Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte – Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters, việc đảng trung hữu của thủ tướng Mark Rutte giành thắng lợi trước đảng cực hữu trong cuộc bầu cử quốc hội của Hà Lan diễn ra ngày 15-3 đã khiến nhiều chính phủ khác tại châu Âu thở phào nhẹ nhõm.

Sau khi có kết quả sơ bộ, ông Rutte tuyên bố chiến thắng, gọi đó là “một đêm mà những người Hà Lan, sau Brexit, sau bầu cử Tổng thống Mỹ, đã nói ‘không’ trước chủ nghĩa dân tuý sai lầm”.

Ông Rutte ngay lập tức nhận được thông điệp chúc mừng từ các lãnh đạo khác của châu Âu và cũng đã điện đàm với một số người trong đó.

Ông Peter Altmaier, Chánh văn phòng của Thủ tướng Đức Angela Merkel, đã không thể kiềm chế được niềm vui khi viết trên Twitter: “Những người Hà Lan, ôi những người Hà Lan, các bạn là nhà vô địch!… Xin chúc mừng kết quả tuyệt vời này”.

Trong khi đó Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault viết trên Twitter: “Xin chúc mừng Hà Lan vì đã ngăn chặn được sự trỗi dậy của phe cực hữu”.

Tỉ giá euro cũng nhích lên sau thông tin về chiến thắng của ông Rutte. Các kết quả bầu cử sơ bộ đã giúp tỉ giá đồng euro so với đồng USD tăng lên mức cao nhất kể từ ngày 7-2.

Theo giới chuyên gia, chiến thắng của ông Rutte đến từ sự tổng hoà của nhiều yếu tố, và không phải mọi yếu tố này đều có thể áp dụng với Pháp - quốc gia cũng sẽ tiến hành vòng bầu cử Tổng thống đầu tiên trong tháng 4 tới và ứng cử viên đảng cực hữu Marine Le Pen vẫn đang chiếm ưu thế đáng kể.

Trên thực tế, một số đảng phái ở Hà Lan, trong giai đoạn vận động tranh cử, trong đó có cả đảng VVD của thủ tướng Rutte và đảng CDA cũng đã vận dụng cả những luận điểm chống nhập cư của đảng ông Wilders.

Phó giáo sư Cas Muddle của Đại học Georgia lý giải nguyên nhân chiến thắng của ông Rutte: “Ông Rutte đã hưởng lợi trong đường lối đi theo hướng thiên tả, cùng với đó thì ông Wilders cũng đã tỏ ra hơi cực đoan thái quá trong những năm qua. Chưa kể trong chiến dịch tranh cử lần này ông Wilders tỏ ra mờ nhạt. Ngoài những điều đó thì Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã tặng (ông Rutte) một một quà tuyệt đẹp”.

Vụ tranh cãi ngoại giao với Thổ Nhĩ Kỳ rõ ràng đã tạo thêm lợi thế vào phút chót cho ông Rutte. Trong bối cảnh nhập cư và hoà nhập xã hội là những vấn đề căn cốt trong chiến dịch tranh cử tại Hà Lan thì vụ việc liên quan tới Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo điều kiện cho ông Rutte có dịp bày tỏ quan điểm cứng rắn với một quốc gia có phần đông dân chúng theo Hồi giáo như Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Wilders cho biết mặc dù chưa đạt được chiến thắng như ông kỳ vọng trong cuộc bầu cử lần này, nhưng ông tự hào vì đảng của ông cũng đã giành được nhiều ghế, từ đó tạo điều kiện để ông có thể đưa ra những phản biện mạnh mẽ hơn.

Với khoảng 95% số phiếu đã được kiểm, đảng VVD của thủ tướng Rutter giành được 33 ghế trong tổng số 150 ghế của Quốc hội Hà Lan (năm 2012 có 41 ghế); Đảng của ông Wilders đứng thứ hai với 20 ghế, đảng CDA và đảng Dân chủ 66 cùng đứng thứ 3 với mỗi đảng giành 19 ghế.

Với 78% lượng cử tri đi bầu, đây là số cử tri đi bầu cao nhất trong một thập kỷ của Hà Lan.