Một giáo viên Hàn Quốc tình nguyện triển khai một dự án âm nhạc cho học sinh Trường THCS Xã Đàn (Hà Nội) Ảnh: CHU HÀ LINH

Theo chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, môn âm nhạc và mỹ thuật chỉ dạy ở bậc tiểu học và THCS. Nay triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, đưa môn nghệ thuật vào bậc THPT thì tình trạng thiếu giáo viên âm nhạc, mỹ thuật trở nên trầm trọng.

2.800 trường THPT chưa có giáo viên

Tại một hội thảo bàn về đào tạo giáo viên nghệ thuật đáp ứng yêu cầu của chương trình mới cách đây ba năm, PGS.TS Đào Đăng Phượng – hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm nghệ thuật trung ương khi đó – cho hay theo dự báo của Bộ GD-ĐT về nhu cầu tuyển dụng giáo viên nghệ thuật thì năm 2022 sẽ cần hơn 23.700 giáo viên các cấp để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. Riêng với bậc THPT, đến năm 2022, nhu cầu tuyển dụng là hơn 10.000 giáo viên nghệ thuật.

Nhưng tới thời điểm này, ở bậc tiểu học vẫn đang thiếu trên 4.000 giáo viên nghệ thuật, bậc THCS vừa tạm đủ.

Còn hơn 2.800 trường THPT trên cả nước vẫn chưa có giáo viên nghệ thuật, trong khi việc triển khai chương trình mới ở lớp 10 năm học 2022 – 2023 sắp kề cận. Căn cứ vào yêu cầu mỗi trường THPT cần ít nhất một giáo viên âm nhạc, một giáo viên mỹ thuật thì cả nước hiện cần 5.700 giáo viên môn nghệ thuật.

Có hai nguyên nhân lớn dẫn tới tình trạng thiếu giáo viên nghệ thuật hiện nay. Thứ nhất là do khó khăn về định biên.

Cả nước hiện thiếu trên 94.000 giáo viên các môn học, cấp học. Trong khi đó, theo lộ trình thực hiện việc giảm biên chế cơ quan sự nghiệp nhà nước, vẫn cần giảm hàng chục ngàn trường hợp mà chủ yếu trong ngành giáo dục. Một nguyên nhân khác là thiếu nguồn tuyển.

Lãnh đạo một số sở GD-ĐT cho biết giải pháp trước mắt để giải quyết vấn đề thiếu giáo viên là hợp đồng với giáo viên nghệ thuật trong thời gian chờ biên chế. Nhưng nguồn tuyển cũng thiếu.

Trên thực tế, nguồn giáo viên đang dạy ở các bậc tiểu học, THCS cũng không đồng nhất do tuyển dụng từ nhiều cơ sở đào tạo, trình độ, bằng cấp khác nhau và mới chỉ phủ về số lượng mà chưa tính toán được chất lượng. Tình trạng này đang lặp lại ở bậc THPT.

Khó thu hút người có năng khiếu học sư phạm

Theo một lãnh đạo Trường ĐH Sư phạm nghệ thuật trung ương, việc thu hút người có năng khiếu vào học sư phạm nghệ thuật để dạy nghệ thuật là rất khó. Những người thực sự có năng khiếu, đam mê có thể đã chọn một ngành nghệ thuật khác.

Môn nghệ thuật ở chương trình giáo dục phổ thông 2018 bậc THPT đòi hỏi đáp ứng yêu cầu cao hơn đối với người học vì đây là môn học đặc thù. Những học sinh lựa chọn môn này có đam mê, năng khiếu và có thể mong muốn theo đuổi một nghề liên quan trong tương lai.

Vì thế ở bậc THPT, ngoài việc cung cấp kiến thức nền tảng, người thầy cần biết khơi dậy đam mê và định hướng thẩm mỹ cho học sinh.

Môn nghệ thuật nằm trong nhóm môn công nghệ – tin học – nghệ thuật. Đây là 1 trong 3 nhóm môn học sinh lựa chọn cùng bảy môn bắt buộc khác.

Hiện khá nhiều trường THPT đang cho biết không thể triển khai được môn nghệ thuật, nên nhóm môn học này chỉ có công nghệ và tin học. Theo cô Ngô Thị Thành – phó hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội), trường không tổ chức được môn nghệ thuật trong chương trình học chính khóa.

Bù lại, trường có câu lạc bộ các môn nghệ thuật để học sinh sinh hoạt, thể hiện năng khiếu. “Khi chia sẻ kinh nghiệm với nhiều trường về triển khai chương trình mới ở lớp 10, các trường cũng đều trong tình cảnh tương tự là không tổ chức được môn nghệ thuật” – cô Thành cho biết.