Thành viên Tổ chức công đoàn SUNTRACS rải tiền giả trước cổng văn phòng Công ty luật Mossack Fonseca ở thủ đô Panama trong một lần biểu tình phản đối – Ảnh: Reuters

Nhân vật bí ẩn này tiếp tục dùng tên ẩn danh quen thuộc là John Doe để ký tên trên lá thư dài gửi đến truyền thông. Qua lá thư, nhân vật bí ẩn giải thích động cơ đã chuyển hơn chục triệu tập tin cho truyền thông thế giới.

Căm ghét bất công

Lá thư mở đầu rõ ràng: “Bất bình đẳng về thu nhập là một trong những điểm nổi bật của thời đại chúng ta. Nó ảnh hưởng đến mọi người ở khắp nơi trên thế giới.

Nhiều năm qua, khoảng cách bất công càng nới rộng; các chính trị gia, các học giả và các nhà hoạt động xã hội cũng không thể ngăn cản được chuyện đó dù đã có bao nhiêu bài diễn văn, bài phân tích số liệu, những cuộc biểu tình phản đối, những bài phóng sự điều tra…

Tuy vậy các câu hỏi không lời đáp vẫn còn nguyên đó: tại sao lại có chuyện này và tại sao lại là lúc này?”.

John Doe đánh giá rằng những thông tin có trong “Tài liệu Panama” đã đưa ra câu trả lời thuyết phục cho những câu hỏi đó: tình trạng tham nhũng quy mô và rộng khắp!

“Người thổi còi” cũng chỉ rõ: “Không có gì là trùng hợp khi câu trả lời lại đến từ một văn phòng luật sư. Không chỉ là mắt xích trong cỗ máy “quản lý tài sản”, Công ty Mossack Fonseca đã sử dụng ảnh hưởng của mình để bẻ cong luật pháp ở khắp nơi trên thế giới vì mục tiêu lợi ích tội phạm trong hàng chục năm”.

John Doe chỉ rõ: Các công ty bình phong thường được sử dụng vì mục đích trốn thuế và như những gì “Tài liệu Panama” đã cho thấy, đó là dù các công ty bình phong được lập ra đúng luật nhưng hoạt động của chúng sau đó thường gắn với những hoạt động tội phạm vượt cả quy mô trốn thuế.

Như thế là tội ác

John Doe khẳng định đã “tố cáo Mossack Fonseca vì nghĩ rằng những người thành lập, các nhân viên cũng như khách hàng của nó cần phải trả lời về vai trò của mình trong các tội ác đó dù đến nay chỉ một số trong đó bị phơi bày. Sẽ phải mất nhiều năm, thậm chí nhiều chục năm mới có thể phơi bày được hết mức độ thật sự của các hành vi ghê tởm của văn phòng luật đó”.

Khi tài liệu bị bóc mẽ một phần, một số chính quyền dùng chiêu bài phản tuyên truyền cho rằng đứng sau vụ việc là động cơ chính trị của Mỹ, của phương Tây. Lần này, John Doe giải thích: “Có một điều cần nói rõ là tôi không làm việc và cũng chưa từng làm việc cho một chính phủ hoặc cơ quan tình báo nào.

Quan điểm cá nhân của tôi là hoàn toàn từ tôi, cũng giống như khi tôi quyết định chia sẻ dữ liệu với báo Süddeutsche Zeitung của Đức và với Liên minh quốc tế các nhà báo điều tra (ICIJ); việc chia sẻ không vì động cơ chính trị mà đơn giản chỉ vì tôi đủ hiểu về nội dung và cảm nhận được mức độ của những bất công chứa đựng trong đó”.

John Doe cũng vạch ra các quy định trong hệ thống quản lý tài chính hiện nay “thật bê bối và cần phải thay đổi”. Chính những điều luật còn nhiều kẽ hở đó đã tạo điều kiện cho các văn phòng luật “vi phạm vô số luật, họ hoàn toàn ý thức về việc đó và thường tái phạm nhiều lần”.

Thông qua truyền thông, họ cứ thường la làng kiểu “em chả biết” nhưng các dữ liệu đã cho thấy họ biết quá tường tận các ngóc ngách của luật và cố tình khai thác các kẽ hở.

Một bằng chứng là chúng ta đều đã biết Mossack Fonseca từng nhận tội trước một tòa án liên bang ở Nevada (Mỹ) và chúng ta cũng đều biết rằng đội ngũ tin học của công ty này đã cố gắng che giấu những thông tin dối trá.

John Doe tin tưởng vào giá trị của tài liệu mình có được trong tay: “Xét cho cùng, từ “Tài liệu Panama” có thể tiến hành hàng ngàn vụ truy tố nếu các cơ quan pháp luật có thể tiếp cận tài liệu và đánh giá chúng”.

Người thổi còi bí ẩn cũng tuyên bố do ICIJ và các cơ quan truyền thông đối tác của mình đã tuyên bố không thể cung cấp dữ liệu cho các cơ quan chuyên môn của chính quyền nên “bản thân tôi có thể làm được điều đó, trong khả năng của mình”.

Dĩ nhiên nhân tố bí ẩn này cũng không quên kèm theo lời nhắn nhủ: Nên miễn tố đối với những “người thổi còi”!