Tiêu huỷ nước C2 tại Công ty TNHH URC Hà Nội chiều 31-5 – Ảnh: Trần Ngọc Kha

Chiều 31-5, ông Nguyễn Văn Nhiên – phó chánh Thanh tra Bộ Y tế, trưởng đoàn thanh tra tại Công ty TNHH URC VN – đã ký quyết định xử phạt hành chính trên 5,8 tỉ đồng đối với Công ty TNHH URC Hà Nội. Đây là mức phạt cao nhất từ trước tới nay của Thanh tra Bộ Y tế.

Công ty này bị phạt do các vi phạm sản xuất và bán một số lô nước trà xanh hương chanh C2 và nước tăng lực Rồng Đỏ hương dâu có hàm lượng chì cao quá mức công bố.

Phát hiện vi phạm nhưng hàng đã bán gần hết

Theo quyết định này, các vi phạm chính của Công ty URC Hà Nội sau thanh tra gồm: sản xuất hai lô trà xanh hương chanh C2 (lô sản xuất ngày 4-2-2016, hạn sử dụng 4-2-2017) và lô nước tăng lực Rồng Đỏ hương dâu sản xuất ngày 10-11-2015, hạn sử dụng 
10-8-2016 có hàm lượng chì cao quá mức công bố.

Công ty đã bán hai lô sản phẩm này với tổng trị giá hàng hóa vi phạm gần 3,9 tỉ đồng.

Đoàn thanh tra cho biết Công ty URC Hà Nội còn vi phạm khi kho bảo quản sản phẩm Hataco và kho Lan Khoa không đảm bảo kín để phòng chống động vật gây hại; khu vực bảo quản hàng chờ huỷ, hàng hư hỏng do vận chuyển tại kho Hataco không được bố trí cách biệt với khu vực thành phẩm.

Tổng cộng các hành vi trên, Công ty URC Hà Nội bị phạt 5,82 tỉ đồng, trong đó riêng hành vi bán hai lô hàng vi phạm bị xử phạt 5,81 tỉ đồng. Đoàn thanh tra còn yêu cầu công ty khắc phục tình trạng vi phạm tại các kho bảo quản, báo cáo về Bộ Y tế trước ngày 10-6.

Trao đổi với Tuổi Trẻ sau khi ký quyết định này, ông Nhiên cho biết mức phạt này hoàn toàn phụ thuộc mức độ vi phạm và giá trị hàng hoá vi phạm của Công ty URC Hà Nội.

Theo ông Nhiên, Thanh tra Bộ Y tế đã tạm dừng lưu hành tới ba lô nước C2 và Rồng Đỏ của Công ty URC Hà Nội, nhưng kết quả kiểm tra mẫu lô nước tăng lực Rồng Đỏ hương dâu sản xuất ngày 19-2-2016 do Thanh tra Bộ Y tế lấy tại Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy hàm lượng chì đảm bảo yêu cầu nên không xử phạt đối với lô hàng này.

Hai lô do công ty tự tạm dừng qua kiểm tra lại cũng cho kết quả đạt yêu cầu nên tiếp tục cho lưu thông.

Chiều 31-5, Thanh tra Bộ Y tế cũng giám sát việc tiêu huỷ 1.184 thùng C2 và Rồng Đỏ thuộc hai lô được xác định có vi phạm (tổng cộng trên 10 tấn hàng). Tuy nhiên, phần lớn số nước giải khát này đã được lưu thông hết trên thị trường.

Nước uống Rồng Đỏ được bán tại siêu thị ở Q.Phú Nhuận, TP.HCM – Ảnh: Quang Định

Người tiêu dùng có được bồi thường?

Theo ông Nhiên, với URC Hà Nội, đoàn thanh tra sẽ tiếp tục cuộc thanh tra toàn diện tại Công ty URC VN (được bắt đầu từ ngày 20-5). Sau cuộc thanh tra này, Thanh tra Bộ Y tế sẽ tiếp tục thanh tra Coca-Cola VN, Pepsi Cola và Wonderfarm.

Vấn đề rất lớn là trước đây VN chưa có quy định rõ ràng là khi doanh nghiệp tự phát hiện sản phẩm có bất thường như trường hợp URC Hà Nội thì doanh nghiệp phải làm gì?

Thông tin từ Bộ Y tế cho biết hiện Cục An toàn thực phẩm đang chủ trì xây dựng thông tư về thu hồi sản phẩm vi phạm, trong đó có quy định cụ thể về trường hợp này.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng – phó chủ tịch kiêm tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng VN, về nguyên tắc, người tiêu dùng phải được bồi thường khi mua phải sản phẩm C2 và Rồng Đỏ thuộc hai lô nhiễm chì bị tiêu hủy.

Để khiếu kiện, đưa vụ việc ra tòa và đòi bồi thường cho từng cá nhân trong vụ việc như thế này, theo ông Hùng, là khó bởi từng người tiêu dùng mua số lượng ít, mua lẻ và hiện đã sử dụng hết, việc đánh giá ảnh hưởng với sức khỏe từng người là khó khăn.

“Tôi cho rằng nếu bồi thường cho từng người là không khả thi. Có lẽ nên thành lập một quỹ để dành riêng cho các hoạt động bảo vệ người tiêu dùng, như kiểm tra phát hiện thực phẩm bẩn chẳng hạn” – ông Hùng đề xuất.

Chì ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể

Theo thông tin từ Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, chì là kim loại độc với cơ thể, đặc biệt ảnh hưởng tới phát triển trí tuệ của trẻ em.

Khi vào cơ thể, chì tích tụ trong mô mềm hoặc xương, thời gian thải loại chì rất dài, thậm chí tới 30-40 năm.

Trong quá trình đó, chì ảnh hưởng tới yếu tố tạo xương, trẻ bị ngộ độc chì ảnh hưởng tới phát triển chiều cao, ức chế tổng hợp hồng cầu và giảm tuổi thọ hồng cầu, chưa kể có nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác tới cơ thể.

Ở VN, rải rác vẫn ghi nhận ngộ độc chì ở trẻ em sử dụng loại thuốc cam điều trị tưa lưỡi và giúp trẻ ngon miệng bán tại nhiều cơ sở sản xuất thuốc y học cổ truyền, đặc biệt ở nông thôn.

Cách đây ba năm, Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận hàng trăm trẻ ngộ độc chì vào viện trong thời gian ngắn vì loại thuốc cam chứa chì này.