“Chúng tôi đứng cùng Ukraine cho đến khi giành được chiến thắng. Chúng tôi ủng hộ các đồng minh NATO trong việc hỗ trợ Ukraine”, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tuyên bố trong cuộc họp báo tại Ba Lan ngày 1.5, ngay sau khi kết thúc chuyến thăm bất ngờ đến Kyiv, theo Reuters.

Chuyến thăm của bà Pelosi mang ý nghĩa quan trọng về tính thời điểm khi phương Tây chuyển hướng chiến lược tại Ukraine trong khi chiến sự đã bước qua tuần thứ 10.

Sức ép quân sự – kinh tế của phương Tây

Khác với giai đoạn đầu, giới chức phương Tây gần đây công khai hơn về một cuộc chiến lâu dài tại Ukraine nhằm làm suy yếu Nga. Và để thực hiện kế hoạch này, giới lãnh đạo quân sự của 40 nước phương Tây vừa thống nhất việc đẩy nhanh chuyển giao vũ khí cho Ukraine. So với giai đoạn đầu của xung đột, phương Tây giờ đã bắt đầu gửi vũ khí hạng nặng như xe tăng, pháo cho Kyiv trong khi Nga chuyển hướng sang mặt trận miền đông Ukraine.

Thành viên lực lượng tình nguyện của Ukraine chống lực lượng Nga tại Zaporizhzhia  REUTERS

Ngày 28.4, Hạ viện Mỹ còn phục hồi dự luật thời Thế chiến 2, cho phép chính quyền Mỹ cho Ukraine thuê vũ khí. Việc thông qua dự luật phản ánh tính khẩn cấp trong giới lập pháp Mỹ trong việc hỗ trợ lực lượng vũ trang Ukraine.

Phát biểu tại cuộc tuần hành ở Dusseldorf ngày 1.5, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ tài chính và vũ khí cho Ukraine. Ông Scholz, trước đó bị chỉ trích vì từ chối gửi vũ khí hạng nặng cho Ukraine, giờ tuyên bố rằng cách tiếp cận chủ nghĩa hòa bình cho Ukraine “đã lỗi thời” và khẳng định thật khó cho người dân Ukraine khi yêu cầu họ bảo vệ đất nước mà không có vũ khí trong tay, theo AP.

Bên cạnh sự ủng hộ về quân sự, phương Tây còn tiếp tục gia tăng sức ép lên Nga về lĩnh vực kinh tế thông qua các lệnh cấm vận đối với lĩnh vực tư và chính phủ Nga. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer hôm qua cho biết sẽ bổ sung vào gói hỗ trợ 33 tỉ USD cho Ukraine do Tổng thống Joe Biden đề xuất những dự luật mới cho phép Mỹ tịch thu tài sản của giới tài phiệt Nga, bán đi và lấy tiền để trao trực tiếp cho Ukraine, bù đắp lại thiệt hại do chiến dịch của Nga gây ra.

Đáp lại, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga (hạ viện) Vyacheslav Volodin cho rằng Moscow nên có biện pháp tương xứng đối với những doanh nghiệp từ những nước “không thân thiện” tại Nga. “Tịch thu những tài sản này. Số tiền bán được nên dùng cho việc phát triển đất nước chúng ta”, ông Volodin viết trên tài khoản Telegram.

EU tiến tới cấm dầu mỏ Nga ?

Mặt khác, trong một động thái chuyển hướng chiến lược, Liên minh châu Âu (EU) đang tiến tới cấm nhập khẩu dầu mỏ Nga trong năm nay. Bộ trưởng Năng lượng EU ngày 2.5 có cuộc họp khẩn và giới thạo tin cho rằng bản thảo lệnh cấm vận có thể được công bố ngay trong tuần này, theo Reuters.

Đến nay, các nước châu Âu vẫn còn chia rẽ về việc ngừng nhập khẩu dầu khí của Nga. Dù hầu hết đều ủng hộ giảm phụ thuộc năng lượng từ Nga nhưng châu Âu vẫn loay hoay trong việc tìm nguồn thay thế, trong bối cảnh việc tiếp tục nhập khẩu khiến cho các lệnh cấm vận đối với Moscow mất đi một phần tác dụng.

Theo số liệu của Trung tâm nghiên cứu năng lượng và không khí sạch (Phần Lan), EU đã trả hơn 45 tỉ euro tiền dầu khí cho Nga từ khi chiến dịch tại Ukraine mở màn. Các nước từ chối thanh toán bằng đồng rúp như Ba Lan và Bulgaria đã bị cắt nguồn cung trong khi nhiều nước khác bị cảnh báo tương tự.