Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức (Q.Thủ Đức) được xem là một trong những nơi cung cấp nhiều nông sản cho TP.HCM. Từ thông tin bạn đọc phản ánh về việc các chủ vựa kinh doanh sả trong và ngoài chợ sử dụng các loại hóa chất để sả xay có màu xanh và không bị hôi trước khi đóng bao, đưa đi bỏ mối, PV Thanh Niên đã vào cuộc điều tra.

Xay sả thâu đêm

Tại khu vực trong và ngoài chợ đầu mối Thủ Đức có nhiều địa điểm kinh doanh sả xay. Những vựa sả này hoạt động từ 19 giờ đến rạng sáng hôm sau để kịp hàng cung cấp cho các mối. Qua quan sát và tìm hiểu, có ít nhất 3 địa điểm kinh doanh sả có dấu hiệu trộn hóa chất nên PV đã tiếp cận điều tra.

Mỗi đêm tại vựa sả Thùy Linh số 101A QL1, KP.2, P.Hiệp Bình Phước, Q.Thủ Đức (gần chợ nông sản Thủ Đức), công nhân cấp tập lựa sả cây, xay sả, trộn hóa chất, đóng bao bì. 19 giờ 30 ngày 20.1, xe tải chở sả cây tới giao tại vựa Thuỳ Linh. Khi xe rời đi, công nhân ở vựa lựa, phân loại sả, cạnh đó công nhân khác đưa các chùm sả vào máy xay, rồi cho ra thau loại lớn. Mỗi lần sả đầy thau, công nhân cho nhiều muỗng bột hoá chất màu trắng vào thau sả xay và trộn đều, chuyển ra cho hai công nhân khác đóng bịch, cân ký rồi cột lại.

Công việc diễn ra liên tục, sả trước khi được đưa vào máy xay đều không qua rửa. Trong lúc xay sả, công nhân cho vào cối xay một hóa chất dạng lỏng màu xanh được chứa trong các chai nhựa.

Cách vựa sả Thuỳ Linh 200 m là vựa sả Thanh Thảo nằm ở mặt tiền QL1 (gần chợ đầu mối Thủ Đức) cũng hoạt động tấp nập, đây là vựa sả được xem lớn nhất tại khu vực này. Mỗi đêm tại đây có hơn 10 công nhân làm việc mới kịp hàng cho các mối đến lấy. Giống như vựa sả Thùy Linh, vựa sả Thanh Thảo cũng xay sả cây cho nhỏ rồi trộn với một loại hoá chất màu trắng, đóng bao. Trong chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, PV Thanh Niên cũng phát hiện vựa sả Nguyên Phương lô N1-20 cũng có hành vi trộn hóa chất vào sả xay trước khi bán ra thị trường. Mỗi đêm tại vựa sả này có 4 công nhân làm việc: phân loại, chặt lá sả để đưa vào máy xay nằm dọc đường đi của các dãy sạp chợ. Người và xe đẩy qua lại liên tục khiến bùn đất và rác thải tràn ngay bên đống sả cây nguyên liệu. Sả xay xong được đổ trong các chậu cáu bẩn và đổ ngay trên nền gạch không hề có tấm lót. Máy xay, máy trộn cáu bẩn, đóng dày từng lớp đất bẩn và dẻo như keo. Từng đống sả xay được người làm vô tư dùng tay trần đóng vào các bao ni lông rồi vứt ngay hành lang chợ. Trong vựa sả chất đầy bao bì, sọt lớn và ngổn ngang dụng cụ bám đầy bụi. Nền nhà nơi sản xuất và xung quanh vựa sả toàn sình đất và rác, trông rất mất vệ sinh. Sả đưa vô máy xay sau đó trộn loại hóa chất màu trắng và đóng bao bì đưa đi tiêu thụ.

Trộn hoá chất màu xanh cho sả bắt mắt !

Trong nhiều đêm ghi nhận tại các vựa sả nói trên, PV Thanh Niên phát hiện ngoài việc trộn hóa chất bột vào sả xay thì các vựa này đều “biến” các bịch sả xay hôi, đổi màu thành những bịch sả có màu xanh rất bắt mắt. Đêm 21.1, một chiếc xe máy chở những bịch sả xay (không bán hết trong ngày) tới vựa sả Thuỳ Linh để trả lại. Quá quen thuộc, một công nhân tại đây nhận, mở bao ni lông đổ số sả hư vào thau trộn với một ít sả mới rồi cho vào cối xay. Trong lúc xay, nam công nhân lấy một chai nhựa đổ dung dịch màu xanh vào cối xay làm cho sả có màu xanh mới, rất đẹp, rồi vô lại bao mới, tiếp tục đưa đi bán.

