Giáo hội Mêxico và công tác trợ giúp các nạn nhân động đất

Từ cuối tháng 8 tới nay Mêxicô đã gặp thiên tai trầm trọng, trước hết với trận bão Lidia thổi vào đây ngày 31 tháng 8. Tiếp đến là hai trận động đất lớn ngày mồng 7 tháng 9 mạnh tới 8,2 độ thang Richter, và ngày 19 tháng 9 mạnh tới 7,1 độ theo thang Richter. Hai trận động đất đã khiến cho gần 300 người thiệt mạng, hàng trăm người bị thương.

 

Trung tâm vụ động đất nằm sâu 58 kilômét dưới lòng Thái Bình Đương và cách xa thành phố Pijijiapan 87 cây số về mạn đông nam. Kể từ 85 năm nay đây đã là trận động đất mạnh nhất chưa từng xảy ra tại Mêxicô. Tổng thống Enrique Penha Nieto cho biết đây là trận động đất mạnh nhất kể từ năm 1932 tới nay. Nó đã được 50 trên tổng số 127 triệu dân sống tại nhiều nơi trong nước Mêxicô cảm nhận được. Trận động đất lần này mạnh hơn trận động đất hồi năm 1985 rất nhiều.

 

Trong 12 giờ tiếp theo đó đất đã rung chuyển 180 lần, vài lần rất mạnh giữa 4,4 và 5,7 theo độ Richter trong các vùng núi ở mạn đông nam. Đài kiểm soát  địa chất học Hoa Kỳ báo động nạn sóng thần Tsunami từ vùng duyên hải phía tây Mêxicô cho tới Ecuador, Nicaragua, Guatemala, Honduras, El Salvador và Costa Rica. Nhưng sau đó đã không có gì xảy ra. Tuy nhiên Tổng thống Nieto vẫn rất âu lo. Thống đốc bang Chiapas Manuel Velasco đã yêu cầu dân chúng sống trong các vùng dọc bờ biển di tản, vì người ta đã nhận ra các cơn sóng rất lớn từ trung tâm báo động Tsunami Thái Bình Dương. Tổng thống đã loan báo cho biết tiểu bang Chiapas đã bị thiệt hại nặng nề nhất, vì thế sẽ nhận được các trợ giúp cần thiết. Ông cũng tuyên bố quốc tang trong 3 ngày để tưởng nhớ và cầu nguyện cho gần 300 nạn nhân đã thiệt mạng. Đã có 32 trẻ em và 4 người lớn thiệt mạng trong vụ truờng học sập trong thủ đô. Vẫn còn có 38 học sinh bị mất tích. Các nhân viên cứu hoả và những nguời thiện nguyện đã cứu được 11 em. Họ vẫn tiếp tục đào bới để hy vọng cứu sống thêm được các học sinh. Nhưng với thời gian qua đi, hy vọng sống sót của các nạn nhân rất mong manh.

 

** Khi xảy ra động đất Ban Thường vụ HĐGM Mêxicô cũng đang nhóm họp trong thủ đô Mêxicô. Trận động đất đã khiến cho nhiều toà nhà trong thủ đô rung rinh, một số nhà và dinh thự bị sụp đổ, khiến cho dân chúng hoảng hốt trốn chạy ra đường phố. Tổng thống Nieto đã lên truyền hình kêu gọi dân chúng bình tĩnh và ở trong nhà thay vì ra ngoài đường để tránh gây ứ đọng và kẹt lưu thông đối với các phương tiện cấp cứu.

 

Các Giám mục Mêxicô đã lập tức ra thông cáo bầy tỏ tình liên đới với các nạn nhân. Thông cáo mang chữ ký của ĐHY José Francisco Ortega, chủ tịch HĐGM Mêxicô, TGM Guadalajara, và ĐC Gerardo Miranda Guardiola, Tổng Thư ký. Thông cáo viết: “Chúng tôi hiệp nhất với nỗi khổ đau của các nạn nhân động đất, xảy ra ngày hôm qua, trong nhiều vùng của đất nước chúng ta và nhất là trong các tiểu bang Morelos, Tlaxcala, Puebla, Guerrero, Oaxaca, Mêxicô và thành phố Mêxicô. Một lần nữa, chúng tôi là chứng nhân của tình liên đới của nhân dân Mêxicô, chú ý tới các khổ đau của người anh chị em. Hàng ngàn bàn tay làm thành dây xích sự sống, để trợ giúp, trao tặng thực phẩm và đóng góp một hạt lúa cho các tình trạng cấp thiết này. Ngày nay hơn bao giờ hết chúng tôi mời gọi dân Thiên Chúa hiệp nhất trong tình liên đới đối với các anh chị em của chúng ta đang đau khổ  vì các tai ương đã ập xuống trên đất nước chúng ta. Từ Văn phòng Thư ký của HĐGM Mêxicô trong sự phối hợp với các nhóm và các tổ chức khác nhau của Giáo Hội  chúng tôi chú ý theo dõi các tin tức đang tới từ các vùng bị hư hại và chúng tôi đang tìm cách phối hợp để trợ giúp trong cách thế tốt đẹp nhất có thể. Chúng ta hãy cầu nguyện để Đức Trinh Nữ Guadalupe, Mẹ chúng ta, đem đến cho chúng ta sự ủi an và để với sự bầu cử của Mẹ Mẹ giúp chúng ta và củng cố chúng ta trong công cuộc tái thiết đất nước.”

