Kỳ thi THPT quốc gia: Đề văn quá an toàn

Kỳ thi THPT quốc gia: Đề văn quá an toàn

Có người nhận xét hay, người nói nhàm chán về đề thi ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia diễn ra hôm qua 2.7, nhưng các ý kiến đều đồng tình đề ra quá an toàn.

Tình nguyện viên tặng báo cho thí sinhẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Không có thời sự mà có “Vợ nhặt”

Nhiều năm nay đề thi môn ngữ văn thường đưa vào sự kiện thời sự. Điều này tạo một tâm lý như thể đây là điều bắt buộc. Vì thế khi đề thi ngày hôm qua không có bất kỳ một sự kiện nào, nhiều người ngạc nhiên.

Thạc sĩ Võ Công Trí, tổ trưởng tổ văn Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (Bình Định), nhận định: “Cấu trúc không có gì thay đổi so với mọi năm, việc phân bổ các mức đánh giá, phân hóa học sinh (HS) nằm ở 2 câu làm văn. Phần nghị luận xã hội không tập trung vào các vấn đề thời sự như nhiều người dự đoán chẳng hạn như cá chết hay ô nhiễm môi trường…”. Các thí sinh (TS) ở TP.Đà Lạt (Lâm Đồng) cho biết đề năm nay tương đối dễ nhưng hơi bất ngờ vì không ra những vấn đề thời sự như mọi người suy đoán.

Thí sinh tại TP.HCM ra khỏi trường thi sau khi kết thúc môn văn.ẢNH: BẠCH DƯƠNG

Trong khi đó đưa tác phẩm Vợ nhặt vào phần nghị luận văn học lại nằm trong sự chuẩn bị của giáo viên và TS.

Theo bà Cao Tố Nga, Trường THPT Ngô Quyền (Hải Phòng), tác phẩm Vợ nhặthết sức quen thuộc trong các kỳ thi THPT và tuyển sinh ĐH. Tuy nhiên, việc lựa chọn tác phẩm này để ra đề là giải pháp an toàn của người ra đề. “Nó phù hợp với năng lực của học trò, do đó sẽ tạo nhiều hứng thú cho các em trong quá trình làm bài”, bà Nga nói.

Kỳ thi THPT quốc gia: Đề văn quá an toàn - ảnh 2

TIN LIÊN QUAN

Xử lý người tung tin lộ đề thi

Ngày 2.7 có thông tin đề thi môn văn bị lộ. Tối cùng ngày, Bộ GD-ĐT khẳng định đây chỉ là tin đồn thất thiệt và đang hoàn thiện hồ sơ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Phạm Thị Ngọc Anh, Trường THPT Kinh Môn II, thi tại điểm thi Trường THPT Hồng Quang do Học viện Nông nghiệp VN chủ trì ở TP.Hải Dương, cho biết: “Khi đọc đề yêu cầu nói về một tình huống trong Vợ nhặt, em không ngạc nhiên vì cô giáo đã lưu ý chúng em đây là một tác phẩm thường được nhắc đến trong các kỳ thi THPT hoặc tuyển sinh ĐH”.

Đỗ Ngọc Quý (ở xã Cát Tiến, H.Phù Cát, Bình Định) hào hứng cho biết: “Em làm được hết các câu. Vợ nhặt thì trúng tủ rồi, em ôn nhiều nội dung đó”. Hầu hết các TS ở Quy Nhơn cho rằng năm nay đã trúng tủ Vợ nhặt nên phần bài này làm suôn sẻ.

Bà Lý Thị Tú Anh, Trường THPT Vĩnh Viễn, Q.Tân Phú, TP.HCM, “chốt lại”: đề thi không có sự bất ngờ.

Kỳ thi THPT quốc gia: Đề văn quá an toàn - ảnh 3

TIN LIÊN QUAN

Bộ Giáo dục – Đào tạo khẳng định không lộ đề thi, trích thơ đúng

Chiều tối 2.7, Ban Chỉ đạo thi THPT Quốc gia 2016 đã chính thức có văn bản trả lời báo chí về một số vấn đề liên quan đến đề thi môn Ngữ văn trong kỳ thi THPT Quốc gia 2016.

