Lắp điện mặt trời tự dùng cũng gặp khó, EVN kiến nghị gỡ vướng

Nhà đầu tư muốn lắp điện mặt trời mái nhà để tự dùng, không phát lên lưới điện quốc gia nhưng hiện gặp vướng do còn “khoảng trống” cơ chế, EVN đề nghị cần có cơ chế ràng buộc về trách nhiệm tự chịu rủi ro nếu đấu nối hệ thống này.

Một hệ thống điện mặt trời tự dùng, lắp trên mái nhà xưởng tại TP.HCM – Ảnh: NGỌC HIỂN

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có tờ trình số 3158 về việc xử lý, giải quyết các vướng mắc phát sinh về điện mặt trời mái nhà. Trong đó, vấn đề trọng tâm được EVN nêu ra đó là việc đấu nối các hệ thống điện mặt trời để tự tiêu dùng tại chỗ, không phát điện lên lưới điện. Hiện nay, EVN tạm thời không thực hiện thỏa thuận đấu nối các hệ thống điện mặt trời mái nhà vào lưới điện trong thời gian chờ Chính phủ ban hành cơ chế và có hướng dẫn thực hiện của Bộ Công thương.

Tuy nhiên, EVN cho hay đơn vị này các các tổng công ty điện lực tiếp tục nhận được kiến nghị của một số chủ đầu tư và địa phương, trong đó có một số nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức trong nước được bảo lãnh bởi các nhà đầu tư, quỹ phát triển của chính phủ các nước đề nghị được đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự tiêu dùng tại chỗ, không phát điện lên lưới điện.

Trong đó, Công ty TNHH Norsk Solar Việt Nam kiến nghị đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà cho các khu công nghiệp, nhà máy, trung tâm thương mại. Công ty TNHH Maruha Chemical Việt Nam thuộc Tập đoàn TORAY (Nhật Bản) đầu tư điện mặt trời mái nhà tại hệ thống nhà máy của công ty để tự dùng nội bộ, hay Sở Công thương tỉnh Tiền Giang lắp đặt điện mặt trời mái nhà tại trụ sở làm việc của 8 sở, ngành và Trung tâm hành chính công tỉnh Tiền Giang…

Theo EVN, do các hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt trong phạm vi quản lý của chủ đầu tư, không thuộc phạm vi quản lý của các tổng công ty, công ty điện lực nên việc không chấp thuận để các chủ đầu tư phát triển điện mặt trời mái nhà để tự dùng có thể gây phản ứng tiêu cực của các chủ đầu tư và của các địa phương.

Tuy nhiên, nếu EVN chấp thuận để các chủ đầu tư phát triển điện mặt trời mái nhà để tự dùng thì có rủi ro do chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng quy định về điều kiện, trình tự thủ tục đấu nối, tiêu chuẩn lắp đặt, yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự dùng. Bên cạnh đó, việc không kiểm soát đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự dùng có thể gây khó khăn đến việc lập kế hoạch huy động các nguồn điện hiện hữu khác để đảm bảo cân bằng cung cầu trong vận hành hệ thống điện quốc gia, nhất là tại khu vực miền Trung, miền Nam.

Theo EVN, khi hệ thống điện mặt trời mái nhà của khách hàng bị sự cố, không đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng tại chỗ như dự kiến thì cần có cơ chế ràng buộc về trách nhiệm tự chịu rủi ro của khách hàng.

EVN cho biết tập đoàn đã có văn bản báo cáo Chính phủ, trong đó có kiến nghị Chính phủ có cơ chế khuyến khích phát triển các nguồn điện mặt trời mái nhà tại miền Bắc với mục đích tự tiêu thụ cho nhu cầu phụ tải tại chỗ (không phát lên lưới), tuy nhiên hiện nay Chính phủ và Bộ Công thương chưa có hướng dẫn.

Do đó, EVN đang xin ý kiến hội đồng thành viên cho phép tập đoàn có văn bản kiến nghị Bộ Công thương sớm có quy định cụ thể về cơ chế ràng buộc về trách nhiệm tự chịu rủi ro của khách hàng, điều kiện, trình tự thủ tục đấu nối, tiêu chuẩn lắp đặt, yêu cầu kỹ thuật, giám sát đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự tiêu dùng tại chỗ, không phát điện lên lưới điện, trước mắt xem xét ưu tiên lắp đặt tại khu vực miền Bắc.

Đồng thời, EVN cũng sẽ có văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng ban hành đồng bộ các quy định quản lý, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật có liên quan đến an toàn công trình xây dựng khi lắp đặt điện mặt trời mái nhà.

Nhiều địa phương vẫn chưa thống nhất về đăng ký kinh doanh

Liên quan đến việc thủ tục đăng ký kinh doanh đối với các nhà đầu tư, các gia đình có phát điện mặt trời mái nhà lên lưới chưa thống nhất giữa các địa phương, EVN cũng có những kiến nghị gỡ vướng.

Theo EVN, hiện các tổng công ty, công ty điện lực gặp khó khăn khi yêu cầu các chủ đầu tư hộ kinh doanh điện mặt trời mái nhà là hộ gia đình, cá nhân làm thủ tục đăng ký ngành, nghề kinh doanh do cơ quan quản lý nhà nước tại các địa phương hướng dẫn thủ tục đăng ký kinh doanh khác nhau.

Cụ thể, tại tỉnh Long An yêu cầu tất cả chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà phải đăng ký kinh doanh, trong khi đó tại một số tỉnh thành như Phú Yên, TP.HCM, Đà Nẵng… không yêu cầu phải đăng ký kinh doanh đối với hộ gia đình, cá nhân có bán điện từ hệ thống điện mặt trời mái nhà có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm.

Thời gian qua, EVN đã có các văn bản đề nghị hướng dẫn đến các cơ quan chức năng. Căn cứ vào hướng dẫn của các cơ quan chức năng, các hộ gia đình, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà và bán điện cho EVN có mức thu nhập thấp theo quy định của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương không thuộc đối tượng kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và không phải đăng ký ngành nghề kinh doanh.

Do vậy, EVN trình hội đồng thành viên phê duyệt hướng dẫn thủ tục đăng ký kinh doanh điện mặt trời mái nhà đối với hộ gia đình, cá nhân.

Trong đó, các tổng công ty, công ty điện lực báo cáo UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để được hướng dẫn về mức thu nhập thấp áp dụng trên địa bàn, biện pháp xử lý đối với các chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh mà không thực hiện đăng ký/bổ sung ngành nghề kinh doanh theo quy định.

Cụ thể, EVN sẽ thanh toán tiền mua điện từ hệ thống điện mặt trời mái nhà cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng không phải đăng ký/bổ sung ngành, nghề kinh doanh điện mặt trời mái nhà. Đối với chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà thuộc đối tượng phải đăng ký/bổ sung ngành, nghề kinh doanh cung cấp thông tin về việc đã hoàn thành thủ tục này theo quy định.

Trường hợp hết thời hạn yêu cầu mà chủ đầu tư không đăng ký/bổ sung ngành nghề kinh doanh, EVN tạm thời dừng thanh toán và báo cáo sở ngành, UBND tỉnh, thành phố tại địa phương để phối hợp xử lý.

NGỌC HIỂN

TTO