Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập năm học 2022 – 2023 đã và đang diễn ra ở các tỉnh, thành. Việc tuyển sinh lớp 10 phụ thuộc vào nhiều yếu tố: chỉ tiêu, điểm chuẩn riêng của từng trường, từng địa phương. Ở nhiều địa phương, có trường chỉ cần 0,58 điểm/môn là đỗ nhưng ngược lại cũng có trường điểm chuẩn rất cao, từ 48 điểm trở lên như nhiều trường THPT tại Hà Nội. Chẳng hạn Trường THPT Chu Văn An năm học 2021 – 2022 điểm chuẩn là 53,30; Trường THPT Kim Liên 50,25; THPT Yên Hòa: 50 điểm; THPT Phan Đình Phùng: 49,1 điểm; THPT Việt Đức: 48,25 điểm…

Vậy số học sinh (HS) “thi hỏng và hỏng thi” trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập sẽ lựa chọn con đường nào sau tốt nghiệp THCS?

Học sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại TP.HCM cuối tuần qua NHẬT THỊNH

Nhiều lựa chọn tùy thuộc vào năng lực và điều kiện

Với tâm lý “trọng bằng cấp văn hóa hơn bằng nghề, thích làm thầy hơn làm thợ” nên đa số phụ huynh, HS tìm mọi cách chạy đua ôn tập, luyện thi, học kèm… để vào được lớp 10 công lập, nhất là những trường có thương hiệu, trường chuẩn, chất lượng cao. Tuy nhiên, theo kế hoạch phân luồng HS sau THCS, đến năm 2020 có ít nhất 30% HS sau khi hoàn thành cấp THCS đi học nghề; phấn đấu đến năm 2025 ít nhất 40% HS sau bậc THCS tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp.

Nhiều năm dạy cấp THCS, tôi cho rằng HS không có năng lực học tập văn hóa, sau khi tốt nghiệp THCS nên chọn cho mình một nghề để học mới mong lập thân, lập nghiệp sau này.

Nói cách khác, không thể bắt tất cả HS tốt nghiệp THCS đều phải học THPT, mà tùy vào năng lực, điều kiện bản thân, gia đình các em, sở thích, chỉ tiêu tuyển sinh… HS có thể lựa chọn con đường học phù hợp với năng lực, sở thích của mình, điều kiện học tập, định hướng tương lai của mình chứ không nhất thiết phải vào lớp 10 công lập khi không đủ lực. Các em sau khi tốt nghiệp THCS có thể học tiếp ở THPT tư thục, trung tâm GDTX, trường trung cấp hay cao đẳng nghề, nếu như có ý chí và quyết tâm học hành thì có nhiều con đường để lựa chọn “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”.

Giải pháp để học sinh học nghề

Thực tế hiện nay các trường nghề rất khó khăn khi tuyển sinh, nhất là đối tượng HS tốt nghiệp THCS. Thường cuối năm học, các trường nghề về trường THCS để tư vấn nghề cho HS lớp 9, tuy nhiên sự liên kết giữa trường nghề với trường THCS chưa được bền vững, chỉ mang tính tuyên truyền, giới thiệu nghề là chính mà chưa có những giải pháp cụ thể, lộ trình thích hợp, chiến lược lâu dài.

Để thu hút HS vào học nghề, ngoài việc miễn học phí hiện nay với hệ trung cấp thì cũng nên miễn học phí ở hệ cao đẳng; tạo sự liên thông trong đào tạo nghề; tạo sự kết nối với các doanh nghiệp để đào tạo nghề theo nhu cầu của doanh nghiệp, khi học nghề xong các em có việc làm ngay tại doanh nghiệp. Đồng thời các trường nghề, đặc biệt các trường ở địa phương, cần có nhiều nghề mới để các em lựa chọn.

Mục đích của những giải pháp này là để HS, phụ huynh có cái nhìn thực tế hơn về nghề nghiệp; giữa học văn hóa và học nghề, HS không ngần ngại đăng ký học nghề thay vì thi vào lớp 10 bằng mọi giá.