Chú trọng cảm thụ của học sinh

Tuy nhiên, thạc sĩ Võ Công Trí cho rằng tác phẩm Vợ nhặt không mới nhưng cách hỏi thì mới, chú trọng việc cảm thụ của HS hơn. Tương tự, bà Tố Nga cũng cho rằng nội dung các câu hỏi của đề thi khá tinh tế, đặc biệt là ở phần đọc hiểu: “Ngữ liệu được sử dụng cho phần đọc hiểu như vậy là tinh tế, chạm vào được các vấn đề mang tính giáo dục cao đối với HS: vẻ đẹp của tiếng Việt, ý thức gắn bó giữa cá nhân và cộng đồng...”. Theo bà Nga, cách ra đề cũng khá chuẩn mực, bởi khả năng phân hóa thể hiện ngay trong từng câu hỏi. Phần nào TS cũng sẽ làm được dù ít dù nhiều, vì thế đều có điểm. Nhưng để đạt điểm cao thì lại phụ thuộc vào năng lực học văn của từng TS.

TS ở các nơi mà phóng viên Thanh Niên tiếp xúc đều tỏ ra hứng thú với phầnnghị luận xã hội.

“Đề thi môn ngữ văn vừa sức với HS. Riêng phần nghị luận xã hội rất hay và lý thú, tạo nguồn cảm hứng cho các TS viết về thực tiễn cuộc sống”, Nguyễn Lê Quỳnh Chi (Trường THPT số 1 Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) nhận xét. Tại Phú Yên, ông Hồ Văn Trung (49 tuổi, H.Tây Hoà) nói: “Với kinh nghiệm sống, tôi làm rất trôi chảy phần làm văn, đặc biệt là câu nghị luận xã hội nói về sự hèn nhát khiến con người tự đánh mất mình, còn dũng khí lại giúp họ được là chính mình”. Một TS ở xã Cát Tiến, H.Phù Cát, Bình Định, hào hứng cho biết: “Trong đề năm nay, em thích nhất là câu nghị luận xã hội nói về sự hèn nhát và dũng khí của con người”.

Kỳ thi THPT quốc gia: Đề văn quá an toàn - ảnh 4

TIN LIÊN QUAN

Thi THPT quốc gia: Gợi ý giải đề thi môn văn

Sáng nay 2.7, thí sinh cả nước tiếp tục bước kỳ thi THPT quốc gia với môn văn. Thanh Niên Online mời bạn đọc xem gợi ý giải đề thi của môn thi này.

Ở TP.HCM, nhiều TS cho rằng chủ đề sự hèn nhát vốn gần gũi với lứa tuổi học trò, chính là “mảnh đất” để mỗi TS trải lòng mình. Các TS hào hứng đưa ra các dẫn chứng lập luận cho bài làm của mình.

Đề thi đã bắt đầu chú trọng vào cảm thụ, tuy nhiên theo nhiều ý kiến, vấn đề quan trọng hơn là cách chấm như thế nào để TS không đi vào cách lập luận sáo mòn. Chẳng hạn một TS nào đó viết ngược lại với những điều đề bài yêu cầu nhưng lý luận thuyết phục thì có được điểm cao không? Đây là vấn đề cần phải đặt ra mới không vênh với những nỗ lực đổi mới trong cách ra đề.

Ảnh: Đào Ngọc Thạch

20 câu cuối của môn lý rất khó

Đối với môn vật lý, các TS đều cho rằng đề thi quá dài, có sự phân hóa cao nên khó đạt điểm cao.

“Nếu chỉ dự thi để xét tốt nghiệp thì TS có thể làm 30 câu, được từ 5 – 6 điểm”, Đặng Thuỳ Dương, HS Trường THPT Trần Quốc Tuấn, Quảng Ngãi nói. Trong khi đó, một HS chuyên lý Trường THPT chuyên Lê Khiết cho rằng với 20 câu khó phải mất hơn một tiếng mới có thể hoàn thành xong. Nguyễn Thị Kim Tiền (H.Hoài Nhơn, Bình Định) cho biết: “Đề lý năm nay có nhiều câu khó. 30 câu đầu ở mức vừa phải nhưng 20 câu sau thì khó, ngay cả với những người học để xét tuyển khối A”.

