GS Nguyễn Mạnh Hùng – Ảnh: NVCC

Đó là nhận định của ông Nguyễn Mạnh Hùng, giáo sư môn chính trị và quan hệ quốc tế của ĐH George Mason, cộng tác viên cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quan hệ quốc tế Hoa Kỳ (CSIS).

Trả lời câu hỏi của Tuổi Trẻ rằng ông sẽ bầu ai, ông Hùng nói: “Chưa bao giờ nước Mỹ có hai ứng cử viên tổng thống bị nhiều người phàn nàn như lần này. Cả bà Hillary Clinton và ông Donald Trump không bị chê cái này thì cũng bị chê cái kia. Dĩ nhiên giữa hai ứng cử viên, tôi sẽ dành lá phiếu cho người ít tệ hơn là bà Clinton, còn ông Trump thì không bao giờ”.

* Ông nhận định gì về cục diện bầu cử Mỹ cho đến hiện nay?

- Qua ba cuộc tranh luận, tôi thấy cuộc tranh luận nào bà Clinton cũng thắng, chứng tỏ bà ấy hiểu biết vấn đề. Còn ông Trump, câu trả lời của ông ấy thường không có nội dung gì cả, ông ấy cứ lái sang chuyện khác. Quan trọng là ông ấy hay bị kích động, không có “thái độ thích ứng” để làm tổng thống.

Những cuộc thăm dò bầu cử đáng tin cậy thì chọn bà Clinton và không đáng tin cậy thì chọn ông Trump. Còn nhìn vào bản đồ bầu cử, con đường bà Clinton đi đến 270 phiếu đại cử tri (số phiếu tối thiểu để một ứng cử viên Mỹ đắc cử tổng thống) thì dễ dàng hơn ông Trump nhiều.

Theo tôi, nếu ông Trump không thắng được tại Florida (nắm 29 phiếu đại cử tri) thì ông ấy nắm chắc phần thua.

* Đâu là những điểm mạnh về chính sách của hai ứng cử viên, thưa ông?

– Những người bị thất nghiệp hay những phần tử yếu kém cạnh tranh trong một thế giới toàn cầu hóa, những tiếng nói bất mãn cao thì dành sự ủng hộ hăng say cho ông Trump vì ông ấy có những thông điệp rõ ràng để đại diện cho họ.

Về chính sách ngoại giao, bà Clinton chắc chắn giỏi hơn vì bà ấy từng kinh qua chức ngoại trưởng Hoa Kỳ dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama cũng như là “cố vấn hậu phương” của chồng bà – cựu tổng thống Bill Clinton. Về chính sách nhập cư, bà ấy nhận được sự ủng hộ 
nhiều hơn.

Về tự do hóa thương mại, cả hai ứng cử viên đều chống Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Tuy nhiên, bà Clinton chống có điều kiện trong khi ông Trump quyết liệt chống không những TPP mà còn cả Hiệp định mậu dịch tự do Bắc Mỹ (NAFTA) vì không muốn người Mỹ mất việc vào tay lao động nước ngoài.

* Có ý kiến cho rằng nếu bà Clinton lên làm tổng thống cũng chỉ là chính sách kéo dài của ông Obama. Ông nghĩ sao?

– Trong lịch sử nước Mỹ, từng có tiền lệ người Cộng hòa làm tổng thống Mỹ ba nhiệm kỳ liên tiếp, chẳng hạn như tổng thống Ronald Reagan (1981-1989) được kế nhiệm bởi một người Cộng hòa khác là George H. W. Bush (1989-1993). Cho nên nếu bà Clinton lên làm tổng thống nghĩa là người của Đảng Dân chủ làm tổng thống ba nhiệm kỳ liên tiếp, cũng không phải là điều quá ngạc nhiên.

Ông Obama là một “chiến sĩ lưỡng lự”, còn bà Clinton thì có tính cách mạnh mẽ và quyết liệt hơn. Bà ấy chính là người đề xuất chính sách xoay trục về châu Á.

Về chính sách chăm sóc y tế, tôi cho rằng nếu đắc cử tổng thống, bà ấy sẽ tiếp tục Obamacare (chương trình bảo hiểm sức khỏe bắt buộc) nhưng sẽ điều chỉnh lại vì Obamacare vẫn đang có nhiều bất cập.

Về chính sách ngoại giao, bà Clinton mạnh mẽ hơn ông Obama. Khi Obama lên làm tổng thống, ông ấy thấy Mỹ bị nhiều người ghét quá nên đưa ra chính sách “reset the button” (cài đặt lại), chẳng hạn như bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Cuba, bỏ cấm vận Iran… Nhưng lại thất bại trong việc “reset” quan hệ với Nga. Bà Clinton cũng ủng hộ chính sách này nhưng bà ấy cứng rắn hơn.

Tôi nghĩ nếu đắc cử tổng thống Mỹ, bà ấy sẽ quay lại ủng hộ TPP, hãy cho bà ấy một thời gian. Ngoài ra, bà ấy cũng thể hiện sự cam kết về vấn đề Biển Đông nhưng có một yếu tố chưa biết được chính là yếu tố “Duterte” – tổng thống Philippines.