Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long

Hàng loạt gói thầu y tế tại Hà Nội có sai phạm

Vấn đề mua sắm thiết bị y tế được dư luận đặc biệt quan tâm từ khi cơ quan chức năng phát hiện vụ nâng khống giá máy xét nghiệm COVID-19 xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội vào tháng 3 năm nay.

Theo cáo trạng vừa được công bố, cơ quan điều tra Bộ Công an kết luận ông Nguyễn Nhật Cảm – giám đốc CDC Hà Nội – đã chủ mưu thông đồng cùng nhiều người khác nâng khống giá máy xét nghiệm COVID-19 gây thiệt hại cho ngân sách 5,4 tỉ đồng.

Ngoài gói thầu mua máy xét nghiệm COVID-19 trên, cơ quan điều tra xác định từ năm 2019 đến tháng 3-2020, CDC Hà Nội còn thực hiện đấu thầu với 16 gói thầu mua trang thiết bị, vật tư tiêu hao trị giá hơn 81 tỉ đồng và 2 gói thầu thiết kế, in ấn tài liệu và phát sóng các nội dung tuyên truyền phòng chống dịch bệnh trị giá hơn 1,9 tỉ đồng.

Hiện CDC Hà Nội đã thanh toán cho nhà thầu của 18 gói thầu này hơn 70 tỉ đồng. Cơ quan điều tra quyết định tách những nội dung sai phạm tại 18 gói thầu này để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

_N.T.

Giá thị trường sẽ về đúng giá trị thật

Trang thiết bị y tế là mặt hàng đặc thù, quản lý phải đặc thù, cơ sở y tế phải có đội ngũ kỹ thuật có chuyên môn, kinh nghiệm về thiết bị y tế để tư vấn khi mua sắm thiết bị và có hội đồng khoa học cơ sở để xác định lựa chọn ưu tiên khi mua sắm. Khi công khai giá, cấu hình, model thiết bị trên cổng, dần dần thị trường sẽ điều chỉnh, muốn bán cao, người ta tra cứu biết người ta không mua nữa.

Trước đây mù mờ người ta không biết thì có thể mua, nay minh bạch, giá cao lòi ra ngay, thị trường sẽ về đúng giá trị thật, đúng chất lượng.

Ông Nguyễn Minh Tuấn (vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế)

* Bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai (chánh văn phòng Sở Y tế TP.HCM):

Phải cập nhật liên tục và chi tiết

Cổng công khai y tế nói chung và cổng công khai trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế nói riêng là nền tảng thiết lập lòng tin giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Mối quan hệ này rất đa dạng giữa các bên tham gia và được điều chỉnh trên nguyên tắc minh bạch và có độ tin cậy lớn.

Cổng này giúp người dân cập nhật kịp thời những chính sách, giá cả trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế. Trên cơ sở đó giám sát được hoạt động cung cấp dịch vụ y tế của ngành y tế cũng như phản ánh những bất cập.

Kênh này cũng giúp ngành y tế giám sát các doanh nghiệp cung ứng trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế, từ đó giúp hoàn thiện, nhất quán giá cả trong việc đấu thầu. Tôi nhận định cổng này sẽ ngăn chặn được việc nâng khống giá trang thiết bị y tế và đây cũng là một trong những mục tiêu của ngành y tế.

Tuy nhiên cần làm sao đưa thông tin kịp thời, buộc các doanh nghiệp phải số hóa, cập nhật thông tin liên tục. Từ đó giúp các cơ sở y tế xây dựng được kế hoạch lựa chọn nhà thầu để thực hiện việc cung cấp trang thiết bị, phục vụ người dân.

Theo tôi, Bộ Y tế xây dựng được kênh này đã là thành công bước đầu. Người sử dụng phản hồi bất cập và người quản lý cập nhật liên tục và chi tiết sẽ giúp cổng hoàn chỉnh.

* Ông Nguyễn Minh Tiến (phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố, TP.HCM):

Người bệnh được hưởng lợi

Từ nay người dân đã biết giá cả, nguồn gốc, xuất xứ, tính năng các trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc thang. Họ có thể tham khảo khung giá, tính toán trước được chi phí điều trị.

Theo tôi, cổng công khai này khi thực hiện nghiêm và giám sát tốt sẽ giải quyết các tiêu cực như nâng khống giá trang thiết bị y tế. Tuy nhiên trong quá trình triển khai có thể gặp những “kẽ hở”, vì thế cần đảm bảo về luật pháp mới đạt được hiệu quả cao nhất.

* PGS.TS Nguyễn Hoài Nam (phó chủ nhiệm bộ môn phẫu thuật lồng ngực và tim mạch Đại học Y dược TP.HCM):

Cần tách rời giá cấu hình cơ bản và cấu hình cộng thêm

Tôi cho rằng việc công khai minh bạch nhưng cần phải rõ ràng, chi tiết bằng cách công bố chi tiết giá cấu hình cơ bản và cấu hình cộng thêm cũng như đời máy. Thiết bị y tế không được gộp chung cả hai cấu hình hoặc chỉ công bố cấu hình cơ bản.

Chẳng hạn một máy siêu âm thì giá cấu hình cơ bản là bao nhiêu, cấu hình cộng thêm giá bao nhiêu. Nếu không công bố rõ ràng từng cấu hình thì dễ gây lộn xộn, khó so sánh giá. Khi dư luận, công an “sờ gáy”, các cơ sở y tế có thể giải thích đó là giá gộp, rồi trình bày mua thêm cấu hình này, cấu hình kia nhưng thực tế có mua thêm hay không?

Sau một thời gian vận hành cổng, cần tổ chức các hội nghị cho người dân, các chuyên gia, những người có tâm huyết cùng nhau góp ý, thảo luận, tìm những điểm chưa phù hợp để chấn chỉnh, giúp cổng thông tin hoàn thiện và phát triển hơn. Tôi không bằng lòng nếu chỉ khư khư vận hành mà không ghi nhận những góp ý.

Ngoài ra, cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát trong quá trình sản xuất thuốc, vật tư, thiết bị y tế. Tôi từng đến một hãng xưởng về trang thiết bị y tế ở Ấn Độ, thấy họ đã dành hơn 50% nhân lực để kiểm soát công việc nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng tốt nhất. Tại nước ta, việc này tôi thấy chưa được chú trọng nhiều.