Nguy cơ luận tội phủ bóng Nhà Trắng

Hạ viện Mỹ đã mở cuộc điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump sau khi cáo buộc ông vi phạm hiến pháp.

Chủ tịch hạ viện Mỹ Pelosi (trái) thông báo mở cuộc điều tra luận tội chính thức nhằm vào Tổng thống Trump Ảnh: Reuters

Hãng AFP ngày 25.9 đưa tin Chủ tịch hạ viện Mỹ Nancy Pelosi thông báo mở cuộc điều tra luận tội chính thức nhằm vào Tổng thống Donald Trump. Bà Pelosi cáo buộc chủ nhân Nhà Trắng vi phạm hiến pháp khi tìm kiếm sự giúp đỡ từ Ukraine nhằm gây tổn hại cho uy tín của ứng viên Dân chủ Joe Biden trong cuộc vận động tranh cử sắp tới.

“Hành động của Tổng thống Trump tiết lộ sự thật phũ phàng về việc tổng thống phản lại lời tuyên thệ của mình, gây nguy hại an ninh quốc gia và chống tính liêm chính của bầu cử. Tổng thống phải chịu trách nhiệm và không ai được đứng trên pháp luật”, bà Pelosi nhấn mạnh. Hiến pháp Mỹ quy định tổng thống có thể bị phế truất vì tội phản quốc, nhận hối lộ hoặc các tội hình sự nặng nhẹ khác, theo Reuters.

Tiến trình luận tội bắt đầu bằng cuộc điều tra của quốc hội. Ủy ban Tư pháp hạ viện hoặc thượng viện có thể mở cuộc điều tra. Nếu đủ bằng chứng, ủy ban điều tra sẽ soạn văn bản luận tội và đưa ra hạ viện bỏ phiếu. Tổng thống bị tuyên có tội nếu hơn 50% nghị sĩ bỏ phiếu đồng ý. Văn bản sau đó được chuyển lên thượng viện. Tại đây, quá trình phân xử diễn ra như một vụxét xửở tòa án. Trong đó các hạ nghị sĩ trong vai trò công tố viên, các thượng nghị sĩ là bồi thẩm đoàn, còn tổng thống là “bị cáo” được đội ngũ luật sư bào chữa. Chánh án tòa án tối cao Mỹ sẽ làm chủ tọa phiên tòa. Sau phiên phân xử, toàn bộ 100 thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu và tổng thống chỉ bị kết tội và phế truất nếu 2/3 số thượng nghị sĩ tán thành với điều này. Sau khi tổng thống bị phế truất, phó tổng thống sẽ trở thành tổng thống và giữ ghế cho đến hết nhiệm kỳ của người tiền nhiệm.

Động thái trên diễn ra sau khi Tổng thống Trump bị tố đã gọi điện cho người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky hồi tháng 7, hối thúc ông Zelensky mở cuộc điều tra cáo buộc tham nhũng đối với đối thủ chính trong cuộc tranh cử năm 2020 là cựu Phó tổng thống Joe Biden và con trai là Hunter Biden.

Phản ứng về thông báo điều tra, Tổng thống Trump viết trên Twitter cho rằng đó là “cuộc săn phù thủy rác rưởi”. Ông cũng hứa sẽ công bố nội dung cuộc gọi với ông Zelensky vào cuối tuần, theo Reuters. Chủ nhân Nhà Trắng thừa nhận có đề cập ông Biden nhưng bác bỏ cáo buộc về việc giữ lại tiền viện trợ cho Ukraine nhằm gây áp lực buộc ông Zelensky điều tra ông Biden. Trong khi đó, Đài CNN đưa tin cựu Phó tổng thống Biden bác bỏ mọi cáo buộc tham nhũng, đồng thời cho rằng “nếu để tổng thống thoát được sau khi xé vụn hiến pháp, điều đó sẽ kéo dài mãi”.

Hạ viện hiện do phe Dân chủ kiểm soát nên dễ dàng thông qua việc luận tội Tổng thống Trump. Tuy nhiên, đề xuất luận tội vẫn phải cần đến 2/3 số phiếu ở thượng viện để được chuẩn thuận. Đảng Cộng hòa đang giữ thế đa số ở thượng viện nên khả năng Tổng thống Trump bị phế truất được đánh giá là khó xảy ra.

DANH TOẠI