Chương trình của Sự sống

Tóm tắt của Chu Minh Hiệp.

Trong bức tranh kiến thức rộng lớn tạo nên thế giới của chúng ta, các lĩnh vực sinh học tế bào và khoa học thông tin nổi lên như những lĩnh vực độc đáo và hấp dẫn. Từ sự phức tạp vi mô của các hệ thống sự sống đến những nguyên lý cơ bản chi phối luồng dữ liệu, những lĩnh vực này cung cấp cái nhìn sâu sắc vào những hoạt động bên trong của vũ trụ.

Ở trung tâm của sinh học tế bào ẩn chứa sự phức tạp kinh hồn của sự sống. Vũ điệu tinh tế của DNA, cơ chế phức tạp của tổng hợp protein, và sự tương tác tinh tế bên trong tế bào tạo nên một bức tranh về sự tinh vi đáng kinh ngạc. Khi các nhà khoa học đào sâu vào bí ẩn của tế bào, họ khám phá ra một thế giới vô cùng phức tạp và được thiết kế hài hòa.

Bổ sung cho hành trình này là lĩnh vực của khoa học thông tin, mục tiêu là giải mã các nguyên lý cơ bản điều khiển việc lưu trữ, truyền tải và xử lý dữ liệu. Từ mã nhị phân điều khiển máy tính đến mạng lưới truyền thông phức tạp xây dựng nên thời đại kỹ thuật số của chúng ta, khoa học thông tin cung cấp một góc nhìn để chúng ta hiểu sự sống động của thông tin trong thế giới siêu liên kết hiện nay.

Trong quá trình khám phá này, một câu hỏi sâu sắc được đặt ra: khả năng của sự sống tiến hóa thông qua quá trình ngẫu nhiên không được định hướng sẵn là bao nhiêu? Khi các nhà nghiên cứu nhìn sâu vào tế bào học và khoa học thông tin, họ phải đối mặt với câu hỏi không thể trả lời được về việc sự sống xuất hiện chỉ thông qua ngẫu nhiên. Cơ cấu phức tạp của tế bào và quá trình truyền thông tin tinh tế thách thức quan điểm truyền thống của thuyết tiến hóa, thúc đẩy việc tái đánh giá các quan niệm đương thời (như thuyết tiến hóa hóa học, hoặc Thuyết tự sinh nói chung).

Nằm ở trung tâm của cuộc tranh luận này là khái niệm về xác suất. Khả năng sự sống tự biết cách tiến hóa và biết cách lưu giữ thông tin cần thiết để nhân bản là vô cùng nhỏ bé – bé đến mức không thể xảy ra. Hãy xem xét sự phức tạp của một tế bào, với các cơ chế phân tử được tạo thành một cách tinh tế. Khả năng của hiện tượng như vậy nảy sinh thông qua các quy trình tự nhiên mà không có định hướng từ trước được coi là không thể theo tiêu chuẩn của khoa học thông tin. Tuy nhiên, bất chấp xác suất vô cùng bé đó, tư tưởng của Thuyết tự sinh trong lý thuyết tiến hóa hóa học nói riêng và sinh học nói chung vẫn tiếp tục thống trị hệ thống giáo dục toàn cầu. Đó là một sự thật trớ trêu.

Nhưng có nên tiếp tục như vậy không?

Trong hành trình tìm hiểu sự thật, chúng ta không nên bó hẹp nhận thức vào một lời giải thích duy nhất. Vẻ đẹp của khoa học nằm ở khả năng thách thức các định kiến và khám phá các giả thuyết thay thế. Như Sigmund Freud từng nhận xét sắc bén: “Từ sai lầm này đến sai lầm khác, chúng ta phát hiện ra toàn bộ sự thật”. Xuyên suốt lịch sử, chúng ta đã chứng kiến sự tiến triển và biến hóa của tư duy khoa học, từ trái đất phẳng đến mặt trời là trung tâm, từ tế bào là đơn vị đơn giản nhất của sự sống đến sự phức tạp gây sốc của nó.

Tuy nhiên, giữa sự tiến triển và biến hóa này, liệu chúng ta có thực sự xem xét nghiêm túc những bằng chứng thực tế không? Liệu chúng ta có để định kiến của mình chi phối các kết luận không? Hay chúng ta đang đóng góp vào những nghiên cứu kiểm nghiệm khoa học đích thực?

Tư duy phê phán là nền tảng của tiến bộ khoa học. Nó yêu cầu chúng ta đặt câu hỏi, thách thức các lý thuyết hiện hành, và xem xét mọi thứ chặt chẽ bằng sự hoài nghi không ngừng. Nếu quan sát và dữ liệu mâu thuẫn với một lý thuyết, thì chúng ta phải sửa đổi hoặc loại bỏ lý thuyết đó – chứ không phải làm biến dạng dữ liệu để phù hợp với một định kiến đã có từ trước.

Tại cốt lõi của vấn đề, ta thấy sự va chạm giữa khoa học thông tin và thuyết tiến hóa. Liệu thông tin có thể nảy sinh từ các quy trình vật lý thuần túy mà không có trí thông minh không? Theo nguyên lý của khoa học thông tin, câu trả lời là KHÔNG! Thông tin có ý nghĩa không thể xuất hiện từ hư vô, bất kể thời gian trôi qua bao lâu chăng nữa.

Trong hành trình tìm hiểu của chúng ta, xin đừng né tránh những sự thật không thoải mái đang thách thức tư duy của chúng ta. Hãy chấp nhận cái không chắc chắn, sự phức tạp và vẻ đẹp của thế giới tự nhiên với lòng khiêm tốn và trí tuệ đích thực. Khoa học không phải là việc chứng minh một lý thuyết đã được cho là đúng, nó là quá trình để chứng cứ dẫn dắt chúng ta đến sự thật.

Trong hành trình khám phá này, hãy lắng nghe lời khuyên của Freud và đón nhận việc tìm hiểu với tư duy mở và ánh mắt phê phán. Chỉ thông qua những thử nghiệm thấu đáo và sự trung thành hết mức đối với sự thật, chúng ta mới có thể khám phá ra bí ẩn về nguồn gốc sự sống.

Hãy cùng nhau thách thức các giả định, đặt câu hỏi về tín ngưỡng, và nâng cao hiểu biết chung về vũ trụ và vị trí của chúng ta trong đó. Hành trình có thể gặp nhiều biến động, nhưng đó là một hành trình đáng giá – một hành trình hướng tới việc khám phá toàn bộ sự thật.

Nguồn: viethungpham.com