TS ở Lâm Đồng than đề thi quá dài và mang tính phân hóa cao. Lương Xuân Đạt (điểm thi Trường THPT chuyên Thăng Long) cho biết: “Đề thi vật lý năm nay quá dài. 20 câu sau lại khó, phần lớn là bài tập, phải biến đổi công thức rất nhiều mới giải được”.

Tại điểm thi Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, phần lớn TS nhận xét: “Đề thi lý khá khó”. Lê Thành Trí, HS Trường THPT Lê Thánh Tôn, nói: “Đã giải nhiều đề thi các năm trước, em thấy đề thi năm nay khó hơn”.

Rất ít TS ở cụm thi Trường ĐH Sài Gòn và Trường ĐH Sư phạm TP.HCM ra khỏi phòng thi sớm. Nguyễn Thị Mộng Giàu (Đức Hòa, Long An) cho rằng đề vừa dài vừa khó chỉ làm được khoảng 30% đề thi”.

Tuy nhiên, những HS đến từ các trường THPT Nguyễn Hiền, Lê Quý Đôn, cho biết đề thi ở mức vừa phải. Còn Trần Thi Kim Thảo (Bình Chánh, TP.HCM) cho rằng đề thi tương tự đề thi năm trước nhưng hơi dài. Thời gian làm bài 90 phút không kịp làm hết các câu cuối.

Ông Võ Lý Văn Long, Trung tâm luyện thi Vĩnh Viễn (TP.HCM), nhận xét với 90 phút để hoàn tất bài thi môn vật lý có phần hơi nặng vì 20 câu cuối chủ yếu là bài tập tính toán, trong đó 8 câu cuối cùng là khó nhất đòi hỏi khả năng học và làm tốt các bài tập về kiến thức sóng cơ, toán điện.

Ý kiến

Chưa nhóm lên “lửa” cho thí sinh

Đề có những câu hỏi từ dễ (như các câu hỏi 1, 2, 5, 6 của phần đọc hiểu) đến những câu hỏi khó (như câu 2, phần làm văn), cho nên đảm bảo tính vừa sức cho TS và đạt được mục đích của đề thi 2 trong 1.

Sự khác biệt dễ thấy của đề thi lần này so với các năm trước là ở yêu cầu câu hỏi 4 và 8 của phần đọc hiểu. Trước yêu cầu viết trong khoảng 5 – 7 dòng nay lên thành 7 – 10 dòng. Đây là điều chỉnh tích cực mà chúng tôi đã góp ý trên Báo Thanh Niên trước đây. Tuy nhiên, đề thi chưa được “lý tưởng”, chưa nhóm lên được “lửa” cho TS.

Chưa nhất quán về cách nêu câu hỏi. Trong khi các câu hỏi 1, 2 của phần làm văn (7 điểm) có ghi thang điểm cụ thể thì ở phần đọc hiểu cả 8 câu hỏi đều không có thang điểm. Điều này gây khó khăn cho TS ở thao tác phân tích đề trước khi làm bài. Trong lúc ở câu 7 và 8 đã bàn về cái tôi cá nhân mà ở câu nghị luận xã hội (câu 1, phần làm văn) ngay sau đó lại yêu cầu bàn tiếp về sự “tự đánh mất mình”, mà thực chất đây cũng là đề tài bàn về cái tôi cá nhân. Chính vì thế dễ tạo ra sự trùng lặp ý của TS, khó tạo ra sự hứng thú cho TS khi làm bài.

Tuấn Ngọc (Giáo viên tại TP.HCM)

Mang tính nhân văn

Nhìn chung, đề thi môn ngữ văn đảm bảo tính phân hóa tốt, không có nội dung đánh đố TS. Những câu hỏi có những nội dung chỉ cần mức nhận biết – thông hiểu nhưng vẫn có những phần đặt nặng yêu cầu vận dụng bậc cao theo đúng chủ trương của Bộ. Bên cạnh đó, vẫn có những nội dung thể hiện sự tôn trọng được ý kiến riêng của TS.

Có một bất ngờ là năm nay đề thi không trích sẵn dẫn chứng trong tác phẩm. Đây cũng chính là một điểm thể hiện tính phân hoá của đề thi. HS học vẹt hoặc quen với dạng đề cảm nhận đơn giản, hoặc chủ quan đề thi sẽ trích dẫn sẵn như năm ngoái sẽ khó đáp ứng khá yêu cầu đề.