 

Tin tức sơ khởi cho biết đã có 217 người chết, trong đó có 117 người tại thủ đô Mêxicô, 72 người tại Morelos, và 43 người tại Puebla. Theo ước đoán của tổ chức kiểm soát địa chất Hoa Kỳ số người thiệt mạng có thể lên đến 1.000. và hiện có hơn 4 triệu người không có điện.

 

Đã có 650 nhà thờ và tu viện bị hư hại trong 10 thành phố Mêhicô khiến cho cuộc sống phụng vụ và các sinh hoạt bác ái của Giáo Hội bị ảnh hưởng nặng nề. Giáo hội Công giáo Mêxicô đã tung ra một loạt các hoạt động qua Chương trình Cứu trợ Cấp thời các vùng bị nạn do bão Lidia gây ra ngày 31 tháng 8 và hai trận động đất ngày mồng 7 và 19 tháng 9. ĐC Anfonso Miranda Guardiola,  GM Giáo phận Monterey kiêm Tổng Thư ký HĐGM Mêxicô, đã phát đông cuộc lạc quyên trên toàn nước vào ngày Chúa Nhật thứ 3 của tháng 9 để trợ giúp các nạn nhân.

 

** Trong thông cáo công bố nhân dịp này, ĐC Miranda Guardiola viết: Chúng tôi quý trọng và khích lệ các nỗ lực của các giám mục, linh mục và các cộng đoàn giáo xứ đã liên tục cung cấp trợ giúp cho các nạn nhân. Ngày nay hơn bao giờ hết chúng ta được mời gọi là “một Giáo Hội đi ra” có khả năng sống nghèo đồng thời dốc đổ chính mình để cho thấy một tình yêu thương cụ thể. Chúng tôi kêu gọi mọi người dân Mêxicô, đầu tiên là các tín hữu, hãy mở rộng tầm nhìn và cùng nhau hoạt động cho mục đích chung: từ bỏ mọi hình thức ích kỷ, mọi khuynh hướng đề cao mình như nhân vật quan trọng hay các lợi lộc riêng tư, để hiệp lực làm việc bác ái.

 

Linh mục Rogelio Narvaez Martinez, Thư ký điều hành Văn phòng Mục vụ Xã hội và Caritas của HĐGM Mêxicô, cho biết mọi giáo phận toàn nước đã phối hợp các trung tâm quyên góp được 20-25 tấn đồ cứu trợ. Trong khi đó dân chúng và các tổ chức dân sự cũng như tổ chức tôn giáo đã góp được 2.200.000 pesos  và khoảng 12 tổ chức Công giáo quốc tế đã cống hiến sự yểm trợ cho HĐGM Mêxicô.

 

Cha Navarez cũng công bố một tường trình chính thức liên quan tới các cơ sở của Giáo Hội bị hư hại trên toàn nước: Có tất cả 650 nhà thờ bị hư hại, 277 nhà thờ bị hư hại trong trận động đất ngày mồng 7 tháng 9 và 423 nhà thờ bị hư hại trong trận động đất ngày 19 tháng 9. Các giáo phận bị thiệt hại nặng nề nhất là Puebla với 200 cơ sở bị hư hại và Morelos với 89 cơ sở bị hư hại. Kế tiếp là Tổng Giáo phận Thành phố Mêxicô với 61 nhà thờ bị hư hại, rồi Giáo phận Tuxtla Gutierrez với 52 cơ sở bị hư hại, Tehuantepec 51, Antequera-Oaxaca 55, San Cristobal de las Casas 19, Ptpachuala 30, Ecatepec 10, Chalco 30, Tlaxcala 1, Nezahualcoyotl 3, Texcoco 12, Toluca 16 và Guerrero 2.

