Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có những phát biểu đáng chú ý khi đề cập đến quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan, trong cuộc gặp cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger mới đây.

Theo tuyên bố được đăng tải trên website Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20.9, ông Vương đã nói với ông Kissinger rằng Bắc Kinh có thể kích hoạt Luật Chống Chia cắt quốc gia để thống nhất Đài Loan, vùng lãnh thổ tự trị mà Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vốn xem là một tỉnh của mình.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger tại New York ngày 19.9  CHỤP MÀN HÌNH SCMP

“Thống nhất trong hòa bình là mong muốn lớn nhất của chúng tôi, và chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để đạt được điều đó. Nhưng cần phải thấy rằng thế lực ‘Đài Loan độc lập’ càng tràn lan thì khả năng giải quyết vấn đề Đài Loan một cách hòa bình càng thấp”, ngoại trưởng Trung Quốc nói trong cuộc gặp diễn ra tại New York hôm 19.9.

Ông Vương tiếp tục: “Tục ngữ Trung Quốc có câu ‘Thà mất một nghìn quân còn hơn mất một tấc đất’. Đây là ý chí và quyết tâm của người dân Trung Quốc. Nếu Luật Chống chia cắt quốc gia bị vi phạm, Trung Quốc tất sẽ có những hành động kiên quyết phù hợp với luật pháp để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước”.

Luật Chống chia cắt quốc gia năm 2005 cung cấp khuôn khổ pháp lý để Bắc Kinh sử dụng các biện pháp phi hòa bình chống lại các lực lượng ủng hộ Đài Loan độc lập, đề phòng khả năng hòn đảo này tuyên bố độc lập. Song Bắc Kinh vẫn mơ hồ về việc luật sẽ được viện dẫn khi nào và trong hoàn cảnh nào.

Trong một cuộc họp báo sáng 21.9, ông Mã Hiểu Quang, người phát ngôn Văn phòng sự vụ Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc, nói Bắc Kinh sẵn sàng nỗ lực hết mình để đạt được mục tiêu thống nhất trong hòa bình, theo Reuters. “Tổ quốc phải được thống nhất và chắc chắn sẽ được thống nhất”, ông nói, cho biết quyết tâm bảo vệ lãnh thổ của Trung Quốc không hề dao động.

Những phát biểu trên xuất hiện sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden lần thứ tư tuyên bố Washington sẽ bảo vệ Đài Loan nếu Bắc Kinh tấn công hòn đảo, cũng như sau khi Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật Chính sách Đài Loan 2022.

Phát biểu được ông Biden đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với đài CBS, phát sóng hôm 18.9. Nhà Trắng sau đó một lần nữa tìm cách đính chính, nói rằng chính sách lâu nay của Mỹ đối với Đài Loan, được biết đến với tên gọi “mơ hồ chiến lược”, không có gì thay đổi. Theo chính sách, Mỹ sẽ không tuyên bố rõ ràng về việc liệu nước này có can dự trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự ở eo biển Đài Loan hay không.

Trong khi đó, dự luật mà Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ tán thành hôm 14.9 được xem là sự nâng cấp toàn diện nhất đối với quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan kể từ Đạo luật Quan hệ Đài Loan năm 1979. Đó là năm Washington chuyển sang công nhận Bắc Kinh, chấm dứt quan hệ chính thức với Đài Bắc, và cựu ngoại trưởng Kissinger nổi tiếng là kiến trúc sư đứng sau việc này.

Trong một diễn biến khác, một chỉ huy cấp cao của hải quân Mỹ nói quân đội Trung Quốc đủ khả năng để tiến hành phong tỏa Đài Loan, chỉ ra việc hải quân của Bắc Kinh là lực lượng hải quân lớn nhất thế giới và đang phát triển nhanh chóng.

“Họ có một lực lượng hải quân rất lớn, và nếu họ muốn bắt nạt và điều tàu đến xung quanh Đài Loan, họ rất có thể làm được điều đó”, Phó Đô đốc Karl Thomas, chỉ huy Hạm đội 7 của hải quân Mỹ, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với The Wall Street Journal ngày 20.9.

Đài Loan được Bắc Kinh xem là vấn đề nhạy cảm nhất trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Căng thẳng giữa hai cường quốc đã trở nên nghiêm trọng hơn hồi tháng 8 sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi trở thành quan chức cấp cao nhất của Washington đến Đài Loan trong 25 năm.

LAM VŨ

TNO