Ấn Độ cấm xuất khẩu, gạo đã có thời điểm lên 1.000 USD/tấn

Báo cáo của Công ty CP Chứng khoán VnDirect vừa công bố, dự báo giá gạo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Theo công ty này, ngày 8.9, Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo tấm, chiếm 11% tổng kim ngạch xuất khẩu và đánh thuế 20% đối với các giống gạo khác (trừ gạo basmati và gạo đồ), chiếm 18% tổng kim ngạch xuất khẩu).

Giá gạo dự báo sẽ tăng mạnh thời gian tới CÔNG HÂN

Ấn Độ hiện xuất khẩu gạo sang hơn 150 quốc gia và đóng góp khoảng 36,7% vào tổng thương mại gạo toàn cầu, do đó, sự sụt giảm đơn hàng xuất khẩu của Ấn Độ có thể sẽ gây áp lực và khiến giá gạo thế giới tăng.

Nhìn lại lịch sử, VnDirect cho biết khi Ấn Độ cấm xuất khẩu vào năm 2007, giá gạo toàn cầu đã tăng lên mức cao kỷ lục khoảng 1.000 USD/tấn. Kể từ đầu năm 2021, giá gạo đã điều chỉnh khoảng 45% so với mức đỉnh 570 USD/tấn trong 6 tháng và sau đó dao động trong khoảng 390 – 490 USD/tấn trong khoảng thời gian từ tháng 9/2121 đến nay bất chấp giá thực phẩm tăng cao.

“Chúng tôi quan sát thấy rằng giá gạo bắt đầu tăng sau lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ”, VnDirect khẳng định.

Vẫn theo công ty chứng khoán này, nguồn cung gạo toàn cầu đối mặt rủi ro do tình trạng thời tiết khắc nghiệt ở các nước xuất khẩu lớn. Điều đáng chú ý, giá gạo đi ngược lại xu hướng tăng giá lương thực trong hai năm qua nhờ mùa vụ bội thu và trữ lượng tồn kho lớn tại các nước xuất khẩu. Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt gần đây ở các nước xuất khẩu gạo lớn tại châu Á (nơi sản xuất khoảng 90% sản lượng gạo thế giới) có khả năng làm thay đổi xu hướng giá.

Tình trạng thiếu mưa ở Ấn Độ, hạn hán ở Trung Quốc và lũ lụt ở Bangladesh đã hạn chế năng suất và chắc chắn làm giảm sản lượng trong năm nay. Tại Trung Quốc, nước tiêu thụ gạo lớn nhất thế giới, đang xảy ra tình trạng hạn hán nghiêm trọng tại 7 tỉnh, dẫn tới việc sản lượng sản suất gạo nước này có thể bị sụt giảm 3 – 6% trong năm 2022. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, tồn kho toàn cầu đã giảm xuống mức thấp nhất trong 4 năm khi dự báo tỷ lệ tồn kho/tiêu thụ trong giai đoạn 2022 – 2023 (tỷ lệ hàng tồn kho trên tiêu thụ) chỉ ở mức 34,4% (so với mức trung bình 36,6% của giai đoạn 2018 – 2022).

Mặt khác, Trung Quốc dự kiến sẽ tăng nhập khẩu gạo lên mức kỷ lục 6 triệu tấn trong năm 2022 – 2023 do giảm năng suất. Bên cạnh đó, sự gia tăng bảo hộ mậu dịch của các nước trên thế giới nhằm đảm bảo an ninh lương thực từ khi những tranh chấp địa chính trị gần đây xảy ra. Có thể kể đến các lệnh cấm xuất khẩu lương thực bao gồm lúa mì và đường từ Ấn Độ, dầu cọ từ Indonesia. Các nước nhập khẩu thực phẩm như Philippines đang cố gắng tăng lượng tồn kho dự trữ. Vì vậy, gạo có thể chịu áp lực tăng giá trong thời gian tới.

3 doanh nghiệp Việt hưởng lợi lớn

Theo VnDirect, Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, sau Ấn Độ và Thái Lan, với 7,8% giao dịch thương mại toàn cầu; và là nước xuất khẩu lớn nhất sang Trung Quốc với 24,5% thị phần. Giá gạo Ấn Độ đang có vị thế cạnh tranh yếu hơn do chịu mức thuế cao hơn, từ đó thúc đẩy người mua chuyển sang gạo của Thái Lan và Việt Nam.

Trong 8 tháng đầu năm 2022, giá trị và sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam lần lượt đạt 2,3 tỉ USD (tăng 9,9% so với cùng kỳ) và 4,8 triệu tấn (tăng 20,7% so với cùng kỳ). Trung Quốc là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam, sau Philipines, chiếm 12% tổng xuất khẩu gạo trong 8 tháng đầu năm 2022.

Chính phủ Thái Lan đang tìm kiếm giải pháp để hỗ trợ người nông dân trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào tăng cao. Cụ thể, Bộ trưởng Nông nghiệp Thái Lan Chalermchai Sri-on cho biết, mặc dù nông dân trồng lúa bị ảnh hưởng bởi chi phí sản xuất cao do diễn biến phức tạp như đại dịch Covid-19 hay xung đột giữa Nga và Ukraine, nhưng giá gạo trên thị trường thế giới đã chưa tăng tương xứng. Năm 2021, tổng giá trị xuất khẩu gạo của Việt Nam và Thái Lan chiếm 20,6% tổng giao dịch thương mại toàn cầu.

Việt Nam hưởng lợi lớn khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo  TN

VnDirect đánh giá, Công ty CP Lộc Trời (mã chứng khoán LTG), Công ty CP Tập đoàn PAN (mã PAN) và Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (mã TAR) là 3 doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu gạo lớn sẽ được hưởng lợi nhờ xu hướng tăng của giá gạo.

Đặc biệt, VnDirect dự báo TAR sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc giảm sản lượng và Ấn độ hạn chế xuất khẩu do hạn hán, bởi kinh doanh gạo là lĩnh vực chủ yếu của TAR với tỷ trọng xuất khẩu chiếm gần 15% tổng doanh thu. Trong đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu gạo chính của doanh nghiệp này với tỷ trọng lên đến 27% doanh thu xuất khẩu.

“Vì vậy, Trung Quốc sẽ gia tăng nhập khẩu gạo từ Việt Nam sẽ là động lực giúp TAR tăng sản lượng xuất khẩu. Hơn nữa, việc giá gạo xuất khẩu được kì vọng tăng sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp vào thị trường này, nơi vốn được coi là có biên lợi nhuận thấp so với thị trường châu Âu”, VnDirect kỳ vọng.

TIÊU PHONG

TNO