Chúa Nhật XXVI TN B 2024: Tránh xa óc cục bộ, bè phái

Chúa Nhật XXVI TN B – 2024

Tránh xa óc cục bộ, bè phái

Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK

Lời mở

Các bài Thánh Kinh mời gọi chúng ta suy nghĩ về một khuynh hướng mà người Kitô phải tránh, đó là óc cục bộ, bè phái hẹp hòi vì nó làm ta đóng kín với ơn Chúa, làm nghèo chính mình và gây thiệt hại cho cộng đồng xã hội.

1. Bài học Thánh Kinh

Sách Dân Số (x. Ds 11,25-29), kể lại câu chuyện ông Môsê đã xin Chúa chia sẻ sự khôn ngoan cho 70 vị kỳ mục để họ cùng điều hành dân Chúa với ông. Có hai kỳ mục không đến cầu nguyện chung với Môsê và các bạn trong lều Giao Ước mà lại ở nhà. Nhưng vì Môsê đã xin Chúa thương ban ơn ấy cho tất cả những người có tên trong danh sách, nên hai ông này cũng nhận được ơn và phát ngôn trong trại. Người ta báo cáo sự việc này nên ông Giôsuê xin Môsê ngăn cấm vì hai ông đó đã không có mặt chung với cả nhóm. Nhưng Môsê trả lời: “Anh ghen giùm tôi à? Phải chi Đức Chúa ban Thần Khí trên toàn dân để họ đều là ngôn sứ”.

Điều này như gợi ý cho ta hiểu rằng ơn Chúa không bị giới hạn bởi con người, vật chất, không gian và thời gian mà được chia sẻ cho mọi người. Do đó, nếu nhận được ơn Chúa, chúng ta cũng phải biết chia sẻ cho mọi anh chị em, không phân biệt phe nhóm. Hơn nữa, qua lời chuyển cầu của Môsê và của chúng ta, ơn Chúa có thể được ban cho bất cứ ai, bất kỳ lúc nào và ở bất cứ đâu.

Trong bài Tin Mừng (x. Mc 9,38-43), ông Gioan thấy có một người không thuộc nhóm môn đệ Đức Giêsu nhưng vẫn nhân danh Người trừ quỷ và trừ được quỷ. Ông đã ngăn cấm người ấy không được hành động như thế. Chúa Giêsu muốn dạy cho Gioan và các môn đệ đừng có thái độ bè phái hẹp hòi: “Đừng ngăn cản người ta, vì không ai lấy danh nghĩa Thầy mà làm phép lạ, rồi ngay sau đó lại nói xấu về Thầy”.

Điều này giúp ta hiểu được rằng Chúa Giêsu không phải là người dành riêng cho một bè phái, phe nhóm nào mà mở rộng cho mọi người vì Người là sự thật, là sự sống, là ơn cứu độ. Tất cả những ai tin vào Người, sống theo sự thật và cùng Người thể hiện ơn cứu độ, đều có thể đón nhận được quyền năng, ân sủng, tình yêu của Người để hành động giống như Người. Vì thế chúng ta nên đón nhận, yêu thương và hợp tác với họ.

2. Hiện trạng xã hội về óc bè phái

Bè phái là một tập hợp gồm những người vì quyền lợi riêng hoặc quan điểm hẹp hòi mà liên kết với nhau, gây chia rẽ trong nội bộ tổ chức. Cục bộ là thái độ chỉ chú ý đến bộ phận mình mà không quan tâm đến toàn thể. Nhóm người này có thể cùng thuộc về một địa phương, một dân tộc, cùng chung một cảnh ngộ, một tình cảm, một lý tưởng hay đặc điểm nào đó khiến họ gần gũi nhau. Việc liên kết này là điều tốt đẹp, đáng khuyến khích. Tuy nhiên, khi người ta lợi dụng sự gần gũi ấy để loại trừ người khác biệt với mình là người ta rơi vào thái độ bè phái, cục bộ.

Nhìn vào xã hội Việt Nam, dường như chúng ta đang bị chi phối nặng nề bởi thái dộ này. Khắp nước nơi nào cũng đầy những người buôn bán nhỏ lẻ. Nhiều người chỉ muốn mở cửa hàng riêng để làm giám đốc, mà không muốn cộng tác với người khác, nên những công ty lớn hầu như đều thuộc về người nước ngoài. Đồng ruộng ở Việt Nam nhiều nơi còn chia nhỏ thành các thửa ruộng, mảnh vườn, dù là anh chị em ruột thịt với nhau. Nếu bỏ đi các bờ ruộng, tường rào ngăn cách, diện tích trồng trọt có thể tăng thêm khoảng 10%, người ta mới có thể dễ dàng cơ giới hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, mới có nhiều lúa gạo, nông sản hơn, mới no đủ, giàu có hơn.

