Than “thổ phỉ” lại nóng ở đất mỏ

Mặc dù các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh thời gian qua đã liên tục triệt phá các cửa lò khai thác thổ phỉ, thậm chí xử lý hình sự nhiều chủ lò, nhưng vấn nạn trên vẫn đang diễn biến phức tạp trên địa bàn tỉnh. Trong đó TP.Hạ Long được xác định là điểm nóng.

Những lán trại các chủ lò “thổ phỉ” dựng cho công nhân ở ngay tại cửa lò khai thác – Ảnh: Linh Linh

Nổ khí lò, lộ khai thác than “thổ phỉ”

Ngày 7.5, Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội (PC45), Công an tỉnh Quảng Ninh, cho biết cơ quan này đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Phạm Văn Hưng (26 tuổi, trú H.Vân Đồn, Quảng Ninh), người được xác định là chủ lò than “thổ phỉ” xảy ra tai nạn nổ khí khiến 6 người bỏng nặng đêm 15.4, về hành vi vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên. Ngoài ra, PC45 cũng khởi tố, bắt giam hai tay chân dưới trướng của Hưng là Vũ Văn Vượng (40 tuổi, ở Quảng Ninh), Vũ Duy Thuận (42 tuổi, ở Thái Bình), là những người trực tiếp giúp Hưng tổ chức, quản lý khai thác than “thổ phỉ” cùng tội danh trên.

Trước đó, chiều 15.4, Bệnh viện VN – Thụy Điển (TP.Uông Bí, Quảng Ninh) tiếp nhận 6 nạn nhân trong tình trạng bị bỏng nặng gồm Nguyễn Văn Phố, Nguyễn Bá Dương, Nguyễn Đức Tăng, Nguyễn Văn Hải, Đặng Vũ Hiệp, Đặng Văn Đức. Các nạn nhân bị bỏng từ 50% trở lên, kèm theo bỏng hô hấp, trên người có bám nhiều muội than. Phía bệnh viện xác nhận những người này được 2 người đàn ông đưa đến cấp cứu rồi bỏ đi, 1 trong 2 người này là Vũ Duy Thuận. PC45 nhanh chóng vào cuộc, xác định các nạn nhân bị bỏng do nổ khí tại lò than “thổ phỉ” trên địa bàn P.Hà Khánh (TP.Hạ Long) và bắt giữ Hưng, Vượng và Thuận.

Tại cơ quan công an, bước đầu Vượng và Thuận thừa nhận 6 công nhân trên trong khi đang làm việc trong hầm lò thuộc tổ 27, khu 5, P.Hà Khánh (do Hưng làm chủ), thì bị nổ khí khiến cả 6 người bị thương nặng. Lập tức, Hưng đã đưa 60 triệu đồng cho Vượng và Thuận, rồi nói thuê xe chở số công nhân trên đến Bệnh viện VN – Thuỵ Điển cấp cứu, thay vì đưa vào Bệnh viện đa khoa tỉnh gần hơn, nhằm che giấu thông tin.

Riêng Hưng khai nhận từ tháng 7.2014, đã gom tiền thuê khu đất tại địa chỉ trên của Phạm Văn Dũng. Do tại đây đã có lò cũ, nên Hưng chỉ đầu tư 40 triệu đồng mua thiết bị, máy móc, đồng thời nhờ Vượng chiêu mộ 6 công nhân trên khai thác than theo ca, từ chiều đến sáng. Cũng theo Hưng, việc khai thác đang “thuận lợi” thì xảy ra vụ nổ khí trên.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, chuyện công nhân làm thuê tại các lò than “thổ phỉ” khi bị tai nạn thì bị bỏ lại ở bệnh viện, kèm theo ít tiền viện phí ban đầu là chuyện thường xảy ra ở đất mỏ. Thậm chí, nếu có xảy ra chết người thì chủ lò cũng sẽ đưa nạn nhân về quê, bồi thường ít thì vài chục triệu đồng, nhiều là hơn trăm triệu đồng cho mỗi người là xong.

