Ngày thống trị của bà Clinton và ông Trump

Thắng lợi của bà Hillary Clinton không quá bất ngờ trong khi tỉ phú Donald Trump tiếp tục đẩy các chính trị gia Cộng hoà vào “cơn hoảng loạn”.

Cục diện đường đua vào Nhà Trắng 2016 đang dần thành hình ? – Ảnh: Reuters

“Siêu thứ ba” 1.3 (giờ địa phương) là ngày quan trọng nhất trong mùa bầu cử sơ bộ chọn ứng viên đại diện cho đảng Dân chủ và đảng Cộng hoà tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng 2016.

Trong ngày này tại 12 tiểu bang và một vùng lãnh thổ đồng loạt diễn ra bỏ phiếu với đa số bang chứng kiến cuộc bầu chọn cho lưỡng đảng và một số ít chỉ tổ chức riêng cho Dân chủ hoặc Cộng hoà. Đúng như dự đoán, đây là một ngày hoành tráng cho cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton và tỉ phú Donald Trump.

“Cuộc khủng hoảng” của đảng Cộng hoà

Có lẽ đã lâu lắm rồi kỳ bầu cử sơ bộ chọn ứng viên tổng thống Mỹ mới khiến dư luận quốc tế quan tâm đến như vậy. Tất cả là vì sự xuất hiện của Donald Trump. Từ vị trí bị xem là một “anh hề chính trị” với những tuyên bố mang đậm màu sắc dân tuý và cực kỳ gây tranh cãi, thậm chí làm mích lòng cả nhiều đồng minh Mỹ, ông vẫn cứ băng băng vượt qua các đối thủ với tốc độ vũ bão.

Theo CNN, kết quả thăm dò cho thấy ông Trump nhận được sự ủng hộ từ mọi nhóm cử tri của đảng Cộng hoà, từ đàn ông đến phụ nữ, từ cao tuổi đến nhóm vừa tốt nghiệp phổ thông. Đặc điểm chung của họ là tỏ ra vô cùng giận dữ với chính quyền liên bang hiện nay. Người Cộng hoà không ưa Tổng thống Barack Obama đã đành, họ cũng chỉ trích các chính trị gia của đảng mình dù kiểm soát được quốc hội nhưng vẫn “tỏ ra yếu ớt trước Nhà Trắng và góp phần gây bế tắc chính trị”.

Đó là lý do cử tri bị lôi cuốn bởi phong cách mạnh bạo và những tuyên bố “khác lạ” của ông Trump. Thăm dò của ABC News cho thấy hơn 50% cử tri Cộng hoà năm nay cho biết đã “chán ngán” những chính trị gia có kinh nghiệm và muốn chọn người mới.

Trong mắt các chính khách hàng đầu của đảng Cộng hoà, để Trump đứng ra đại diện đảng tranh cử và thậm chí nếu ông bước vào Nhà Trắng sẽ là một cơn “ác mộng” thật sự.

Theo Reuters, đến nay vị tỉ phú vẫn chưa đưa ra ý tưởng chính sách nào rõ ràng mà nếu có thì toàn đi ngược lại những nguyên tắc chính sách kinh tế của đảng Cộng hòa như hủy bỏ các thỏa thuận thương mại của Mỹ, đánh thuế lên hàng nhập khẩu, tăng thuế đối với giới giàu có… Về ngắn hạn, đảng Cộng hòa lo là nếu Trump bước vào cuộc đua chính thức thì ông sẽ bị “thảm sát” bởi ứng viên Dân chủ.

Các phát ngôn khiêu khích và phong cách “khó ưa” của vị tỉ phú có thể sẽ gây phản cảm cho cử tri trung lập và họ sẽ dồn phiếu cho phía kia. Kết quả thăm dò của CNN cho thấy các ứng viên Dân chủ sẽ dễ dàng vượt qua tỉ phú Trump nếu cuộc bầu cử tổng thống diễn ra trong thời điểm này.

