Người dân làm thủ tục tại Chi cục Thuế TP Thủ Đức (TP.HCM) – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm đạt 90,1% dự toán với hơn 106.000 tỉ đồng, theo thông tin vừa được Bộ Tài chính thông báo. Dù có đóng góp cho con số này, nhưng anh L.V.Hùng, nhà đầu tư chứng khoán, than thở không thấy vui chút nào.

Bởi từ đầu năm đến nay, anh Hùng cũng như hàng triệu nhà đầu tư chứng khoán phải bán cổ phiếu trong tình thế buộc phải cắt lỗ. “Mua giá 22 nhưng phải bán 18, thậm chí 16. Thiệt hại rất lớn rồi. Tôi còn cảm thấy ấm ức khi thu nhập không có mà vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân”, anh Hùng nói.

Cùng chung tâm trạng, nhiều người mong mỏi Bộ Tài chính cần xem lại chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng nhà, đất. Vì kinh doanh bất động sản, đa số nhà đầu tư cá nhân phải vay ngân hàng. Thế nhưng tiền lãi vay không được trừ trước khi tính thuế. Dù bán lỗ nhà đầu tư vẫn phải nộp thuế 2% giá trị chuyển nhượng. Người nộp thuế thiệt đơn thiệt kép.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Nguyễn Ngọc Tú, chuyên gia về thuế, cho rằng chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán rất bất hợp lý trong suốt nhiều năm nay. Nhà đầu tư chứng khoán lỗ hay có lợi nhuận nhưng vẫn phải nộp thuế 0,1% trên doanh thu, còn đối với bất động sản là 2% giá trị chuyển nhượng.

Quy định này chỉ dễ cho cơ quan thuế nhưng gây bất lợi cho người dân. “Hơn nữa, lỗ mà vẫn phải nộp thuế cho thấy chính sách lạm thu, tận thu, trái với bản chất của thuế thu nhập là tính thuế trên phần lãi”, ông Tú nhận định.

Từ đầu năm đến nay, Bộ Tài chính chỉ đạo ngành thuế và đề nghị các địa phương cùng Bộ Công an vào cuộc nhằm ngăn chặn thất thoát thuế qua việc kê khai nhà, đất “hai giá”. Tuy nhiên, rất tiếc giải pháp sửa đổi bất cập chính sách thuế chưa được Bộ Tài chính đưa ra.

Để ngăn tình trạng khai bất động sản “hai giá”, bà Nguyễn Thị Cúc, nguyên phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, kiến nghị cần thay đổi theo hướng cá nhân có hóa đơn chứng từ và chứng minh chuyển nhượng bất động sản bị lỗ sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân 2%.

Thực tế, thông tin về giao dịch, nhất là đối với chuyển nhượng chứng khoán, rất minh bạch và được lưu trữ trên hệ thống của cơ quan quản lý. Như giá mua, giá bán, người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng cổ phiếu đều rất rõ ràng. Ngành thuế hoàn toàn giám sát được nhà đầu tư chứng khoán nào có lãi và ai phải cắt lỗ.

Do đó ngay từ cơ quan chịu trách nhiệm xây dựng và đề xuất chính sách thuế thu nhập cá nhân, Bộ Tài chính cần sớm trình Chính phủ báo cáo Quốc hội cho sửa đổi quy định về thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán.

Trước tiên theo ông Tú, quan điểm xây dựng chính sách thuế thu nhập cá nhân cần phải được đổi mới ngay từ Bộ Tài chính. Nguyên tắc tính thuế đối với các khoản thu từ đầu tư, kinh doanh là phải đảm bảo có thu nhập mới phải nộp thuế.

Trường hợp có lãi, mức thuế sẽ nộp ở mức độ nào đó để vẫn đủ khuyến khích nhà đầu tư tham gia thị trường. Có như vậy kinh tế mới sôi động và phát triển bền vững được.