Nhưng việc chỉ hoãn áp dụng vẫn chưa đủ để giải quyết căn cơ. Nút thắt ấy hiện rất khó được tháo gỡ chừng nào Serbia không công nhận Kosovo là quốc gia độc lập. Vì lý do đối nội, không chính phủ nào cầm quyền ở Serbia công nhận Kosovo là quốc gia độc lập bất chấp việc điều đó khiến Serbia chưa thể gia nhập EU.

Cảnh sát đặc nhiệm Kosovo sẵn sàng ứng phó trước một cuộc biểu tình của người gốc Serbia ở Jarinje tháng 9.2021. Ảnh tư liệu  REUTERS

Quy định mới của Kosovo thật ra y hệt quy định của Serbia đối với Kosovo. Kosovo lại không thể thực hiện được nó bởi vùng lãnh thổ miền bắc hiện thuộc Kosovo nhưng là nơi sinh sống của người Serbia mà cộng đồng sắc tộc này muốn hợp nhất với Serbia chứ không hòa nhập vào Kosovo. Điều đó giúp Serbia có con chủ bài trong xử lý quan hệ với Kosovo, Mỹ và EU mà Kosovo không có được để giúp xử lý quan hệ với Serbia. Chính quyền Kosovo chủ định dùng những biện pháp chính sách đối với riêng người Serbia để thông qua cách “có đi có lại” với Serbia tạo hình ảnh được phía Serbia công nhận trên thực tế.

Mỹ và EU buộc phải gây sức ép ngoại giao cần thiết để chính quyền Kosovo cài số lùi trong vụ việc này, bởi tình hình hỗn loạn và bạo lực ở miền bắc Kosovo rất dễ vượt tầm kiểm soát của chính quyền Kosovo và tạo điều kiện cho Serbia có hình thức can thiệp để bảo hộ công dân Serbia ở Kosovo. Điều Mỹ và EU biết Serbia muốn xử lý vấn đề Kosovo với họ chứ không phải với chính quyền Kosovo nhưng chưa sẵn sàng nhượng bộ Serbia. Nút thắt vì thế vẫn chờ được tháo gỡ.

PHẠM LỮ

TNO