Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc tại Naqoura ở phía nam Lebanon gần biên giới Israel  REUTERS

Hãng AFP ngày 27.10 đưa tin chính phủ Israel vừa chính thức thông qua thỏa thuận về ranh giới trên biển nhờ nỗ lực trung gian giữa Mỹ, mở đường cho việc khai thác khí thiên nhiên ngoài khơi 2 nước.

Thông tin Israel thông qua thỏa thuận được xác nhận trong thông cáo của văn phòng Thủ tướng Israel Yair Lapid.

Trước đó vào cùng ngày, Tổng thống Lebanon Michel Aoun ký thư công nhận thỏa thuận, theo nhà đàm phán Elias Bou Saab của Lebanon.

Thỏa thuận mở đường cho việc khai thác năng lượng ngoài khơi và xóa bỏ một nguồn tiềm ẩn nguy cơ mâu thuẫn giữa Israel và phong trào Hezbollah ở Lebanon do Iran hậu thuẫn, bên cạnh việc có thể giúp Lebanon đối phó khủng hoảng kinh tế.

Phát biểu tại phủ tổng thống, ông Saab cho rằng thỏa thuận đánh dấu sự khởi đầu của “một thời kỳ mới” và lá thư sẽ được chuyển đến giới chức Mỹ tại Naqoura ở Lebanon vào cùng ngày. Thỏa thuận được cả 3 bên gồm Israel, Lebanon và Mỹ cho là thành tựu lịch sử.

Lebanon và Israel chưa có quan hệ ngoại giao và biên giới trên bộ giữa hai nước do lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ tuần tra. Hai bên mở lại đàm phán ranh giới biển hồi tháng 6 sau khi Israel rút tàu khai thác khỏi mỏ Karish.

Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu một bên vi phạm thỏa thuận, đặc phái viên Amos Hochstein của Mỹ cho biết Washington sẽ là bên đảm bảo giải quyết bất cứ tranh chấp nào liên quan.

“Nếu một bên vi phạm thỏa thuận, 2 bên đều chịu thiệt”, ông phát biểu với báo giới.

Cơ hội khai thác năng lượng ngoài khơi, dù không đủ giải quyết các vấn đề kinh tế của Lebanon, sẽ vẫn là lợi ích lớn.

Ông Hochstein hy vọng thỏa thuận vẫn được duy trì dù tương lai có thể có sự thay đổi những nhà lãnh đạo ở cả 2 nước, đề cập cuộc bầu cử tại Israel vào ngày 1.11 và việc Tổng thống Aoun của Lebanon sẽ hết nhiệm kỳ vào ngày 31.10.

Nội dung thỏa thuận chưa được công khai nhưng thông tin rò rỉ trước đó cho rằng Israel sẽ kiểm soát mỏ Karish, trong khi mỏ Qana sẽ được chia và việc khai thác sẽ do Lebanon kiểm soát. Tập đoàn TotalEnergies (Pháp) sẽ có quyền thăm dò khí ở mỏ Qana, còn Israel sẽ được một phần doanh thu tương lai.

KHÁNH AN

TNO