Khu đất 156ha nông trường dừa (Tổng công ty Du lịch Sài Gòn) được UBND TP.HCM thu hồi – ẢNH: Q. ĐỊNH

Đó là nội dung vừa được Thanh tra Chính phủ kết luận về việc tái cơ cấu DNNN, việc thực hiện thí điểm chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của Công ty Đầu tư tài chính nhà nước tại TP.HCM, giai đoạn 2010-2016.

Tồn đọng tài chính, sử dụng đất

Đến thời điểm cuối năm 2016, TP.HCM có 62 DNNN 100% vốn nhà nước (gồm 15 tổng công ty, công ty mẹ; 15 công ty con; 30 công ty TNHH MTV; 2 quỹ địa phương).

Trong giai đoạn thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chọn kiểm tra đề án tái cơ cấu của 18 doanh nghiệp (gồm 14 tổng công ty và 4 công ty trực thuộc UBND TP), đã phát hiện tình trạng đề án chưa phản ánh đúng thực trạng đầu tư, tồn đọng tài chính; dự án đầu tư chậm tiến độ, dừng thực hiện; đầu tư ngoài ngành; quản lý sử dụng đất… Cụ thể:

Công ty Dịch vụ công ích quận 9 vay vốn với hệ số nợ phải trả vượt xa vốn chủ sở hữu đến 76 lần (theo quy định chỉ là 3 lần) dù không báo cáo và chưa được UBND TP chấp thuận.

Hay Công ty TNHH MTV Dịch vụ cơ quan nước ngoài (FOSCO) đầu tư nhiều dự án dù không đủ năng lực, dự án kéo dài nhiều năm như: dự án tại 23-25 Phùng Khắc Khoan, 40 Phùng Khắc Khoan, 39 Nguyễn Thị Minh Khai, 64 Phó Đức Chính. Còn Công ty TNHH MTV Thanh niên xung phong không có phương án tái cơ cấu, thoái vốn đầu tư ngoài ngành với các dự án bất động sản…

Tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) nhiều dự án chậm tiến độ, tạm dừng thực hiện (dự án cụm công nghiệp Láng Le Bàu Cò, dự án trồng 4.000ha cây cao su ở Đắk Lắk, dự án nhà máy chế biến sữa Củ Chi…).

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn, Tổng công ty Văn hóa Sài Gòn, Tổng công ty Thương mại Sài Gòn, Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn.

Thanh tra cũng chỉ ra việc thoái vốn tại các đề án tái cơ cấu của các doanh nghiệp cũng chậm tiến độ. Ngoài ra, kết quả kiểm tra hồ sơ cổ phần hóa của 14 doanh nghiệp cũng phát hiện các khuyết điểm ở giai đoạn trước, trong và sau khi cổ phần hóa về việc giao tài sản (nhà, đất) để cổ phần hóa; xác định giá trị doanh nghiệp; xác định tỉ lệ vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi cổ phần hóa; lựa chọn nhà đầu tư chiến lược…

Giữ nhà đất, khẩn trương cổ phần hóa

Thanh tra Chính phủ đánh giá giai đoạn 2010-2016 TP bám sát mục tiêu, giải pháp tái cơ cấu doanh nghiệp; chủ động triển khai kế hoạch sắp xếp; giao Ban đổi mới quản lý doanh nghiệp TP giúp UBND TP trong việc tái cơ cấu. Sau đó sắp xếp phê duyệt đề án các DNNN hoạt động có lãi. Lợi nhuận trước thuế thời điểm cuối 2016 của 61/62 doanh nghiệp là 12.245 tỉ đồng.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Phan Thị Thắng vừa ban hành kế hoạch, giao Ban đổi mới quản lý doanh nghiệp TP chủ trì kiểm tra, đánh giá, tham mưu UBND TP tháo gỡ các vướng mắc, khẩn trương thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp theo kế hoạch, quyết định của Thủ tướng.

Đồng thời với hoạt động thanh tra của Thanh tra Chính phủ, về phần UBND TP.HCM cũng thanh tra, kiểm tra, rà soát tài sản, nhà đất sử dụng sai mục đích, không hiệu quả, không đúng chủ trương của UBND TP phê duyệt. Điển hình:

Thanh tra đối với Sagri phát hiện, xử lý sai phạm trong sử dụng 3,75ha đất công đầu tư dự án khu nhà ở Phước Long B (nay thuộc TP Thủ Đức). Cơ quan chức năng đã điều tra, truy tố, xét xử đối với vụ án từ kết quả thanh tra.

Hay việc Tổng công ty Liksin bán đấu giá khu đất 51-53 An Dương Vương (quận 5) với giá bán được duyệt chưa bảo đảm cũng được TP chuyển cho cơ quan điều tra…

Nhiều khu đất cũng được UBND TP xử lý, kịp thời thu hồi như: khu đất 76 Hai Bà Trưng (thuộc Tổng công ty Thương mại Sài Gòn); hay khu đất hơn 150ha nông trường dừa (Tổng công ty Du lịch Sài Gòn)…

Ngoài ra, giữa năm 2019, UBND TP cũng chỉ đạo thanh tra trách nhiệm của Ban đổi mới quản lý doanh nghiệp trong việc tham mưu, đề xuất về công tác sắp xếp, đổi mới và cổ phần hóa DNNN trực thuộc UBND TP.