Linh lan là tên phiên âm Hán-Việt, xuất phát từ tên của loài hoa 鈴蘭 (línglán) trong tiếng Trung Quốc. Loài hoa này có tên khoa học chính thức là Convallaria majalis L., do nhà tự nhiên học người Thụy Điển Carl von Linné đặt tên vào năm 1753. Đây là loài duy nhất trong chi Convallaria, họ Asparagaceae. Người Pháp gọi là Muguet de mai, còn người Anh – Mỹ gọi là Lily of the valley.

Những đóa hoa linh lan mọc qua thân rể sẽ nhanh chóng khoe hương sắc  FOTOLIA, HELENEDEVUN (MYGARDEN.COM)

Linh lan là cây thân thảo sống lâu năm, cao từ 20-30 cm. Thân ngầm có thân rễ bên và phân nhánh, đầu thân có chồi ngầm phì đại. Lá hình trái xoan hoặc xoan hẹp; hoa hình chuông, màu trắng, song đôi khi hơi hồng và cũng có loại màu đỏ, mọc nghiêng sang một bên.

Mỗi nhánh cây cao 15-20 cm, có khoảng 10 bông với đường kính khoảng 8 mm. Quả mọng, khi chín có màu đỏ, đường kính 5-7 mm, chứa nhiều hạt lớn màu trắng nhạt hoặc nâu nhạt.

Tuy cùng một loài, song hoa linh lan lại được chia thành nhiều loại và các nhà thực vật học tin rằng có 4 loại sẽ trở thành những loài độc lập, đó là Convallaria majalis var. keiskei (phân bố ở Trung Quốc và Nhật Bản, hoa hình chuông, quả màu đỏ); Convallaria majalis var. majalis (phân bố ở Âu-Á, có gân giữa màu trắng trên hoa); Convallaria majalis var. montana (phân bố ở Bắc Mỹ, có gân giữa màu xanh lục nhạt trên hoa); Convallaria majalis var. rosea (hoa màu hồng, cũng là một loại được nhiều học giả công nhận).

Nước mắt của Đức mẹ đồng trinh

Hoa linh lan là biểu tượng của hạnh phúc ở nước Pháp. Vào ngày 1.5 hằng năm, người Pháp có phong tục tặng nhau loài hoa này để chúc nhau một năm hạnh phúc, người nhận thường treo hoa trong phòng để mong rằng có nhiều niềm vui trong phần còn lại của năm. Ở Bỉ, Hà Lan, Thụy Sĩ và Andorra cũng có phong tục tương tự. Một số người cho rằng một nhánh hoa linh lan có đúng 13 bông nhỏ sẽ mang lại may mắn. Trong phong tục dân gian của Pháp, loài hoa này còn tượng trưng cho 13 năm chung sống.

Có nhiều truyền thuyết về loài hoa linh lan. Nào là Leonardo, người bảo vệ khu rừng, đã trồng một cây linh lan hoa trắng rất thơm trên vùng đất băng giá và đó là hóa thân của Thánh Leonard. Người ta còn gọi những cánh hoa linh lan là “Our Lady’s Tears”, tức nước mắt của Đức mẹ đồng trinh hay những giọt lệ của phụ nữ.

Hoa linh lan  OMIKA – FOTOLIA (HARALD LANGE NATURBILD)

Trong truyền thuyết của người Ukraine, có một cô gái xinh đẹp chờ người yêu trong chuyến thám hiểm trở về, nàng chờ mãi mà chẳng thấy bóng người thương, những giọt nước mắt của nàng đã rơi trên bãi cỏ trong rừng và biến thành những đóa hoa linh lan thơm ngát. Còn theo truyền thuyết Hy Lạp thì hoa linh lan do vị thần Apollo tạo ra.

Hoa linh lan chính là quốc hoa của Phần Lan và của vương quốc Nam Tư (Yugoslavia). Người ta nghĩ rằng những đóa hoa lan là chuỗi ngọc trai bị vỡ của nàng Bạch Tuyết hoặc là những chiếc đèn lồng nhỏ của 7 chú lùn.

Theo ngôn ngữ của các loài hoa, hoa linh lan tượng trưng cho nhiệt huyết của tuổi trẻ, sự say mê và sự trở lại của hạnh phúc.

Một bó hoa linh lan là một lời chúc mừng mùa xuân cực kỳ phổ biến ở Pháp. Việc tặng hoa linh lan vào ngày 1.5 có ý nghĩa mang lại may mắn cho cả năm FLORA PRESS, DANIELA KUNZE (MYGARDEN.COM)

Nhìn chung, người ta có thể trồng loài hoa này trong chậu, cắt cành để chưng hoặc trồng nơi râm mát trong sân vườn. Tuy nhiên, xin lưu ý rằng mặc dù được sử dụng trong y học dân gian với liều lượng vừa phải song toàn bộ cây linh lan có độc tính cao, có thể gây chết người (đặc biệt là nếu nuốt hoặc uống nước từ hoa).

Trước khi linh lan ra hoa, người ta có thể nhầm lẫn chúng với loài tỏi hoang dã, do đó khi muốn trồng làm cảnh, bạn cần phân biệt sự khác nhau giữa hai loài: cấu trúc lá của chúng không giống nhau, lá tỏi có mùi thơm hơn hoa linh lan.

VƯƠNG TRUNG HIẾU

TNO