 

Một cách tổng quát đó là các cơ sở thuộc gia tài lịch sử, nghệ thuật và văn hoá không thể thay thế được, vì nhiều nhà thờ bị tàn phá đã được các thừa sai đầu tiên xây dựng khi đến Mêxicô truyền giáo. Chúng là các công trình của các tu sĩ Đa Minh, Phanxicô và Agostino. Dầu sao đi nữa, như ĐC Miranda đã nêu bật, trước các viễn tượng tai hại hay khải huyền này của các tàn phá ngoài các dinh thự và cơ sở bị huỷ hoại và các lời báo động, cần nhìn  vào con tim của người dân Mêxicô là những người đã xuống đường tìm cách cứu giúp các anh chị em bị đánh quỵ hay mang thương tích. Lòng quảng đại này vén mở cho thấy tinh thần của người dân Mêxicô đứng dậy trước các đối nghịch và họ không để cho mình bị chiến thắng bởi các tai ương.

 

** Các tổ chức Caritas trong mọi giáo phận tại Mêxicô và các vùng bị nạn cũng đang tiếp nhận tiền bạc và các phẩm vật cứu trợ, thực phẩm và các sản phẩm vệ sinh để phân phát cho các nạn nhân. Các Giám mục Mêxicô đã mời gọi tình liên đới của nhân dân toàn nước, Chính ĐTC Phanxicô cũng đã bày tỏ sự gần gũi, lời cầu nguyện và tình liên đới với các nạn nhân và toàn đất nước Mêxicô. Ngài nói với hàng chục ngàn tín hữu tham dự buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 20 tháng 9: “Trong lúc đau đớn này, tôi xin bày tỏ tình liên đới với toàn dân Mêxicô. Một trận động đất kinh khủng tại Mêxicô đã gây ra nhiều nạn nhân. Chúng ta hãy cầu nguyện cho các nạn nhân, những người bị thương và gia đình họ, và cho tất cả những ai đang cứu giúp họ. Ngài khich lệ tín hữu cầu xin Đức Mẹ Guadalupe che chở toàn Châu Mỹ Latinh.

 

Chính quyền đã huy động hàng ngàn quân nhân và người thiện nguyện cũng như các nhân viên tổ chức bảo vệ dân sự tới trợ giúp các nạn nhân, phân phát lương thực, nước uống, quần áo chăn mền và các vật dụng cần thiết. Đại học độc lập Mêxicô cũng đã kêu gọi sinh viên tụ tập tại sân vận động thủ đô để chia nhau đi trợ giúp các nạn nhân. ĐC Miranda đã phổ biến trên Twitter danh sách các địa điểm quyên góp đồ cứu trợ: thực phẩm, nước uống, các gói vệ sinh cá nhân, các dụng cụ nấu ăn, chiếu và chăn mền.

 

Trong Tổng Giáo phận thủ đô, Nhà thờ Giáo xứ Thánh Bernardino bị hư hại, tháp chuông Nhà thờ Thánh Giá Acapixtla cũng như mái tròn Nhà thờ Đức Bà các Thiên Thần cũng bị hư hại. Vài mặt tiền và tượng ảnh cũng rơi bên ngoài nhà thờ chính toà, trong khi tượng Chúa Cacao rất được tín hữu sùng kính bên trong nhà thờ chính toà cũng bị bể. ĐHY Norberto Rivera Carrera, TGM thủ đô Mêxicô, rất đau buồn vì nhiều người bị thiệt mạng. Ngài mời gọi mọi người cứu trợ các anh chị em cần được trợ giúp.

 

ĐC Ramón Castro, Giám mục Cuernavaca, trong bang Morelos cho biết thành phố có 54 người chết, 20 nhà thờ và nhiều dinh thự và nhà ở bị phá huỷ. Trong Giáo phận Ecatepec có 2 người chết và 6 trẻ em bị thương. Đại chủng viện và nhà thờ chính toà trở thành nơi thu góp đồ cứu trợ. Trong khi uỷ ban mục vụ xã hội của Tổng Giáo phận Puebla đã cho nhân viên phân phát lương thực, các vật dụng vệ sinh cá nhân và các vật dụng cần thiết cho các nạn nhân được tạm trú trong các thành phố lân cận như Atzala, Coetzala và Atlixco.

 

Tổ chức Caritas Italia cũng đã huy động mạng lưới liên đới trợ giúp quốc tế để lên chương trình cứu trợ. Các hoạt động cứu trợ này đã bắt đầu trong trận động đất hồi năm 1985.