Trong Giáo hội Việt Nam, nhiều xứ đạo muốn độc lập, không cộng tác với xứ đạo khác để tất cả cùng thăng tiến. Các giáo phận chưa kết nối chặt chẽ với nhau, nên Giáo hội ở Việt Nam vẫn chưa phát huy hết được sức mạnh của Tin Mừng. Một thí dụ cụ thế: có người nước ngoài hỏi tôi: “Tại sao cùng một lý tưởng của Thánh Đa Minh, mà ở Việt Nam có tới 11 dòng tu nữ Đa Minh hay cùng một tinh thần của Đức cha Lambert mà lại có tới 24 dòng Mến Thánh Giá?”.

Có lẽ chúng ta nên biết về cấu trúc tâm lý xã hội để tìm ra nguồn gốc óc cục bộ nơi người Việt Nam. Trong dòng lịch sử, dân tộc ta bị người Trung Quốc đô hộ cả 1.000 năm, rồi 80 năm bị người Pháp xâm lược. Chính quyền không muốn dân tộc bị trị đoàn kết lật đổ ách thống trị, nên họ gieo nghi ngờ giữa người này với người nọ; gợi lên sự khác biệt giữa làng này với làng khác, giữa vùng này với vùng kia.

Hơn nữa, thời xưa, đa số người dân làm nghề nông, sống chung trong một làng quê, bao bọc bởi luỹ tre làng với nền kinh tế tự cung tự cấp. Cả đời hầu như ít người ra khỏi làng để mở rộng tâm trí và thấy những khác biệt mới mẻ của thiên hạ. Ngày nay, nếp sống đô thị hoá với những căn phòng nhỏ hẹp che chắn tầm mắt, không nhìn được trời cao, biển rộng, sông dài, cũng dễ dẫn người ta đến thái độ sống cá nhân, khép kín, cục bộ.

3. Bài học mở rộng tâm hồn của Chúa Giêsu

Chúa Giêsu như đang mời gọi ta đừng giữ thái độ sống hẹp hòi, đóng kín với nhau vì tất cả đều là con cùng một Cha Trên Trời, cùng được Thánh Thần thúc đẩy, cùng được Chúa Giêsu đổ máu cứu độ. Hình ảnh trái tim Người bị lưỡi giáo đâm thủng, đôi cánh tay giang rộng như muốn ôm trọn mọi người trên thập giá, và đôi chân gắn chặt trên bệ gỗ như chờ đợi mọi người là bài học để ta phá bỏ óc cục bộ hẹp hòi của mình. Chúng ta hãy nhìn nhận mọi người đều là anh chị em, để có thể đón nhận những sự khác biệt, cùng cộng tác làm sáng danh Chúa và mưu ích cho toàn thể gia đình nhân loại. Giáo Hội mời gọi ta tôn trọng sự khác biệt của người khác vì càng tôn trọng, càng đón nhận những sự khác biệt ấy, chúng ta càng làm giàu cho mình, càng nhận được nhiều ân huệ của Thánh Thần, và càng có khả năng cứu độ người khác (x. Eph 4,7.11-13).

Trong kinh nghiệm đời sống, chúng tôi thấy có những người ngoài Công giáo đã xua trừ được ma quỷ, chữa lành bệnh tật cho người khác trong khi nhiều người Công giáo lại không làm được. Có những tín hữu đã từng phản ứng như tông đồ Gioan nói với Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, chúng con thấy có người nhân danh Thầy mà trừ quỷ. Chúng con đã cố ngăn cản vì người ấy không theo chúng ta”. Thật ra, những vị này dù chưa biết Đức Giêsu thật sự là ai nhưng họ đều đang làm “nhân danh Chúa Giêsu” (Mc 9,38) khi họ sống theo sự thật, yêu thương con người vì Đức Giêsu chính là sự thật, sự sống, tình yêu. Xét cho cùng, họ mới thật sự là môn đệ chân chính của Đức Giêsu (x. Mt 7,21-27; Lc 6,47-49). Còn chúng ta chưa làm được như họ vì ta chưa sống thật, chưa yêu thật lòng như họ.

Lời kết

Hôm nay, chúng ta được mời gọi mở rộng tâm trí đón nhận những giá trị của mọi người, dù họ có nhiều khác biệt. Tất cả chúng ta đều là con cái của Cha Trên Trời nên cần yêu thương, đón nhận nhau và cộng tác với nhau vì ích chung của đại gia đình nhân loại cũng như để làm người khác nhận ra chúng ta là môn đệ đích thực của Chúa Giêsu Kitô.

HKK