Tiếp cận khu vực xảy ra vụ nổ vào ngày 16.4, PV Thanh Niên ghi nhận đường vào sâu tới gần 2 km và chạy qua khu dân cư khá đông đúc. Tuy nhiên, PV đã không thể tiếp cận hiện trường vì ngay từ phía ngoài đã có rất đông thanh niên chia nhau đứng dọc đường vào. Họ kiểm soát và không cho người lạ vào sâu bên trong. Một số người dân sinh sống tại đây cho biết đó là đám đàn em của chủ lò, ngay sau khi xảy ra vụ nổ chúng lập tức có mặt tại đây.

Theo phản ánh của người dân, việc chủ lò cùng đám công nhân công khai khai thác than “thổ phỉ” tại khu vực hàng năm nay nên ai cũng biết. Hằng ngày xe chở than vẫn chạy qua rầm rập, gây mất an toàn giao thông, bụi than rơi vãi gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, chẳng ai dám trình báo chính quyền vì cả chủ lò cùng đám đàn em đều là người có “số má” trong giới giang hồ nên chúng sẽ trả thù. Một số người dân còn bức xúc cho rằng việc chủ lò tổ chức khai thác than công khai, vận chuyển than ầm ầm mà không hề bị chính quyền “sờ gáy”.

Trước đó, cũng trên địa bàn P.Hà Khánh, vào đêm 2.3, lực lượng chức năng đã phát hiện bắt giữ một nhóm người khai thác, vận chuyển than trái phép với 13 ô tô chở tổng cộng khoảng 700 tấn than nguyên khai về tập kết tại một bãi than trên địa bàn phường này. Nhóm người này đã bị khởi tố, tạm giam để điều tra.

 

Một trong những cửa lò khai thác than “thổ phỉ” đã bị lực lượng chức năng triệt phá trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh – Ảnh: Linh Linh

Đêm đào, ngày chôn lấp ngụy trang

Một điều tra viên thuộc PC45, Công an tỉnh Quảng Ninh, cho biết khi vào cuộc, PC45 đã gặp khó khăn trong công tác xác định hiện trường vì ngay sau khi vụ nổ, chủ lò Phạm Văn Hưng đã thuê máy xúc với giá 3 triệu đồng tự điều khiển để san lấp cửa lò. Sau đó, Hưng còn tìm mua cây chuối trồng lên trên nhằm qua mặt cơ quan chức năng. Hưng thừa nhận để qua mặt chính quyền, Hưng thường xuyên chỉ đạo đàn em mỗi khi kết thúc ca vào buổi sáng đều phải đậy miệng lò và phủ đất đá lên để ngụy trang.

Cũng theo điều tra viên này, Trung tâm cấp cứu mỏ cũng đã không dám đưa cán bộ xuống kiểm tra cửa lò “thổ phỉ” này bởi độ sâu tới 20 m, có nhiều khí CH4 và có khí CO (sản phẩm của sự cháy).

Không chỉ trên địa bàn TP.Hạ Long mà tại điểm giáp ranh với Công ty Vietmin (TP.Uông Bí) cũng xuất hiện một số điểm khai thác than “thổ phỉ” lộ thiên. Các chủ lò cũng sử dụng chiêu đêm khai thác, ngày ngụy trang. Mặc dù các lực lượng chức năng đã từng phong toả, san lấp các cửa lò trên, nhưng khi lực lượng chức năng rút đi chủ lò khởi động lại.

Công an tỉnh Quảng Ninh nhận định từ đầu năm 2015 đến nay, tình hình khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép tiếp tục diễn biến phức tạp. Các đối tượng lợi dụng việc triển khai các dự án cải tạo vườn rừng, thi công đường vận chuyển than ở các địa phương có địa bàn giáp ranh, vùng xa dân cư để đưa máy móc thiết bị vào thăm dò, khai thác than trái phép theo hình thức lộ thiên.

Trả lời Thanh Niên, ông Hoàng Quang Hải, Phó chủ tịch UBND TP.Hạ Long, cho biết UBND TP đã thành lập đoàn liên ngành liên tục đi kiểm tra, thậm chí yêu cầu các phường phải giám sát từng địa bàn. Tuy nhiên, ông Hải cũng thừa nhận vài năm gần đây dù “không phát hiện các lò than thổ phỉ mới nhưng việc đào bới, tổ chức khai thác trái phép các cửa lò cũ thì vẫn đang diễn ra”.

Linh Linh