Dựng lại thói quen đi xe đạp
Hệ thống xe đạp công cộng là một trong những giải pháp giúp TP.HCM giải quyết “vấn nạn” ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Sở GTVT TP đang kiến nghị UBND TP chấp thuận chủ trương thí điểm dịch vụ cho thuê xe đạp công cộng do Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Trí Nam đề xuất.
Dựng lại thói quen đi xe đạp
Hệ thống xe đạp công cộng là một trong những giải pháp giúp TP.HCM giải quyết “vấn nạn” ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Sở GTVT TP đang kiến nghị UBND TP chấp thuận chủ trương thí điểm dịch vụ cho thuê xe đạp công cộng do Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Trí Nam đề xuất.
Sinh viên sử dụng xe đạp công cộng tại Đại học Quốc gia TP.HCM Ảnh: Đậu Tiến Đạt
“Hút” khách cho xe buýt
Ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm quản lý giao thông công cộng TP
Theo dự án “Thí điểm dịch vụ xe đạp công cộng Mobike trên địa bàn TP.HCM” của Công ty Trí Nam, trong giai đoạn năm 2019 – 2020, công ty dự kiến đầu tư 800 – 1.000 xe bố trí tại 70 – 80 vị trí ở khu vực Q.1. Nhờ áp dụng triệt để khoa học công nghệ, người dùng có thể đặt xe trước thông qua ứng dụng di động, website và sử dụng quét mã QR code hoặc dùng thẻ từ để mở khóa xe tại trạm. Người dùng có thể mua và gửi vé cho tài khoản khác (thành viên gia đình, mua hộ) thông qua số điện thoại hoặc tài khoản có trong danh bạ. Nhà đầu tư đề xuất 2 loại vé theo thời gian: 5.000 đồng/30 phút và 10.000 đồng cho 60 phút thuê xe. Từ 1 – 3 tháng đầu, để khuyến khích người dân sử dụng, công ty sẽ triển khai chương trình miễn phí 15 phút sử dụng đầu tiên. Trong các giai đoạn tiếp theo, các loại vé sẽ được nghiên cứu đa dạng thành nhiều loại theo ngày/tháng/quý/năm, đồng thời mở rộng các mốc thời gian như 15 phút, 30 phút… để đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng của người dân. Mỗi khách hàng sẽ được đăng ký tài khoản và kết nối thanh toán trên ứng dụng di động/website thông qua nhiều kênh như thẻ tín dụng, thẻ ATM, tài khoản ngân hàng, chuyển khoản hoặc nạp tiền trực tiếp hoặc có thể tích hợp với một số kênh thanh toán trực tuyến khác.
Bài toán hạ tầng
“Muốn phát triển xe đạp, TP.HCM cần có những giải pháp mang tính đột phá. Bắt buộc phải có làn đường riêng cho xe đạp hoặc tối thiểu là ưu tiên cho xe đạp kết hợp với việc giải quyết tình trạng chiếm lòng đường, vỉa hè. Trước hết, có thể tập trung thí điểm làm thật tốt ở các khu vực tiềm năng để tạo ấn tượng tốt, cái nhìn mới của người dân về xe đạp công cộng. Sau đó, khi hệ thống giao thông công cộng hoàn chỉnh hơn thì triển khai rộng rãi. Người dân sẽ dễ tiếp nhận và quan tâm nhiều hơn. Cần thời gian đầu để dựng lại thói quen đi xe đạp cho người dân”.
Ông Đoàn Hồng Đức
Thực tế, đây không phải lần đầu tiên TP muốn khuyến khích người dân đi xe đạp nhằm kéo giảm ùn tắc giao thông, góp phần bảo vệ môi trường. Từ năm 2017, Sở GTVT đã thông báo sẽ thí điểm dịch vụ xe đạp công cộng tại trung tâm TP nhưng vì nhiều lý do vẫn chưa thể triển khai. Bản thân đơn vị này cũng đã trang bị một số xe để tại Sở nhằm khuyến khích cán bộ, nhân viên tăng cường đi xe đạp, sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Tuy nhiên, một lãnh đạo Sở GTVT thừa nhận chỉ sau thời gian ngắn, số xe này gần như không còn được sử dụng do yếu tố thời tiết, hạ tầng, đường sá… Sau đó, Đại học Quốc gia TP.HCM cũng đã triển khai thí điểm dự án Easy Move với 100 chiếc xe đạp thông minh sử dụng năng lượng mặt trời, giúp sinh viên di chuyển giữa các giảng đường và các khu ký túc xá. Trong thời gian 3 tháng thí điểm (từ 9.4 – 9.7.2018), số lượng sinh viên đăng ký sử dụng rất lớn. Chỉ sau 1 tháng đã có 4.000 sinh viên đăng ký (trên tổng số 60.000 sinh viên của làng đại học) và số lượt dùng mỗi ngày trên dưới 1.000. Đáng buồn là cũng chỉ trong 3 tháng thí điểm, đơn vị khai thác đã ghi nhận rất nhiều trường hợp xe đạp bị phá hỏng, nhiều trường hợp để xe lung tung hoặc làm mất thẻ… Dù được đánh giá khả quan nhưng đề án này cũng đã dừng lại, không được tiếp tục triển khai sau thời gian thí điểm. Trong một báo cáo của JICA Study Team về tỷ lệ sử dụng phương tiện trong chuyến đi hằng ngày ở TP.HCM, số người đi xe máy từ năm 2002 – 2013 tăng 3,3%, đi ô tô tăng 12,6%, trong khi đi xe đạp giảm 6,8% (năm 2002 là 9,4% và năm 2013 chỉ còn 2,8%).