Mủ cao su sơ chế là một trong những mặt hàng xuất khẩu bị ách tắc hoàn thuế VAT cả năm qua do Tổng cục Thuế yêu cầu phải xác minh từ khâu đầu tiên đến khâu cuối cùng – Ảnh: V.H

Nội dung này vừa được nêu ra trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về những thách thức lớn nhất của doanh nghiệp các tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023 của Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính.

Theo Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đang gặp nhiều trở ngại trong việc xin hoàn thuế do quy trình xác minh nguồn gốc phức tạp, không nhất quán cách làm giữa các địa phương. 

Thời gian quy định với trường hợp kiểm tra trước, hoàn thuế sau theo công bố là 40 ngày, nhưng thời gian thực tế có thể lên tới nhiều tháng, thậm chí cả năm, làm đọng vốn với số tiền rất lớn của doanh nghiệp.

Vấn đề này đã được Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân báo cáo Thủ tướng tại kỳ báo cáo tháng 4 – 5 năm 2021. Ở thời điểm hiện tại, việc chậm hoàn thuế càng tạo ra thách thức rất lớn cho doanh nghiệp vì doanh nghiệp đang gặp khó khăn về dòng tiền.

Hiện doanh nghiệp ở hầu hết ngành hàng đều nhận định, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu trong nửa cuối quý 4-2022 và đầu năm 2023 sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Cơ hội thị trường, đơn hàng cho năm 2023 với nhiều ngành xuất khẩu chủ lực đều sụt giảm nghiêm trọng, đặc biệt với các ngành dệt may, da giày, nội thất, nhôm công nghiệp, sắt thép, xi măng… Nhiều doanh nghiệp đã phải cắt giảm nhân công, giảm quy mô sản xuất trong các tháng cuối năm 2022.

Theo Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, thời gian qua, quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia đã mang lại những kết quả tích cực. 

Tuy nhiên, một số vấn đề gần đây trong quá trình các cấp, ngành thực thi các quy định, chính sách, khung pháp lý đã làm ảnh hưởng ít nhiều tới niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh.

“Để duy trì niềm tin của doanh nghiệp vào môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nghiêm túc, thực chất quy trình tham vấn, lấy ý kiến của doanh nghiệp khi xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan, không chỉ lấy ý kiến một vài đơn vị mang tính đại diện. 

Đồng thời nên tập trung rà soát, cải thiện, đẩy mạnh trực tuyến hóa một số nhóm quy trình, thủ tục có tần suất thực hiện lớn và có ảnh hưởng tới hầu hết doanh nghiệp như nhóm thủ tục về khởi sự kinh doanh, thương mại, các thủ tục quy trình về đầu tư, thuế… và tháo gỡ trọng tâm các kiến nghị về hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp ngành gỗ, cao su”, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân kiến nghị.