Trên mạng xã hội, gõ từ “giáo án” vào ô tìm kiếm sẽ nhận về hàng chục kết quả đề xuất về các hội nhóm liên quan, từ chia sẻ, miễn phí đến trao đổi, mua bán loại “hàng hóa” đặc biệt này.

Từ vài trăm đến cả triệu đồng

Chúng tôi liên lạc với tài khoản trên mạng có “menu” sản phẩm rõ ràng cho các chương trình giáo dục trong năm học mới. Trang cá nhân tự giới thiệu mình đã học Trường ĐH Sư phạm Hà Nội.

Sau khoảng 20 phút, tài khoản hồi đáp và gửi hàng loạt thông tin về cách thức mua bài giảng cũng như những lưu ý khi sử dụng dịch vụ. Theo báo giá, giáo án Ngữ văn 10 theo bộ Cánh diều là 700.000 đồng cho trọn bộ bài giảng của học kỳ 1. Theo người này, do năm nay khối 10 bắt đầu sử dụng sách mới trong chương trình mới nên mức giá 700.000 đồng giáo án cho một học kỳ (1,4 triệu cho cả năm) là không quá đắt. Với khối 11 và 12 theo chương trình hiện hành, giá “mềm” hơn khoảng 300.000 đồng cho trọn bộ bài giảng cả năm.

Trước khi chuẩn bị “chốt đơn”, người này dặn kỹ lưỡng về quy định “chỉ sử dụng giáo án cho mục đích cá nhân, không chia sẻ cho bất kỳ ai”. Các giáo án được quảng cáo biên soạn kỹ càng, sáng tạo và hấp dẫn, chính vì vậy việc “lách luật” để chia sẻ với những người không mua là không tôn trọng thành quả lao động. Khi đã mua giáo án, tài khoản khẳng định sẽ hỗ trợ thêm cho giáo viên soạn các tài liệu, bài giảng đặc biệt những lúc có tiết dự giờ hoặc thao giảng. “Mình sẽ gợi ý những ý tưởng và giải đáp thắc mắc, đây là dịch vụ không tính phí. Nếu bạn khoán luôn cho mình làm thành 1 tiết dạy hoàn chỉnh thì sẽ mất phí”, tài khoản này nói.

Chúng tôi liên lạc thêm với một vài tài khoản đăng tải bán giáo án. Trong đó, tài khoản có tên N. đã đăng bán trọn bộ bài giảng Ngữ văn 8 và Ngữ văn 9 với giá ưu đãi là 100.000 đồng cho trọn bộ bài giảng cho một học kỳ do đây là chương trình cũ. Trang cá nhân của N. được “chăm chút” khá kỹ lưỡng, thông tin về nơi ở lẫn trường học được công khai, bên cạnh đó số lượng bạn bè lên tới hàng nghìn.

Khi được hỏi, N. đã rất nhiệt tình khi gửi xem qua bản mẫu của tất cả các bài giảng để tôi tiện tham khảo. Người này bày ra gần 100 tấm hình với các nội dung bài học được thiết kế rất sặc sỡ. Đáng chú ý, một số bài giảng được lấy nguyên văn từ sách giáo khoa, viết ngắn lại, tách thành các ý rồi bỏ vào các khung nội dung có hình ảnh minh họa. Điểm sáng tạo là góc trò chơi, được lồng ghép các câu hỏi vào tiết dạy để tạo không khí sôi nổi.

Đủ môn học từ lớp 1 – 12

Số lượng thành viên tham gia các hội nhóm về giáo án trên mạng dao động từ 10.000 – 30.000 người, có khi lên tới 40.000 người. Phần lớn các hội nhóm được thiết lập ở chế độ công khai, xét duyệt thành viên dễ dàng. Ngược lại, một vài nhóm sàng lọc khá kỹ người tham gia.

Trong những hội nhóm này, nhiều tài khoản “rải” liên tiếp những bài viết về các “dịch vụ” như bán giáo án, rao sáng kiến kinh nghiệm hoặc mời vào thêm các nhóm chat để có thêm tài liệu. Để thêm phần uy tín, các tài khoản này tùy chỉnh chế độ công khai danh sách bạn bè toàn là giáo viên hoặc người làm nghề giáo. Trên trang cá nhân, họ thường chia sẻ nhiều câu chuyện dạy học, phương pháp giảng dạy hoặc những sự kiện giáo dục “hot”…

Cũng có không ít người “buôn bán” giáo án chọn cách dùng những tài khoản ảo, chỉ dành riêng cho mục đích kết nối “kinh doanh”. Nhìn chung, giáo án và tài liệu được rao rất phong phú, cung cấp đủ cho những ai có nhu cầu ở tất cả các môn học từ những tiết dạy chính khóa đến sinh hoạt chủ nhiệm, từ lớp 1 đến lớp 12.

Giáo án được quảng cáo “sát với chương trình”, “độc quyền”, “sáng tạo” với đầy đủ các hình thức, từ giáo án Word, giáo án trình chiếu PowerPoint, phiếu thu hoạch bài cuối tuần, chương trình tổng phụ trách. Ngoài ra còn có các tài liệu dạy thêm, thư viện kiểm tra và đề thi thử…

Để thêm phần thu hút, những chủ tài khoản rao bán giáo án còn chạy các chương trình mua theo gói. Ví dụ nếu mua bộ giáo án điện tử khối 6, khối 7 và khối 10 của tất cả các bộ sách mới hiện nay sẽ rẻ hơn từ 15 – 20% so với mua lẻ. Một số người bán còn tung thêm chương trình khuyến mãi. Tài khoản có tên T.T. bán bộ giáo án cho chương trình lớp 3 với giá từ 500.000 đồng đến 1,5 triệu đồng. Sau khi “chốt đơn”, người mua có thể được “tặng kèm” một bộ tài liệu miễn phí để “tri ân” khách hàng thân thiết nếu đăng nhập vào thêm một nhóm chia sẻ giáo án.