Ngay trong ngày 2.3, Trump tiếp tục khiến chính giới Cộng hòa “nổi điên” khi ông đáp lại những chỉ trích của Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan bằng một lời đe doạ: “Tôi chắc mình sẽ rất hợp với Ryan khi bước vào Nhà Trắng. Nhưng nếu không thì ông ta sẽ phải trả giá”, theo Reuters.

Lo lắng là vậy nhưng những chính trị gia “thứ thiệt” của Cộng hoà dường như bất lực trong việc ngăn cản Trump. Một trong những lý do là họ quá chia rẽ. Đến nay vẫn còn tới 5 ứng viên giành giật vị trí đại diện đảng, so với 2 của Dân chủ và vẫn có những gương mặt uy tín như Thống đốc bang New Jersey Chris Christie tuyên bố ủng hộ Trump.

Ngày 2.3, CNN dẫn lời thượng nghị sĩ Ted Cruz “thống thiết” kêu gọi mọi thành phần trong đảng ủng hộ mình vì ông “là người duy nhất có thể cản chân Trump”. Đó là lý do thượng nghị sĩ Jeff Flake phải thừa nhận “ai cũng đang hoảng loạn”, còn một số chuyên gia thậm chí nhận định đảng Cộng hoà “đang trong cơn khủng hoảng hiện sinh”.

Dù sao thì kết quả đến nay cho thấy cử tri đã thể hiện rõ ý chí của mình. Câu hỏi ở đây là liệu phe Cộng hoà, và có thể là cả nước Mỹ, đã sẵn sàng cho “kỷ nguyên Donald Trump” hay chưa.

Bà Clinton vững bước

Trái với sự gay cấn ở phía Cộng hoà, đường đua của đảng Dân chủ yên ả hơn hẳn với ưu thế vượt trội của ứng viên Hillary Clinton.

Sau ngày “Siêu thứ ba”, bà càng tỏ ra quá mạnh so với thượng nghị sĩ Bernie Sanders. Kể cả ở những bang phải nhường bước ông Sanders, cựu ngoại trưởng cũng chỉ thua với tỷ lệ sít sao. Sự tự tin được thể hiện rõ khi trong phát biểu hôm qua, bà Clinton đã bắt đầu dành thời gian chĩa mũi dùi vào đối thủ tiềm năng của đảng Cộng hoà.

“Thay vì xây tường ngăn biên giới, chúng ta sẽ tiến đến phá bỏ mọi biên giới lẫn rào cản và xây dựng những bậc thang của cơ hội và quyền lợi hợp pháp để mọi người Mỹ có thể sống hết khả năng của họ”, Reuters dẫn lời bà Clinton tuyên bố.

Sau khi kiểm phiếu kết thúc vào chiều 2.3, bà Hillary Clinton chiến thắng tại 7 bang cộng thêm vùng lãnh thổ hải ngoại Samoa, còn ông Bernie Sanders giành 4 bang.

Như vậy, bà Clinton đến nay đã có tổng cộng 1.005 suất cử đại biểu ủng hộ tham dự đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ (25 – 28.7.2016), ông Sanders có 373 suất.

Người nào giành được ít nhất 2.383 trên tổng số 4.764 phiếu của các đại biểu sẽ đại diện đảng Dân chủ tham gia cuộc bầu cử tổng thống ngày 8.11.2016.

Về phía Cộng hòa, ông Donald Trump cũng thắng ở 7 bang, thượng nghị sĩ Ted Cruz lấy 3 bang và duy nhất bang Minnesota lọt vào tay thượng nghị sĩ Marco Rubio. Như vậy, ông Trump đã có 274 suất cử đại biểu tham dự đại hội toàn quốc của đảng Cộng hoà (18 – 21.7.2016), còn ông Cruz có 149 suất. Tổng số đại biểu là 2.472 và người chiến thắng cuối cùng phải giành được ít nhất 1.237 phiếu.

Thuỵ Miên