Tàu tự hành của Trung Quốc trên mặt trăng vào ngày 4.1.2019  CLEP

Tờ South China Morning Post ngày 23.7 đưa tin Trung Quốc có thể đưa hệ thống phòng thủ hành tinh đang xây dựng lên mặt trăng nhằm bảo vệ trái đất khỏi những thiên thạch có khả năng xóa sổ cả một thành phố hoặc nền văn minh nhân loại.

Theo chuyên gia Ngô Vĩ Nhân, trưởng nhóm thiết kế Chương trình Thám hiểm mặt trăng của Trung Quốc, dự án mới bao gồm việc đưa 3 vệ tinh bảo vệ mang theo nhiều nhiên liệu và vũ khí động lực lên quỹ đạo mặt trăng.

“Nguy cơ tuyệt chủng”

Hai viễn vọng kính sẽ được xây ở cực nam và cực bắc mặt trăng để theo dõi bầu trời đề phòng bất cứ mối đe dọa nào lọt khỏi mạng lưới cảnh báo sớm ở mặt đất, nhất là những thiên thạch từ phía hướng về mặt trời.

Theo kế hoạch, khi phát hiện một “vị khách bất ngờ” có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng, hệ thống sẽ kích hoạt một hoặc tất cả các vệ tinh phòng vệ ngăn chặn, với thời gian nhanh hơn rất nhiều nếu phóng các tên lửa lớn từ trái đất.

“Nó sẽ có thể ngăn chặn các thiên thạch tiến đến từ mọi hướng và hình thành một vòng tròn bảo vệ gấp đôi khoảng cách từ trái đất đến mặt trăng, với đường kính khoảng 800.000 km”, theo báo cáo do ông Ngô và đồng nghiệp đăng trên chuyên san Scientia Sinica Informationis.

Hình ảnh mô phỏng thiên thạch lao về phía trái đất  AFP

Tuyến phòng vệ mặt trăng, hiện chưa được chính phủ Trung Quốc phê duyệt, sẽ đưa công nghệ không gian của nước này lên tầm cao mới, chẳng hạn như năng lực do thám xa với tốc độ nhanh.

Trung Quốc đang xây dựng một hệ thống phòng vệ trái đất gồm những radar và viễn vọng kính khổng lồ, nhằm kiểm soát những sự kiện mang tính tuyệt chủng như từng xóa sổ loài khủng long cách đây khoảng 65 triệu năm.

Tuy nhiên, ông Ngô cho rằng hệ thống ở mặt đất có những hạn chế. Dù xác suất tác động ở mức độ gây tuyệt chủng là thấp, khoảng 60% thiên thạch đủ lớn để hủy diệt một quốc gia đã không được con người phát hiện và theo dõi, theo ước tính của giới thiên văn học.

Nhất cử lưỡng tiện

Theo ông Vũ, những thiên thạch này đều đến từ hướng mặt trời. Ánh sáng mặt trời khiến những viễn vọng kính quang học hầu như không thể phát hiện. Trong khi đó, những hệ thống radar hoạt động tốt nhất khi theo dõi những mục tiêu đã biết trước.

Bên cạnh đó, số vệ tinh ngày càng gia tăng trên quỹ đạo làm giảm khả năng phát hiện các thiên thạch từ xa.

Hầu hết những vấn đề trên có thể được giải quyết nhờ viễn vọng kính hoạt động trên các địa cực của mặt trăng. Nhóm nghiên cứu của ông Ngô cho rằng khi đó các viễn vọng kính quan sát được tất cả những điểm mù từ trái đất.

Việc xây dựng cơ sở như thế trên mặt trăng sẽ tốn nhiều chi phí và tài nguyên. Nhóm nghiên cứu cho rằng Trung Quốc nhiều khả năng sẽ mời các nước khác phối hợp xây những trạm quan trắc trong Trạm Nghiên cứu mặt trăng quốc tế, dự án do Nga và Trung Quốc phối hợp nhằm định cư trên mặt trăng trước năm 2030.

Tuy nhiên, trước khi động thổ trên mặt trăng, Trung Quốc trước hết sẽ phóng các vệ tinh lên quỹ đạo mặt trăng để thử nghiệm những công nghệ do thám, theo dõi và ngăn chặn.

Các nhà nghiên cứu cho rằng những vệ tinh này có thể giúp bảo vệ an ninh quốc gia Trung Quốc nếu các viễn vọng kính và cảm biến hướng về trái đất.

“Chúng có thể quan sát quỹ đạo địa đồng bộ, vành đai trên cao có nhiều vệ tinh liên lạc và quân sự”, theo báo cáo.

Những vệ tinh bảo vệ trái đất còn có thể giúp Trung Quốc quan sát được vệ tinh của những nước khác. Những đồng hồ nguyên tử siêu chính xác trên những vệ tinh này có thể cải thiện độ chính xác và hiệu quả của hệ thống định vị Bắc Đẩu.

Mới đây, quan chức điều hành Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ Bill Nelson bày tỏ lo ngại về khả năng Trung Quốc sẽ kiểm soát mặt trăng. Đáp lại, chính phủ Trung Quốc cho biết nước này “luôn thúc đẩy xây dựng tương lai chung cho nhân loại trong không gian”.

KHÁNH AN

TNO