Cuộc đua ‘giành chỗ’ ở Cuba

Ngay trong ngày Thủ tướng Nhật kết thúc chuyến công du lịch sử ở Cuba, Thủ tướng Trung Quốc cũng lần đầu tiên tới thăm quốc gia Caribe.

Chủ tịch Cuba Raul Castro đón Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tại HavanaREUTERS

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đặt chân đến Havana hôm 22.9 (giờ địa phương), bắt đầu chuyến công du Cuba 3 ngày. Đây là lần đầu tiên một người đứng đầu chính phủ Nhật thăm đảo quốc Caribe. Trong cuộc hội đàm sau đó, Chủ tịch Raul Castro và Thủ tướng Abe nhất trí tăng cường quan hệ kinh tế song phương thông qua việc Tokyo gia tăng đầu tư vào Cuba, theo Kyodo. Giới chức Nhật cho biết thêm ông Abe còn cam kết viện trợ 1,3 tỉ yen (12,9 triệu USD) cho ngành y tế Cuba và đề cập thỏa thuận gần đây về việc Nhật sẽ xoá nợ 120 tỉ yen cho Cuba.

Trong cuộc hội đàm, ông Abe cũng nêu lên những vấn đề thời sự nóng bỏng hiện nay và kêu gọi Cuba góp tiếng nói. Trong đó có vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên cũng như quan ngại xung quanh những ý đồ đơn phương thay đổi hiện trạng ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Đáp lại, Chủ tịch Castro nhấn mạnh tất cả mâu thuẫn quốc tế phải được giải quyết một cách hoà bình.

Theo kế hoạch, ngay trong ngày ông Abe rời Cuba (24.9), Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường sẽ bắt đầu chuyến thăm kéo dài 4 ngày tại nước này. Đây sẽ là chuyến công du Havana đầu tiên của ông Lý dù Chủ tịch Tập Cận Bình đã 2 lần đến Cuba. Trước thềm chuyến thăm, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông báo hơn 30 thoả thuận có thể được ký kết nhân dịp này.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đang ở Canada và sẽ đến Cuba vào đúng ngày Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe rời CubaREUTERS

Theo giới quan sát, những diễn biến trên cho thấy nhiều đối tác trên thế giới đang chạy đua thúc đẩy quan hệ với Cuba nhằm “giữ phần” cho tương lai trong bối cảnh nước này bình thường hoá quan hệ với Mỹ, đồng thời có dấu hiệu sẽ tiến hành cải cách nền kinh tế theo hướng cởi mở hơn.

Hồi tuần trước, Chủ tịch Hội đồng liên bang Đức (tức Thượng viện) Stanislaw Tillich đã đến Havana, còn Pháp “khởi động” từ sớm với chuyến thăm của Tổng thống Francois Hollande vào năm ngoái. Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Mỹ Latin thuộc Đại học An Huy (Trung Quốc) Phạm Hòa Sinh nhận định với tờSouth China Morning Post (SCMP) rằng Nhật Bản và nhiều quốc gia châu Âu quyết không ngồi bên lề nhìn Mỹ và Trung Quốc tạo ảnh hưởng ở một đối tác giàu tiềm năng như Cuba.

Washington có lợi thế về khoảng cách địa lý và quá trình bình thường hoá đang diễn ra tương đối suôn sẻ, trong khi Bắc Kinh có quan hệ truyền thống tốt đẹp với Havana.

Mặt khác, thời gian công du Cuba của 2 vị thủ tướng Shinzo Abe và Lý Khắc Cường quá sát nhau gợi liên tưởng tới cuộc cạnh tranh giữa 2 nước ở Đông Nam Á và châu Phi. Tuy nhiên, SCMP dẫn lời các nhà phân tích cho rằng Thủ tướng Abe chủ yếu muốn xâm nhập thị trường mới và tìm cơ hội ở Cuba, chứ ông thừa hiểu rất khó thách thức lợi ích lâu dài của Trung Quốc tại đây.

Văn Khoa