Sean Doyle – Trưởng phái đoàn EU tại VN thổ lộ: “Tôi hết sức ấn tượng về một kiến trúc hoành tráng đã được các nhà khảo cổ học trong và ngoài nước phát hiện, khai quật một cách cẩn trọng. Đây là một di sản quý báu không chỉ của VN mà là của cả nhân loại”.

Ông Jean Francois Girault – Đại sứ Pháp tại VN nói rằng, trước đây ông biết đến Trường Luỹ Quảng Ngãi chỉ thông qua các phương tiện truyền thông. Giờ đến tận nơi tìm hiểu thật thú vị vì đã giải đáp những thắc mắc xây dựng trường luỹ nhằm mục đích gì. Ở một số nước châu Âu cũng có những bức tường nhưng ý nghĩa của các bức tường đều khác nhau. Trường Luỹ Quảng Ngãi không chỉ có vai trò an ninh mà còn là một bức tường được xây dựng trên sự hợp tác giữa các dân tộc trong vai trò thông thương để cùng nhau phát triển. Việc phát hiện trường luỹ mở ra một cách nhìn mới về quan hệ giữa người Việt và người H’re ở Quảng Ngãi từ hàng trăm năm trước.

“Nói một cách dễ hiểu, luỹ là ranh giới giữa hai nhà hàng xóm có quan hệ tốt, cùng nhau kiểm tra sự giao thương vì lợi ích kinh tế”, TS Đông giải thích. Cũng theo TS Đông, qua khai quật tại một số đồn bảo với các hiện vật như đồ gốm xuất xứ từ nam Trung Hoa, Hồng Kông và các tỉnh phía Bắc Việt Nam có niên đại từ cuối thế kỷ 17 đến giữa thế kỷ 18 đã chứng tỏ việc mua bán, trao đổi hàng hoá qua các đồn bảo thời ấy thời khá nhộn nhịp, trong đó có nhiều đồn bảo được xây dựng trước luỹ.

Kết nối đoàn kết

Theo TS Nguyễn Tiến Đông, dù thời gian nghiên cứu, khai quật còn quá ít, chỉ trong vòng 5 năm, nhưng bước đầu các nhà khảo cổ học đã khám phá ra nhiều bằng chứng khẳng định Trường Luỹ Quảng Ngãi chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, văn hoá, dân tộc.

 Tại cuộc hội thảo, GS Oscar Salemink (ĐH Copenhagen – Đan Mạch) nhận định: “Trường Luỹ là sự kết nối giữa các dân tộc cùng nhau chia sẻ lợi ích kinh tế. Vì thế cả hai bên cùng nhau xây dựng và mở ra mối quan hệ đoàn kết, hòa hảo giữa người miền ngược và miền xuôi”. Theo TS kinh tế học Alain Henry – Giám đốc Cơ quan phát triển Pháp tại VN, Trường Luỹ Quảng Ngãi cùng hệ thống đồn bảo là con đường giao thông, giao thương mang nhiều giá trị về mặt kinh tế hơn là quân sự, là cơ sở quản lý giữa các dân tộc, tạo điều kiện cho việc thông thương hàng hoá theo con đường Đông-Tây và Bắc-Nam ngày càng phát triển.

 Cũng tại cuộc hội thảo, các đại sứ, các nhà khoa học cũng đã chia sẻ những ý kiến của mình trong việc xác định vai trò, chức năng của Trường Luỹ Quảng Ngãi, trong đó đều nhấn mạnh đến giá trị văn hoá, lịch sử, là công trình độc đáo, sáng tạo của người dân lao động. “Một công trình lớn như Trường Luỹ còn có nhiều điều ẩn chứa chưa thể khám phá hết. Do vậy các nhà khoa học cần tiếp tục nghiên cứu đánh giá đúng giá trị của di tích để giới thiệu cho bạn bè trên thế giới”, PGS Trần Đức Cường – Phó chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Khoa học xã hội VN, đề nghị.