Trên xe buýt công cộng tại đường phố Seoul, hành khách cũng không đeo khẩu trang – Ảnh: Trần Mạnh

Hình ảnh này ngay lập tức được một nữ nhà báo Hoa Kỳ đưa lên Facebook của mình kèm theo lời bình: “Các nhà khoa học Hàn Quốc khẳng định thật vô nghĩa khi đeo khẩu trang nếu bạn không bị bệnh”.

Hết giờ làm việc, thử xuống “đại siêu thị” nằm trong lòng đất, ngay dưới Trung tâm hội nghị, triển lãm COEX, lại thêm điều bất ngờ tương tự: hoàn toàn không có gì bất thường!

Vẫn tấp nập kẻ bán người mua, cười nói và chỉ lác đác vài người đeo khẩu trang. Trên đường phố, dưới tàu điện ngầm, trên xe buýt cũng vậy, tại sân bay quốc tế Incheon cũng vậy, cuộc sống cứ bình thường diễn ra…

Có ở Seoul những ngày này mới thấy báo chí thế giới, trong đó có Việt Nam, đang vẽ nên một Seoul đáng sợ và khó gần, không như những gì hiện đại, nhộn nhịp và đáng yêu của thành phố hơn 10 triệu dân nằm bên dòng sông Hán này. Trò chuyện với người dân Seoul mới biết hóa ra sự bình thường đó có lý do của nó.

Từ dân thường, người bán hàng đến công chức đều có thể nói vanh vách MERS đến từ đâu, bệnh nhân đầu tiên từ Trung Đông trở về trải qua bốn bệnh viện khác nhau ra sao, cơ chế lây bệnh, triệu chứng bệnh, cách phòng tránh bệnh như thế nào…

Sống ở một trong những quốc gia phát triển vào loại bậc nhất thế giới về khoa học – công nghệ, gần như mọi người dân Hàn Quốc đều kết nối với Internet. Họ nắm thông tin, hiểu tình hình nên không sợ nhưng cũng không lơ là, mất cảnh giác.

Đến đây chợt nhớ câu chuyện với vị bác sĩ đầu ngành về nhiễm của Việt Nam buổi tối trước khi sang xứ sở kim chi. Lúc đó hơn 9g tối, chuông điện thoại của vị bác sĩ reo lên.

Phía bên kia, một cô (sau này mới biết là phóng viên và đi cùng đoàn) giọng lo ngại: mai em phải đi công tác Hàn Quốc, không biết tính sao đây, thưa bác sĩ…

Vị bác sĩ nửa đùa nửa thật: “Còn tính gì nữa cô, nhà báo là nhà mà khi có việc các nhà khác chạy đi thì nhà báo phải chạy đến”.

Rồi ông thủng thẳng giải thích MERS là bệnh lây qua hô hấp. Triệu chứng chính cũng giống bệnh đường hô hấp do virút: sốt, ho, nặng hơn sẽ thở mệt, nặng nữa suy hô hấp, nhưng virút này có thể gây thêm suy thận. Có bệnh nhân cũng kèm ói và tiêu chảy.

Theo ông, hiểu đường lây và thời gian ủ bệnh là quan trọng nhất cho phòng bệnh. Thời gian ủ bệnh ít nhất 14 ngày. Vì sao phải nhắc đi nhắc lại chuyện này: nếu ra khỏi vùng có bệnh mà 14 ngày không bị bệnh thì không có tiếp xúc với virút và không thể lây cho ai cả.

Chưa đủ 14 ngày sau khi ra khỏi vùng có bệnh vẫn phải theo dõi dấu hiệu phát bệnh. Nói Hàn Quốc hay các nước Trung Đông có bệnh nhân không có nghĩa virút có mọi nơi trên đất nước họ, mà có ở những vùng, những khu nhất định. Vậy “lỡ” đi Hàn Quốc rồi về nhà phải làm gì?

Trả lời câu hỏi này của tôi, vị bác sĩ khẳng định nếu khoẻ mạnh thì cứ sinh hoạt, đi làm bình thường và sau 14 ngày thì… quên bệnh này luôn. Nhưng trong vòng 14 ngày thấy sốt, ho là tự mang khẩu trang để bảo vệ những người xung quanh (dù chưa chắc mắc bệnh) và đi khám bệnh…

Hiểu dịch bệnh tất yếu sẽ có cách phòng tránh hiệu quả và không hoang mang, cũng không lơ là. Ngược lại, sợ hãi, mù mờ, né tránh dịch bệnh nhưng lại làm không đúng cách thì cẩn thận đến mấy cũng có thể dính bệnh. Cảm nhận này xuất phát từ những gì đang diễn ra ở Hàn Quốc cũng như từ câu chuyện của bác sĩ nổi tiếng kia.