Ngày 19.4, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ ký công văn gửi Phó thủ tướng Vũ Đức Đam xin ý kiến chỉ đạo về việc giảng dạy chương trình giáo dục thường xuyên (GDTX) cấp THPT tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Theo đó, công văn này đề xuất đối với những khóa tuyển sinh từ năm học 2021 – 2022 trở về trước, cơ sở GDNN được tiếp tục dạy chương trình GDTX cấp THPT. Từ khóa 2022 – 2023 phải phối hợp với trung tâm GDTX, hoặc trung tâm GDNN-GDTX để dạy.

Công văn này nêu lý do luật Giáo dục 2019 quy định chương trình GDTX cấp THPT phải thực hiện với thời lượng đủ 3 năm học, được linh hoạt tùy điều kiện; trong khi luật GDNN quy định thời gian đào tạo theo niên chế trình độ trung cấp với người tốt nghiệp THCS trở lên là từ 1 – 2 năm học. Do đó, học sinh (HS) tốt nghiệp THCS học trung cấp trong thời gian 1 – 2 năm không thể vừa hoàn thành chương trình GDNN vừa hoàn thành chương trình GDTX cấp THPT.

Học sinh tốt nghiệp THCS học trung cấp tại một trường CĐ  H.T

Có cố tình “nhầm lẫn” 2 chương trình ?

Hiện nay, HS tốt nghiệp THCS đi học trung cấp được đào tạo theo quy định Thông tư 16 của Bộ GD-ĐT do chưa có quy định mới. Theo đó, những HS này phải hoàn thành khối lượng kiến thức văn hóa THPT gồm 4 môn (tùy vào ngành học mà quy định các môn), với khối lượng tối thiểu là 1.020 tiết. Khi hoàn thành khối lượng này, HS được cấp giấy chứng nhận và tốt nghiệp trung cấp sẽ đủ điều kiện để liên thông lên CĐ.

Nếu HS có nhu cầu dự thi tốt nghiệp THPT thì phải học chương trình GDTX cấp THPT, gồm 7 môn bắt buộc là toán, vật lý, hóa học, văn, lịch sử, địa lý và sinh học với khối lượng là 3.552 tiết. Khi hoàn thành sẽ đủ điều kiện dự thi tốt nghiệp THPT và nếu có bằng trung cấp sẽ được liên thông lên CĐ, ĐH.

Trong nhiều năm qua, các trường CĐ, trung cấp có đào tạo HS tốt nghiệp THCS chỉ được cho phép dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT chứ không cơ sở nào được phép dạy chương trình GDTX cấp THPT. Chính vì thế, các trường nghề, Hiệp hội GDNN và nghề công tác xã hội VN, Hiệp hội các trường CĐ, trung cấp kinh tế – kỹ thuật, Hội GDNN TP.HCM, Tổng cục GDNN đã rất nhiều lần thông qua các hội thảo, gửi thư kiến nghị Bộ GD-ĐT… để trường nghề được dạy chương trình GDTX cấp THPT nhằm tạo điều kiện cho HS tốt nghiệp THCS có thể vừa học nghề, vừa học văn hóa để dự thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT vẫn chưa đồng ý.

Vì vậy, theo các chuyên gia, công văn trên của Bộ GD-ĐT phi lý ở chỗ trường nghề lâu nay không được phép dạy chương trình GDTX cấp THPT thì tại sao lại đề xuất “từ năm học 2022 – 2023 các trường nghề không được tiếp dục dạy chương trình GDTX cấp THPT, phải phối hợp với Trung tâm GDTX” để dạy? Phải chăng Bộ GD-ĐT đang “nhầm lẫn” 2 chương trình, hay thực chất là đang muốn dừng cả việc dạy chương trình văn hóa 4 môn trong trường nghề?

