Kẻ giàu có bóc lột người lao động giống như đỉa hút máu
VATICAN – Ai bóc lột người khác trong lao động để làm giàu cũng giống như những con đỉa hút máu. Đó là tội trọng. Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh như trên trong bài giảng Thánh lễ sáng thứ năm, 19.05, tại Nguyện đường Thánh Marta.
Kẻ giàu có bóc lột người lao động giống như đỉa hút máu
Thánh lễ sáng thứ ba, 19.04, tại Nguyện đường Thánh Marta – OSS_ROM
VATICAN – Ai bóc lột người khác trong lao động để làm giàu cũng giống như những con đỉa hút máu. Đó là tội trọng. Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh như trên trong bài giảng Thánh lễ sáng thứ năm, 19.05, tại Nguyện đường Thánh Marta.
Kẻ giàu hút máu người nghèo
“Bài đọc I trích thư Giacôbê là một lời cảnh cáo mạnh mẽ đối với những kẻ giàu có tích trữ tiền bạc, bóc lột người khác. Giàu có tự bản chất là tốt nhưng nó chỉ là phương tiện, có tính tương đối chứ không phải là cùng đích. Có nhiều người đã lầm lạc khi cố gắng theo đuổi một cái gọi là ‘nền thần học về sự thịnh vượng’ với lý lẽ rằng: Nếu Thiên Chúa thấy bạn công chính, Người sẽ ban cho bạn dư đầy của cải. Vâng, giàu có là tốt. Nhưng vấn đề ở đây là đừng để tâm hồn mình quá dính bén với giàu có, vì chúng ta không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi tiền của được. Sự giàu có hay tiền của sẽ trở thành những dây xích ràng buộc ta, tước mất tự do để bước theo Đức Giêsu. Thánh Giacôbê nói: ‘Các người đã gian lận mà giữ lại tiền lương của những thợ đi cắt lúa trong ruộng của các người. Tiền lương ấy đang kêu lên oán trách các người, và tiếng kêu của những người thợ gặt ấy đã thấu đến tai Chúa các đạo binh.’
Khi giàu có được tạo nên bằng việc bóc lột người khác, người giàu bóc lột người nghèo, thì chính những người nghèo ấy dần dần biến thành nô lệ. Hãy nghĩ đến thế giới ngày hôm nay của chúng ta, tình trạng ấy cũng như vậy thôi. ‘Tôi muốn làm việc.’ – ‘Vâng, tốt thôi. Chúng ta hãy kí hợp đồng, từ tháng 9 đến tháng 6. Không có trợ cấp về hưu dưỡng, không có bảo hiểm sức khoẻ…’ Lương chỉ được tính đến tháng 6, vậy tháng 7 và tháng 8 biết lấy chỉ mà ăn. Chẳng lẽ chỉ ngồi ngáp gió? Tới tháng 9 người ta mới tính lương lại cho công nhân. Những người tính toán chi li như thế thật giống như những con đỉa, sống nhờ vào xương máu của những người lao động, đã bị họ biến thành nô lệ.”
Bóc lột lao động là tội trọng
Đức Thánh Cha nhớ lại có lần người ta đã kể với ngài về một cô gái kiếm được một công việc, phải làm 11 giờ mỗi ngày với 650 euro mà không được khai báo, tức là cô không hề nhận được những phúc lợi xã hội như lương hưu và bảo hiểm y tế. Họ nói với cô: ‘Nếu cô thích, thì vào làm; còn không thích, thì cút đi. Còn nhiều người khác đang chờ tới phiên kìa. Sau cô còn một hàng dài.’ Thánh Tông đồ Giacôbê đã nói về những người giàu, được vỗ béo trong của cải này là: ‘Lòng các ngươi đã được no đầy thỏa mãn trong ngày sát hại. Máu của những người mà các ngươi bóc lột đã kêu thấu đến tai Thiên Chúa.’ Đó là tiếng kêu đòi công lý. Ngày hôm nay, việc khai thác bóc lột người khác thực sự là một hình thức nô lệ. Có lẽ chúng ta nghĩ rằng nô lệ không còn tồn tại nữa. Nhưng thật sự nó vẫn tồn tại. Đúng là không còn cảnh những người đến Châu Phi bắt dân bản địa bán làm nô lệ nữa. Nhưng trong chính những thành phố của chúng ta, vẫn có những con buôn khi họ đối xử với người lao động cách bất công.
