Cử tri Catalonia đã tiến hành bỏ phiếu bầu nghị viện vùng ngày 21-12. Sự trỗi dậy của hai đảng truyền thống nhỏ bé Công dân (Ciudadanos) và Cộng hòa cánh tả (ERC) là tín hiệu tốt đối với những người muốn thấy Tây Ban Nha là một khối thống nhất.

Theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ cuộc bầu cử địa phương tại Catalonia, phe ủng hộ ly khai hiện đã nhận được tổng cộng 70 ghế trong cơ quan lập pháp gồm 135 ghế của vùng này, ít hơn 2 ghế so với cuộc bầu cử năm 2015. 

Tuy nhiên, 3 đảng nằm trong danh sách ủng hộ ly khai vẫn chưa đạt thỏa thuận về cách thức phối hợp với nhau trong thời gian tới. 

Trong khi đó, 3 đảng ủng hộ Catalonia là một phần không thể chia cắt của Tây Ban Nha có thể giành được 57 ghế, thấp hơn đáng kể so với mốc 68 ghế để giành đa số tối thiểu. Tuy nhiên, nếu xét riêng từng đảng thì đảng trung tả phản đối ly khai Ciudadanos nhận được nhiều phiếu nhất, tương đương 37 ghế. 

Người dân vẫy cờ châu Âu và cờ li khai Catalonia trong cuộc tập hợp ở TP Barcelona ngày 15-12 – Ảnh: REUTERS

Xoay chiều

Bầu cử Nghị viện Catalonia lần này được kỳ vọng sẽ giải quyết tình hình căng thẳng giữa Catalonia và chính quyền trung ương Madrid, vốn leo thang sau sự kiện Catalonia tổ chức trưng cầu và tuyên bố độc lập ngày 10-10.

Cuộc bầu cử lần này chứng kiến sự suy yếu của những tư tưởng muốn tách Catalonia ra khỏi Tây Ban Nha. Khối ly khai gồm ERC của cựu phó thủ hiến đang bị bắt Oriol Junqueras, Junts Per Catalunya của cựu thủ hiến bị phế truất Carles Puigdemont (người cầm đầu việc tuyên bố độc lập), và Đảng cực tả CUP. Trong khi đó khối theo đường hướng bác bỏ tuyên bố độc lập và vì một Tây Ban Nha thống nhất gồm Ciudadanos, Đảng Xã hội Catalonia (PSC) và Đảng cầm quyền Nhân dân.

Báo Tây Ban Nha El Pais nhận xét rằng cuộc vận động của Catalonia năm nay chứng kiến sự thay đổi trong bối cảnh kinh tế khu vực. Hai đảng truyền thống nhưng yếu thế ở Catalonia trước đây là Ciudadanos và ERC đã vượt mặt những vị trí nổi trội như Đảng Dân chủ châu Âu của Catalonia (PDeCAT – thực chất là Junts Per Catalunya) và PSC.

Ciudadanos tự nhận mình là một đảng trung hữu, được cho là “hậu chủ nghĩa dân tộc”, hoạt động dựa theo lựa chọn mang chủ ý của cử tri, người dân, chứ không phải đoàn kết vì một điểm chung nào khác. ERC trong khi đó dù là bên ủng hộ ly khai, nhưng lãnh đạo Marta Rivera – người đang tạm thay ông Junqueras đang bị bắt – khẳng định sẽ “không thực hiện một hành động đơn phương nào khác” như sai lầm của chính quyền Catalonia do ông Puigdemont lãnh đạo cách đây hai tháng.

Người dân Catalonia đưa dấu hiệu màu cờ li khai của Catalionia trong cuộc tập hợp ở TP Barcelona ngày 15-12 – Ảnh: REUTERS

Bất ổn gửi lại… Catalonia

Trong khi kết quả bầu cử chính thức ở Catalonia phải đợi tới tháng 1-2018 mới công bố, thì cuối tuần này người Catalonia sẽ đón chờ một kết quả khác: trận đấu siêu kinh điển giữa Barcelona và Real Madrid – cuộc đối đầu thường bị ví như Catalonia đấu với nhà độc tài Franco ở Madrid trước đây.

Nhắc tới đây người ta lại nhớ bài báo của tờ La Gaceta hôm 20-12 về Josep Maria Bartomeu, một cựu chủ tịch đội bóng Barcelona. Ông đã bị một máy quay lén ghi lại đoạn tiết lộ rằng có những người muốn đẩy ông ra khỏi đội bóng chỉ vì ông ta không ủng hộ tiến trình độc lập của Catalonia. Với người Catalonia, bóng đá và đội Barcelona mang ý nghĩa rất lớn, trong khi Bartomeu bị cáo buộc là “lấy bóng đá và chính trị pha trộn nhau”.

Câu chuyện trên diễn tả sự thật rằng ngay trong nội bộ Catalonia đã bất ổn cũng vì tiến trình độc lập. Những người theo chủ nghĩa hợp nhất cho rằng người Catalonia lo ngại trước những bất ổn xã hội xuất phát từ hành động đơn phương của chính quyền Puigdemont trước đây. Việc các đảng phản đối Puigdemont và ủng hộ Catalonia tiếp tục là một phần của Tây Ban Nha đang thắng thế là minh chứng rõ ràng nhất.

Tờ Guardian (Anh) nhận xét rằng cuộc bầu cử lần này không phải Catalonia chống lại Tây Ban Nha, mà thực chất là người Catalonia đang chống lại chính người Catalonia.