Sang chiết hoá chất màu xanh từ trong chai ra. ẢNH: CÔNG NGUYÊN – TIỂU THIÊN CẮT TỪ CLIP

Trong vai một tiểu thương mua bán tại chợ Bà Chiểu cần tìm nguồn sả xay lớn về bỏ nhà hàng, quán ăn và bán lẻ, PV Thanh Niên tìm đến vựa sả Thuỳ Linh để hỏi mua. Tại đây, ông Huỳnh (chủ vựa) cho biết có sả băm và sả xay nhuyễn giá bỏ sỉ 8.000 đồng/kg. Khi chúng tôi lo ngại sả xay để trong bịch ni lông sẽ hư và đổi màu thì ông Huỳnh nói “yên tâm, sả xay chúng tôi có trộn chất tẩy đảm bảo sẽ để được lâu. Còn màu xanh thì bao luôn, muốn xanh cỡ nào cũng có, đảm bảo sả đẹp như mơ”. Ông Huỳnh còn cam kết, sả không bán hết, hư hỏng thì ông sẽ nhận lại như giá bán lúc đầu. Tại vựa sả Thanh Thảo, Nguyên Phương cũng báo giá 8.500 đồng/kg sả xay và đảm bảo sẽ không hư và luôn có màu xanh bắt mắt, chấp nhận trả lại hàng nếu không bán hết…

Hai loại hoá chất được trộn vào sả xay (vựa sả Thuỳ Linh)  ẢNH: CÔNG NGUYÊN

Dùng hoá chất không rõ nguồn gốc

Tối 23.1, PV Thanh Niên phối hợp với tổ công tác thuộc Đội 2 Ban Quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) TP.HCM kiểm tra 3 vựa sả nói trên. Khi đoàn kiểm tra vào cơ sở Thuỳ Linh thì phát hiện một công nhân đang trộn hoá chất màu trắng vào sả xay. Công đoạn lựa sả, xay, và đóng gói sả được thực hiện dưới nền nhà dơ bẩn. Đoàn kiểm tra phát hiện một bao (25 kg) bột hoá chất Sodio Matabisolfito HP và hai chai nhựa chứa hoá chất dạng nước có màu xanh. Ông Đinh Văn Huỳnh (54 tuổi – chủ vựa sả Thùy Linh) thừa nhận với đoàn kiểm tra, hai loại hoá chất trên được mua từ chợ Kim Biên, để trộn cho sả khỏi thâm đen, bảo quản được lâu và có màu xanh cho dễ bán. “Khu này ai làm sả cũng dùng hai loại hoá chất này hết, lâu nay sử dụng mà có thấy ai bị sao đâu”, ông Huỳnh nói.

Tại vựa sả Thanh Thảo, đoàn kiểm tra ghi nhận cơ sở của ông Vũ Hữu Thông (chủ vựa) không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; không có giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh ATTP; không thực hiện khám sức khoẻ xác nhận kiến thức ATTP cho nhân viên; chưa xuất trình được hoá đơn chứng từ nguồn gốc nguyên liệu, hoá chất. Cơ sở sản xuất sả xay dưới nền gạch cáu bẩn…

Sản xuất sả xay tại vựa sả Nguyên Phương diễn ra dưới nền đất  ẢNH: TIỂU THIÊN

Máy xay sả tại vựa sả Nguyên Phương không đảm bảo vệ sinh  ẢNH: TIỂU THIÊN

Khi đoàn kiểm tra vào vựa sả Nguyên Phương (lô N1-20 chợ đầu mối Thủ Đức), phát hiện 4 công nhân đang phân loại, xay sả và đóng bao bì; công nhân đang trộn sodium metabisulphite màu trắng vào sả xay với liều lượng không xác định. Đoàn kiểm còn tra còn phát hiện tại đây một bao (25 kg) bột sodium metabisulphite và 2,7 kg bột hoá chất đang dùng dở dang. Khối lượng sả xay đã được trộn hóa chất là 200 kg.

Sả nguyên liệu thì để dưới nền đất dơ bẩn, sả xay đổ trực tiếp trên nền nhà. Tiếp tục kiểm tra, đoàn còn phát hiện cơ sở này dùng hoá chất màu xanh đậm dạng nước đựng trong chai nhựa. Chủ vựa cho biết mỗi đêm vựa làm khoảng 1,7 – 2 tấn sả xay.

Đoàn kiểm tra lập biên bản ghi nhận vựa sả Thùy Linh, Thanh Thảo không có giấy phép kinh doanh, không đủ điều kiện vệ sinh ATTP, sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn chứng từ. Tại vựa sả Nguyên Phương, đoàn kiểm tra buộc tiêu huỷ 200 kg sả xay trộn hoá chất, không đảm bảo ATTP. Đoàn kiểm tra đã lấy mẫu hai loại hoá chất về kiểm nghiệm.