Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp báo chung ở Kiev, Ukraine vào ngày 11-6-2022 – Ảnh: REUTERS

Theo Hãng tin Reuters, ngày 17-6, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen thông báo EC đề nghị trao quy chế ứng cử viên gia nhập EU cho Ukraine, giúp nước này tiến thêm một bước trong tiến trình gia nhập khối, cùng với nước láng giềng Moldova.

Bà Ursula von der Leyen nói trong trường hợp của Ukraine, “tất cả chúng ta đều biết rằng người Ukraine sẵn sàng làm bất cứ điều gì vì tương lai của châu Âu, và chúng tôi muốn họ sống với chúng tôi, EU”.

Bà ca ngợi những cải cách của Ukraine – trước khi chiến sự nổ ra – nhằm giải quyết tham nhũng, hạn chế ảnh hưởng của giới tài phiệt và củng cố quyền lợi của người thiểu số, mặc dù bà lưu ý rằng “chúng tôi muốn thấy những kết quả trên thực địa”.

Người đứng đầu EC cũng nhấn mạnh rằng Ukraine được hưởng một nền dân chủ “rất mạnh mẽ” và chính quyền của Ukraine đã giữ cho đất nước tiếp tục hoạt động bất chấp chiến tranh. Bà lưu ý “Ukraine có một xã hội dân sự rất sôi động và tích cực”.

Ukraine đã nộp đơn xin gia nhập EU chỉ bốn ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2. Bốn ngày sau, Moldova và Georgia cũng có động thái tương tự.

Quyết định trên của EC sẽ mở đường cho các nhà lãnh đạo của các chính phủ thành viên EU xúc tiến các bước đi tiếp theo trong tiến trình kết nạp Ukraine.

Theo trang Euronews, lãnh đạo các nước thành viên EU sẽ có tiếng nói cuối cùng tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels vào ngày 23 và 24-6 về việc Ukraine có chính thức trở thành ứng viên gia nhập EU hay không.

Ngày 17-6, Điện Kremlin cho biết Nga đang theo sát các diễn biến liên quan tiến trình Ukraine trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt trong bối cảnh hợp tác quốc phòng trong khối này gia tăng.

Phát biểu với báo giới, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Matxcơva ngày càng lưu tâm đến khả năng Ukraine gia nhập EU khi khối này thúc đẩy các cuộc thảo luận chủ đề tăng cường hợp tác quốc phòng. Ông Peskov nêu rõ: “Có rất nhiều sự thay đổi mà chúng tôi đang theo dõi một cách thận trọng nhất”.

Tuy nhiên, sau đó việc chính thức trở thành thành viên EU không phải là chuyện ngày một ngày hai. Theo Hãng tin AFP, việc trở thành ứng viên có thể sẽ mở ra chặng đường kéo dài nhiều năm để Ukraine chính thức gia nhập khối.

Hãng tin Reuters mô tả đây sẽ là “một quá trình dài” và không đảm bảo được Ukraine có chính thức gia nhập EU hay không. Vì chẳng hạn với trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ, dù chính thức trở thành ứng cử viên gia nhập EU từ năm 1999, nhưng các cuộc đàm phán đã đình trệ trong nhiều năm.

Các nước thành viên hiện đang tranh cãi về yêu cầu của Ukraine muốn đẩy nhanh tiến trình kết nạp nước này. Thủ tướng Ý Mario Draghi mới đây cho biết chỉ có Ý ủng hộ trao tư cách ứng cử viên EU cho Ukraine, trong khi hầu hết nước lớn trong liên minh đều phản đối.

Tại phiên họp toàn thể ở Strasbourg (Pháp) ngày 8-6 vừa qua, Nghị viện châu Âu đã thông qua nghị quyết kêu gọi các nước thành viên EU cấp cho Ukraine tư cách ứng cử viên. Nghị quyết được thông qua với 438 phiếu ủng hộ và 65 phiếu chống.