Ngày hôm qua, trong buổi tiếp kiến chung, chúng ta đã cùng suy tư về hình ảnh người phú hộ và anh Lazarô nghèo khổ. Người phú hộ ngự trị trong thế giới riêng của mình và không nhận ra bên cạnh cửa nhà có một người đang chết đói. Ông phú hộ đã không nhận ra và để cho người ta chết đói trước cửa. Thật vậy, ngày hôm nay, có những người đang chết đói khi phải làm việc để mang lại lợi nhuận cho người khác. Sống trên xương máu của người khác là một tội trọng. Cần phải có lòng ăn năn sám hối thật nhiều và một sự bồi thường thật xứng đáng mới có thể đền bù được tội lỗi này.
Lễ tang của kẻ bủn xỉn
Người ta hay kể câu chuyện về tang lễ của một ông bủn xỉn: Sau lễ, người ta không đóng nắp quan tài của ông lại được vì ông muốn mang theo tất cả những gì ông có. Tuy nhiên, ông không mang theo được gì hết. Dù có giàu có đến đâu, khi chết đi, người ta cũng không thể mang theo được gì.
Chúng ta hãy xem những tấn kịch cuộc đời: bóc lột người khác, bòn rút xương máu người khác, biến người khác trở thành nô lệ, những kẻ buôn người – không chỉ buôn bán phụ nữ trong các ngành kỹ nghệ mại dâm và buôn bán trẻ em để bóc lột sức lao động nhưng còn có một hình thức buôn bán khác ẩn dưới lớp vỏ ‘văn minh’: ‘Tôi trả công cho anh như thế, nhưng anh không hề có kỳ nghỉ, không có bảo hiểm sức khỏe, không có gì hết… Mọi thứ đều không được khai báo. Nhờ làm như thế, tôi mới trở nên giàu có.’
Xin Chúa cho chúng ta hiểu được sự đơn sơ, giản dị mà ngày hôm nay Đức Giêsu đã nói trong bài Tin Mừng: Một chén nước lã vì danh Đức Giêsu thì quan trọng hơn nhiều so với sự giàu có được tích góp bằng việc bóc lột người khác.”
Kẻ giàu hút máu người nghèo
“Bài đọc I trích thư Giacôbê là một lời cảnh cáo mạnh mẽ đối với những kẻ giàu có tích trữ tiền bạc, bóc lột người khác. Giàu có tự bản chất là tốt nhưng nó chỉ là phương tiện, có tính tương đối chứ không phải là cùng đích. Có nhiều người đã lầm lạc khi cố gắng theo đuổi một cái gọi là ‘nền thần học về sự thịnh vượng’ với lý lẽ rằng: Nếu Thiên Chúa thấy bạn công chính, Người sẽ ban cho bạn dư đầy của cải. Vâng, giàu có là tốt. Nhưng vấn đề ở đây là đừng để tâm hồn mình quá dính bén với giàu có, vì chúng ta không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi tiền của được. Sự giàu có hay tiền của sẽ trở thành những dây xích ràng buộc ta, tước mất tự do để bước theo Đức Giêsu. Thánh Giacôbê nói: ‘Các người đã gian lận mà giữ lại tiền lương của những thợ đi cắt lúa trong ruộng của các người. Tiền lương ấy đang kêu lên oán trách các người, và tiếng kêu của những người thợ gặt ấy đã thấu đến tai Chúa các đạo binh.’