Có thể nói, đề văn năm nay khá hay nhưng an toàn, mang tính nhân văn khi gắn với định hướng đạo đức lối sống (về tình yêu tiếng Việt, lối sống cởi mở hoà nhập, sống có dũng khí và khát khao hạnh phúc chân chính).

Trần Văn Đúng (Trường THPT Lương Thế Vinh, Q.1)

Vẫn theo lối cũ

Đây là một đề thi hay, giàu ý nghĩa, có tính phân hoá cao. Có thể thấy đây là một bước tiến rõ rệt so với đề thi năm trước. Tuy nghiên, với trình độ của một HS trung bình, chỉ lấy điểm để xét tốt nghiệp thì sẽ khá vất vả khi làm đề thi này. Cách hỏi trong câu nghị luận xã hội và nghị luận văn học vẫn quen thuộc như xưa nay; chưa thấy được sự đổi mới, sáng tạo theo hướng tự do, cởi mở, phát huy cá tính sáng tạo của học sinh.

Thạc sĩ Hồ Tấn Nguyên Minh (Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh, Phú Yên)

Ngữ liệu trích dẫn bài thơ Tiếng Việt không sai

Chiều 2.7, PV Thanh Niên nhận được phản ánh của một giáo viên cho rằng trích đoạn trong bài thơ Tiếng Việt của tác giả Lưu Quang Vũ được sử dụng trong đề thi môn ngữ văn năm nay là sai. Cụ thể, câu thơ trích dẫn trong đề thi là “Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa” trong khi nguyên tác thì câu thơ này phải là “Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa”.

Tối cùng ngày, Ban Chỉ đạo thi THPT quốc gia 2016 đã có văn bản gửi báo chí trả lời chính thức về thắc mắc trên. Văn bản viết: Trích đoạn thơ trong bài thơ Tiếng Việt của Lưu Quang Vũ được hội đồng ra đề thi trích dẫn từ bài thơ Tiếng Việt của nhà thơ Lưu Quang Vũ trong cuốn Thơ Việt Nam 1945 – 1985 (Ban tuyển chọn và chú giải: Nguyễn Đức Nam (chủ biên), Bằng Việt, Nguyễn Văn Long, Nguyên An, Nguyễn Quốc Túy); Nhà xuất bản Giáo dục – 1985 (sách được xuất bản trong thời gian nhà thơ Lưu Quang Vũ còn sống). Nội dung trích dẫn: “Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa/Óng tre ngà và mềm mại như tơ” (nguyên bản dòng thứ 3 và 4 từ trên xuống trang 218, sách đã dẫn). Ban Chỉ đạo thi THPT quốc gia khẳng định: “Trong quá trình biên soạn đề thi, hội đồng ra đề thi đã kiểm tra kỹ lưỡng, đảm bảo độ chính xác tuyệt đối của ngữ liệu được trích dẫn, đáp ứng yêu cầu của đề thi”.

Trao đổi với PV, tối 2.7, PGS-TS Lưu Khánh Thơ (Viện Văn học), em gái cố nhà thơ Lưu Quang Vũ, xác nhận trên thực tế song song tồn tại 2 văn bản thơ có những chữ khác nhau “như bùn” và “như đất cày”. Bà Lưu Khánh Thơ cho biết: “Khi in lần đầu tiên trên Báo Văn Nghệ, nhà thơ Phạm Tiến Duật đã biên tập và sửa thành “như bùn”. Từ đó, trên nhiều sách báo đều sử dụng văn bản trên Báo Văn Nghệ. Cho đến khi làm tuyển thơ, gia đình căn cứ vào bản thảo viết tay của anh Vũ còn lưu giữ được, chúng tôi đã phục nguyên văn bản bài thơ theo đúng bản gốc”. PGS-TS Lưu Khánh Thơ còn cho biết thêm: Câu kết của bài thơ “Tiếng Việt ơi tiếng Việt xót xa tình” cũng được nhà thơ Phạm Tiến Duật biên tập thành “Tiếng Việt ơi tiếng Việt ân tình”.

Tuệ Nguyễn – Hiếu Trình

Thanh Niên