Bộ trưởng các nước thành viên TPP sau khi ký thông qua hiệp định này tại New Zealand năm ngoái – Ảnh: AP

Theo hãng tin Kyodo của Nhật, nguồn tin từ chính quyền Tokyo cho biết Nhật quyết định chủ động tăng cường nắm vị trí lĩnh xướng trong việc đưa Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào thực thi giữa 11 quốc gia thành viên còn lại sau khi Mỹ tuyên bố rút khỏi hiệp định hồi tháng 1 năm nay.

Theo đó, 11 nước thành viên còn lại dự kiến sẽ họp thảo luận vấn đề này tại Canada đầu tháng tới.

Các Bộ trưởng Thương mại 11 nước thành viên cũng sẽ có một cuộc họp khác nữa vào tháng 5 tại Việt Nam bên lề Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) do Việt Nam đăng cai tổ chức năm nay.

Ngày 15-4, Chánh văn phòng nội các Nhật, ông Yoshihide Suga phát đi tín hiệu cho biết Tokyo đã sẵn sàng để xúc tiến quá trình thực thi TPP đồng thời với những nỗ lực làm dịu đi mọi phản đối từ phía Mỹ.

Trả lời phỏng vấn, ông Suga bình luận: “Chúng tôi có cảm nhận là khung hợp tác của 11 nước sẽ được coi trọng”.

Động thái này rõ ràng là sự thay đổi quan điểm của Nhật Bản bởi vào tháng 11 năm ngoái chính thủ tướng Shinzo Abe từng nói “một TPP không có Mỹ sẽ là vô nghĩa”.

Có một lý do, theo hãng tin Nikkei, dẫn tới sự thay đổi của Tokyo là vì lúc này, tình thế cho thấy Washington sẽ không phản đối một thỏa thuận hợp tác kinh tế giữa 11 quốc gia còn lại của TPP.

Trong hội đàm vào tháng 2 năm nay, ông Abe và Tổng thống Donald Trump đã nhất trí về việc sẽ tìm kiếm giải pháp tốt nhất để thúc đẩy sự phát triển kinh tế và thương mại ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương sau khi Mỹ rút khỏi TPP.

Trong tuyên bố chung công bố sau cuộc hội đàm giữa hai nhà lãng đạo đã có ghi rõ “Nhật Bản sẽ tiếp tục thúc đẩy sự tiến bộ ở khu vực trên nền tảng những sáng kiến đã có”.

Một nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản nói: “Nhật Bản đã khẳng định với Mỹ nội dung đó đã bao hàm cả một hiệp định TPP gồm 11 thành viên”.

Ông Trump ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi TTP ngày 23-1-2017 – Ảnh: Reuters

Theo Nikkei, trong một cuộc họp báo đầu tháng 4 tại Nhật, ông Hiroshige Seko, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, đã đề xuất với những người đồng cấp của các nước Đông Nam Á một kế hoạch thay thế: Loại bỏ Mỹ khỏi TPP để thành lập một hiệp định mới của 11 nước còn lại.

Còn theo nguồn tin của Kyodo thì một ý tưởng đang được cân nhắc là hạ thấp tiêu chuẩn để có thể thực thi TPP tại các nước thành viên còn lại.

Nguồn tin đó cũng cho biết chính quyền của Thủ tướng Abe sẽ có phương án chốt lại vị thế của họ tại TPP sau khi cân nhắc kết quả từ cuộc đối thoại kinh tế cấp cao Mỹ – Nhật Bản dự kiến diễn ra tại Tokyo ngày 18-4.

Đó sẽ là cuộc đối thoại giữa phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng tài chính Nhật Bản Taro Aso và phó Tổng thống Mỹ Mike Pence – người đang trong hành trình công du 4 nước châu Á.

Dự kiến chương trình nghị sự sẽ gồm các vấn đề về đầu tư hạ tầng, nguyên tắc hoạt động thương mại và vấn đề chính sách kinh tế vĩ mô.