Khi giàu có được tạo nên bằng việc bóc lột người khác, người giàu bóc lột người nghèo, thì chính những người nghèo ấy dần dần biến thành nô lệ. Hãy nghĩ đến thế giới ngày hôm nay của chúng ta, tình trạng ấy cũng như vậy thôi. ‘Tôi muốn làm việc.’ – ‘Vâng, tốt thôi. Chúng ta hãy kí hợp đồng, từ tháng 9 đến tháng 6. Không có trợ cấp về hưu dưỡng, không có bảo hiểm sức khoẻ…’ Lương chỉ được tính đến tháng 6, vậy tháng 7 và tháng 8 biết lấy chỉ mà ăn. Chẳng lẽ chỉ ngồi ngáp gió? Tới tháng 9 người ta mới tính lương lại cho công nhân. Những người tính toán chi li như thế thật giống như những con đỉa, sống nhờ vào xương máu của những người lao động, đã bị họ biến thành nô lệ.”
Bóc lột lao động là tội trọng
Đức Thánh Cha nhớ lại có lần người ta đã kể với ngài về một cô gái kiếm được một công việc, phải làm 11 giờ mỗi ngày với 650 euro mà không được khai báo, tức là cô không hề nhận được những phúc lợi xã hội như lương hưu và bảo hiểm y tế. Họ nói với cô: ‘Nếu cô thích, thì vào làm; còn không thích, thì cút đi. Còn nhiều người khác đang chờ tới phiên kìa. Sau cô còn một hàng dài.’ Thánh Tông đồ Giacôbê đã nói về những người giàu, được vỗ béo trong của cải này là: ‘Lòng các ngươi đã được no đầy thỏa mãn trong ngày sát hại. Máu của những người mà các ngươi bóc lột đã kêu thấu đến tai Thiên Chúa.’ Đó là tiếng kêu đòi công lý. Ngày hôm nay, việc khai thác bóc lột người khác thực sự là một hình thức nô lệ. Có lẽ chúng ta nghĩ rằng nô lệ không còn tồn tại nữa. Nhưng thật sự nó vẫn tồn tại. Đúng là không còn cảnh những người đến Châu Phi bắt dân bản địa bán làm nô lệ nữa. Nhưng trong chính những thành phố của chúng ta, vẫn có những con buôn khi họ đối xử với người lao động cách bất công.
Ngày hôm qua, trong buổi tiếp kiến chung, chúng ta đã cùng suy tư về hình ảnh người phú hộ và anh Lazarô nghèo khổ. Người phú hộ ngự trị trong thế giới riêng của mình và không nhận ra bên cạnh cửa nhà có một người đang chết đói. Ông phú hộ đã không nhận ra và để cho người ta chết đói trước cửa. Thật vậy, ngày hôm nay, có những người đang chết đói khi phải làm việc để mang lại lợi nhuận cho người khác. Sống trên xương máu của người khác là một tội trọng. Cần phải có lòng ăn năn sám hối thật nhiều và một sự bồi thường thật xứng đáng mới có thể đền bù được tội lỗi này.
Lễ tang của kẻ bủn xỉn
Người ta hay kể câu chuyện về tang lễ của một ông bủn xỉn: Sau lễ, người ta không đóng nắp quan tài của ông lại được vì ông muốn mang theo tất cả những gì ông có. Tuy nhiên, ông không mang theo được gì hết. Dù có giàu có đến đâu, khi chết đi, người ta cũng không thể mang theo được gì.
Chúng ta hãy xem những tấn kịch cuộc đời: bóc lột người khác, bòn rút xương máu người khác, biến người khác trở thành nô lệ, những kẻ buôn người – không chỉ buôn bán phụ nữ trong các ngành kỹ nghệ mại dâm và buôn bán trẻ em để bóc lột sức lao động nhưng còn có một hình thức buôn bán khác ẩn dưới lớp vỏ ‘văn minh’: ‘Tôi trả công cho anh như thế, nhưng anh không hề có kỳ nghỉ, không có bảo hiểm sức khỏe, không có gì hết… Mọi thứ đều không được khai báo. Nhờ làm như thế, tôi mới trở nên giàu có.’
Xin Chúa cho chúng ta hiểu được sự đơn sơ, giản dị mà ngày hôm nay Đức Giêsu đã nói trong bài Tin Mừng: Một chén nước lã vì danh Đức Giêsu thì quan trọng hơn nhiều so với sự giàu có được tích góp bằng việc bóc lột người khác.”
Vũ Đức Anh Phương SJ
