Unesco phản đối việc Thổ Nhĩ Kỳ biến Đền thờ Hagia Sophia và Chora thành đền thờ Hồi giáo
Các chuyên gia của tổ chức UNESCO vô cùng lấy làm tiếc về việc thiếu đối thoại và thông tin về sự thay đổi hiện trạng của hai toà nhà – Đền thờ Hagia Sophia và Chora ở Istanbul – thành đền thờ Hồi giáo, và sẵn sàng rút tên hai cơ sở này khỏi danh sách di sản văn hoá thế giới.
UNESCO, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên Hiệp Quốc, đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ báo cáo về những thay đổi đối với hai đền thờ Kitô giáo lịch sử, hiện đã bị chuyển đổi thành đền thờ Hồi giáo, sau khi hai nơi này từ lâu đã trở thành viện bảo tàng mở cửa cho tất cả mọi người.
Trong cuộc họp thường niên diễn ra tại Phúc Châu (Trung Quốc) từ ngày 16-31/7, các chuyên gia đã yêu cầu một “báo cáo cập nhật về tình trạng bảo tồn” của Đền thờ Hagia Sophia, và cho biết thời hạn cuối để cung cấp một báo cáo toàn diện về hai toà nhà trên là ngày 1/2/2022. UNESCO hy vọng rằng trong tương lai tổ chức có thể có sự thông tin tốt hơn với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ và về các dự án liên quan đến hai toà nhà trên.
Qua phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Tanju Bilgiç, Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định các công trình đang thực hiện không có tác động tiêu cực theo tiêu chuẩn của UNESCO; ngược lại, họ có ý định bảo vệ tính xác thực và tính toàn vẹn của các cấu trúc. Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố, “Hagia Sophia và Chora là tài sản của Cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ và được bảo tồn tỉ mỉ về giá trị lịch sử, văn hoá và tinh thần” và việc sử dụng chúng là “quyền tuyệt đối của Thổ Nhĩ Kỳ”.
Các đền thờ Kitô giáo lịch sử Hagia Sophia và Chora bị chuyển thành viện bảo tàng vào đầu những năm 1900, dưới thời Ataturk và năm ngoái đã bị chuyển đổi thành đền thờ Hồi giáo. Đây là một phần của chính sách “chủ nghĩa dân tộc và Hồi giáo” được Tổng thống Recep Tayyip Erdogan thông qua, được cho là nhằm che giấu cuộc khủng hoảng kinh tế và để duy trì quyền lực.
Sau khi các đền thờ này được chuyển thành đền thờ Hồi giáo, các nhà chức trách Hồi giáo đã dùng một tấm màn trắng để che các hình ảnh của Chúa Giêsu, các bức bích hoạ và các biểu tượng, những điều minh chứng nguồn gốc Kitô giáo của các đền thờ. (Asia News 28/7/2021)
