Với hàng nông sản, điều đáng lo ngại là nhiều mặt hàng hoa quả VN đang xuất khẩu đến các thị trường lớn rất tốt, nhưng nếu bị hàng Trung Quốc “đội lốt” thì sẽ ảnh hưởng về lâu dài Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong

Điều đáng nói, đa số các mặt hàng rau củ quả được nhập ồ ạt từ TQ thì trong nước đều trồng được. Thậm chí, nhiều vụ mùa bị dồn ứ, sản phẩm phải bán đổ bán tháo, vứt bỏ hoặc phải trông chờ vào những cuộc “giải cứu” từ cộng đồng mạng như hành tím, hành tây, tỏi, cam, chanh… vẫn được nhập quanh năm. Các loại trái cây như táo, lê, mận, xoài, nho… thì được nhập theo mùa với số lượng hàng trăm tấn mỗi ngày. Số liệu từ Chi cục Kiểm dịch thực vật Lạng Sơn công bố vừa qua cho thấy, trung bình mỗi ngày có khoảng trên dưới 200 tấn rau củ quả từ TQ được nhập vào VN. Thông tin từ các cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), Lào Cai, Cát Lái (TP.HCM) cũng cho hay, một số loại rau quả TQ được nhập qua cửa khẩu với giá rất thấp, nhưng khi bán lẻ đến tay người tiêu dùng giá đội lên 2 – 20 lần. Có thời điểm vào mùa vụ, giá khoai tây, bắp cải nhập từ TQ chỉ 1.700 đồng/kg, cải thảo 2.050 đồng/kg, hành củ khô, cà rốt, hành tây, gừng 2.500 đồng/kg, tỏi 3.400 đồng/kg, súp lơ 4.200 đồng/kg… nhưng khi vào thị trường bán lẻ tại các chợ ở phía nam giá bán lẻ đội lên từ 15.000 – 30.000 đồng/kg, tùy loại… Có những thời điểm, hành, tỏi nhập từ TQ chỉ 2.500 – 3.500 đồng/kg nhưng giá bán lẻ lên tới 50.000 đồng/kg, cao gấp 20 lần giá nhập tại cửa khẩu.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, thực tế sản xuất trong nước bị “đe doạ” từ hàng TQ giá rẻ đã xảy ra từ lâu. Ngoài yếu tố hàng TQ giá rẻ, một trong những nguyên nhân lớn nữa khiến cán cân thương mại giữa VN – TQ cứ “nghiêng hẳn một bên” do hai quốc gia có chung đường mậu biên, việc kiểm soát hàng lậu, hàng kém chất lượng luôn gặp khó khăn lớn. “Với hàng nông sản, điều đáng lo ngại là nhiều mặt hàng hoa quả VN đang xuất khẩu đến các thị trường lớn rất tốt, nhưng nếu bị hàng TQ “đội lốt” thì sẽ ảnh hưởng về lâu dài. Chẳng hạn, xoài Việt đã được xuất khẩu đến Nhật, Hàn, Úc, Canada… trong khi xoài TQ dịp mùa hè vừa qua được nhập bán với tên gọi là “xoài rừng” hoặc xoài bắc cũng gây khó cho thị trường”, ông Phong lưu ý.