Trung tâm GDTX không thể kham nổi

Ông Nguyễn Phạm Đại, Giám đốc Trung tâm GDTX Q.Bình Thạnh, TP.HCM, nhìn nhận: “Cho dù là dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT hay dạy chương trình GDTX cấp THPT cho HS trường nghề thì các trung tâm GDTX cũng khó mà kham nổi. Lý do vì các trung tâm chỉ được dạy theo một số lượng chỉ tiêu nhất định. Ví dụ, tại trung tâm chúng tôi, số lượng giáo viên là hơn 30, chỉ đủ đáp ứng cho quy mô 400 – 500 HS. Vì thế, nếu có trường nghề nào đề nghị phối hợp để dạy văn hóa cho HS của họ, chúng tôi cũng không dám nhận”.

Theo ông Đại, việc này sẽ vô cùng bất cập và gây khó khăn cho cả hai bên vì trung tâm thì không có đủ cơ sở vật chất và giáo viên còn các trường nghề sẽ vô cùng bị động trong kế hoạch đào tạo.

Tại Trung tâm GDTX-GDNN Q.11 (TP.HCM), hiện giáo viên biên chế là hơn 10 người nên quy mô đào tạo chương trình văn hóa GDTX cấp THPT mỗi năm chỉ khoảng 300 HS. Ông Trương Minh Tuấn, Giám đốc trung tâm này cho biết: “Việc phối hợp với các trường nghề để dạy chương trình văn hóa quả thực là bài toán khó. Nếu liên kết, chúng tôi sẽ phải mời nhiều giáo viên thỉnh giảng hơn để giải bài toán khó này”.

Trong khi đó, số lượng HS tốt nghiệp THCS học tại các trường CĐ, trung cấp có nơi là 300 – 500, có nơi lên tới vài ngàn.

Hiệu trưởng một trường CĐ tại TP.HCM chia sẻ: “Mỗi năm trường có khoảng 3.500 HS THCS theo học nghề và có đủ giáo viên để dạy 4 môn văn hóa. Do nhu cầu các em muốn học chương trình GDTX cấp THPT để thi tốt nghiệp rất nhiều, nên chúng tôi từng đặt vấn đề với một số trung tâm GDTX để nhờ họ dạy 7 môn văn hóa, nhưng các trung tâm này không dám phối hợp do quy mô của trung tâm còn nhỏ hơn các trường nghề. Họ chỉ được đào tạo khoảng 200 – 300 chỉ tiêu, nếu đào tạo thêm thì không có giáo viên”.

Theo vị hiệu trưởng này, nếu Chính phủ đồng ý với đề xuất của Bộ GD-ĐT thì việc phối hợp này sẽ vô cùng khó khăn, thậm chí không thực hiện được. “Lúc đó, có lẽ chúng tôi chỉ đào tạo nghề đơn thuần cho HS, các em học xong đi làm và sẽ không liên thông được. Nhưng như vậy chắc chắn việc tuyển sinh sẽ vô cùng khó khăn do phần lớn tâm lý phụ huynh vẫn muốn con em mình vừa học nghề vừa được học văn hóa để có thể liên thông, phát triển nghề nghiệp”, vị hiệu trưởng này nhận định.

“Thời gian 1 – 2 năm chỉ là đào tạo nghề mà thôi, còn nếu các em học văn hóa nữa thì phải ít nhất là 3 năm. Vì thế lấy đó làm lý do để trường nghề phải phối hợp với trung tâm GDTX để đào tạo văn hóa là không đúng”, vị này nhấn mạnh.

Thạc sĩ Vũ Văn Đông, Trưởng phòng Đào tạo Trường CĐ Công nghệ thông tin TP.HCM, nhìn nhận chương trình 4 môn hay 7 môn đều do Bộ GD-ĐT quy định, vậy tại sao không cho phép các trường nghề có đủ nguồn lực được dạy để các trường có thể chủ động được kế hoạch, thời gian, tiến độ học tập? “Bắt toàn bộ trường nghề phải phụ thuộc vào trung tâm GDTX trong khi các trung tâm này không đủ giáo viên, là bất hợp lý. Điều này còn gây khó khăn cho công tác phân luồng. Nếu để các trường nghề chủ động được dạy chương trình văn hóa thì việc tuyển sinh mới dễ dàng hơn, từ đó việc phân luồng sẽ hiệu quả hơn”, thạc sĩ Đông nói.

MỸ QUYÊN

TNO