FBI tập kích chợ đen vật liệu hạt nhân

FBI đã hợp tác với cảnh sát Moldova ngăn chặn được ít nhất 4 âm mưu chuyển giao vật liệu hạt nhân cho các nhóm khủng bố tại Trung Đông trong 5 năm qua.

Cảnh sát Moldova đã tóm cổ tên trung gian trong vụ mua bán uranium-235 – Ảnh: The Guardian

Thông tin này được tiết lộ trong bài điều tra độc quyền được Hãng AP đăng tải vào hôm 7.10. Trong vụ việc mới nhất, diễn ra tháng 2.2015, Hãng AP dẫn nguồn tin từ cảnh sát Moldova cho hay các đặc vụ ngầm đã phá được một vụ buôn lậu khối lượng lớn chất phóng xạ caesium ở thủ đô Chisinau. Bọn tội phạm định giá khoảng 2,5 triệu euro để đổi lấy số vật liệu hạt nhân có thể gây ô nhiễm vài con đường.

Valentin Grossu, kẻ đứng ra tiến hành giao dịch đã cam đoan với khách hàng: “Ông có thể tạo ra bom bẩn, một sự lựa chọn hoàn hảo cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS)”. Tuy nhiên, khách hàng tiềm năng của Grossu trên thực tế là một người cung cấp tin cho cảnh sát. Đặc vụ chịu trách nhiệm vụ này đã phải mất nhiều thời gian để thuyết phục Grossu rằng mình là đại diện của IS và phải đến cuộc hẹn thứ 20 thì y mới đồng ý cung cấp mẫu. Khi tay này chào hàng bằng mẫu caesium đồng vị 135, cảnh sát đã ập vào và tóm gọn cả băng.

Chiến dịch trên là một trong ít nhất 4 nỗ lực giăng lưới nhằm triệt phá các đường dây buôn lậu vật liệu phóng xạ cho các tổ chức Hồi giáo cực đoan tại Trung Đông mà Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) hợp tác với cảnh sát Moldova triển khai trong 5 năm qua ở Đông Âu.

Trong một vụ việc đáng sợ khác vào năm 2011, các nhà điều tra đã chặn đứng một âm mưu bán vật liệu uranium ở cấp độ vũ khí cho một khách hàng có thực ở Trung Đông. Đây cũng là lần đầu tiên giới hữu trách lật tẩy được đường dây buôn lậu dạng này trên thế giới, theo AP.

Vào cuối năm ngoái, mẫu uranium đã được làm giàu được chuyển giao với giá 15.000 USD và cảnh sát đã tóm được 6 người, nhưng 5 đồng phạm đã xổng lưới. Kết quả điều tra cho thấy có ít nhất một vụ liên quan đến một kẻ trung gian thù ghét nước Mỹ, hắn chỉ bán vật liệu quan trọng để chế tạo bom nguyên tử và các bản thiết kế để chế tạo bom bẩn.

Theo AP, những tay buôn lậu bị cho là có mối liên hệ với giới an ninh Nga và chủ yếu lùng sục đối tượng người mua là kẻ thù của phương Tây. Những diễn biến trên đã biến nỗi lo ngại lâu nay của phương Tây thành hiện thực: hiện có những băng nhóm tội phạm có tổ chức cố gắng liên kết với IS và al-Qaeda, hai mạng lưới khủng bố từng bộc lộ tham vọng sở hữu và sử dụng vũ khí có sức huỷ diệt hàng loạt.

Trong các chiến dịch triệt phá bọn buôn lậu vũ khí, các đặc vụ ngầm vận dụng đủ thủ thuật cần thiết để xâm nhập thị trường chợ đen ở Đông Âu, từ các chiêu cổ điển dùng trong mảng tình báo đến sự hỗ trợ của thiết bị công nghệ cao. Tuy nhiên, thành công của giới hữu trách cho đến nay vẫn bị giới hạn.

Thông thường cảnh sát Moldova chỉ tóm được tay sai, trong khi những tên cầm đầu luôn chạy thoát. Theo AP, Nhà Trắng và FBI từ chối nhận xét về những chiến dịch trên. Dù vậy, Eric Lund, phát ngôn viên Cục An ninh quốc tế và cấm phổ biến vũ khí hạt nhân thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, cho hay Moldova đã có những bước tiến quan trọng nhằm cải thiện năng lực chống buôn lậu hạt nhân.

Thuỵ Miên